Mô hình Bán hàng đa cấp được công nhận là mô hình kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam, chịu sự quản lý của Pháp luật Việt Nam sau khi Luật cạnh tranh ra đời vào cuối năm 2004 và Nghị định 110/2004/NĐ-CP của Chính phủ. Trước sự phát triển của kinh doanh đa cấp, Chính phủ đã ban hành Nghị định 42 thay thế Nghị định 110.
Tuy nhiên, theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trong việc siết chặt quản lý ngành hàng này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp để thay thế cho Nghị định 42.
Ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho biết, kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh; trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.
Theo ông Trịnh Anh Tuấn, một trong những điểm nổi bật của Nghị định mới chính là những hành vi bị cấm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Những quy định ở Điều 5, Chương I đã được đưa ra chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và các doanh nghiệp đa cấp chân chính
Cụ thể, cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định hoặc mua một số lượng hàng hóa mới có thể được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.
Cùng đó, cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó.
Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng cũng như cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.
Đặc biệt, các doanh nghiệp tuyệt đối không được phép cung cấp thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của doanh nghiệp thông qua báo cáo viên, đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của doanh nghiệp…
Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hay bất kỳ hình thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp; trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình theo quy định của Nghị định này hoặc cho phép doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp.
Ông Trịnh Anh Tuấn cũng chỉ ra việc khi áp dụng Nghị định 40 về quản lý bán hàng đa cấp, các doanh nghiệp kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với đối tượng không được phép theo quy định tại Điều 4 Nghị định này.
Không sử dụng hệ thống quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp.
Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp khác, trừ trường hợp mua lại, hợp nhất hoặc sáp nhập doanh nghiệp.
Dựa vào Nghị định mới này, Bộ Công Thương nghiêm cấm các doanh nghiệp cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia bán hàng đa cấp, tính năng, công dụng của hàng hóa, hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp.
Mặt khác, cấm tổ chức hội thảo, hội nghị, đào tạo về kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được doanh nghiệp bán hàng đa cấp ủy quyền bằng văn bản cũng như lôi kéo, dụ dỗ, mua chuộc người tham gia bán hàng đa cấp của doanh nghiệp khác tham gia vào mạng lưới của doanh nghiệp mà mình đang tham gia.
Bộ Công Thương cũng khuyến cáo các doanh nghiệp, tổ chức không được phép lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội, nghề nghiệp để khuyến khích, yêu cầu, lôi kéo, dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp…
“Có thể nói, sau việc đẩy mạnh hoạt động thanh tra xử phạt những công ty núp bóng đa cấp, việc ban hành Nghị định mới đã tiếp tục hoàn thiện mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh đa cấp trong sạch, minh bạch.
Đây chính là động lực để các doanh nghiệp bán hàng đa cấp tiếp tục củng cố và phát triển hoạt động kinh doanh, đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng”. Ông Trịnh Anh Tuấn nhấn mạnh./.
Xem thêm:
>>>Đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải đáp ứng 7 điều kiện
>>>Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của Công ty TNHH BHIP