Những sắc lệnh đáng chú ý của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay khi nhậm chức

Nước Mỹ trước tiên

Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ. Ngọn núi cao nhất ở Bắc Mỹ hiện mang tên Denali sẽ được đổi lại thành Núi McKinley - tên ban đầu của ngọn núi này trước khi Tổng thống Barack Obama đổi tên. Theo nội dung sắc lệnh do thư ký báo chí của tổng thống đăng trực tuyến, việc đổi tên là để tôn vinh "sự vĩ đại của nước Mỹ".

Di cư

Tân Tổng thống Mỹ đã ký tới 10 sắc lệnh hành pháp liên quan tới vấn đề an ninh biên giới phía Nam và chống nhập cư trái phép ngay trong ngày nắm quyền đầu tiên. Đáng chú ý là sắc lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới, tạo điều kiện cho quân đội Mỹ hoàn thành việc xây dựng bức tường biên giới giáp Mexico và cho phép Lầu Năm Góc triển khai lực lượng quân thường trực vùng các thành viên Vệ binh Quốc gia tới khu vực này. Ngoài ra, Washington còn đình chỉ chương trình tái định cư người tị nạn trong ít nhất 4 tháng.

Tổng thống Trump cũng ký sắc lệnh chấm dứt quyền công dân dựa trên nơi sinh, vốn được ghi trong Tu chính án số 14 của Hiến pháp Mỹ, theo đó sẽ không cấp quyền công dân cho những trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Mỹ nhưng cha mẹ không có tư cách công dân Mỹ. Tuy nhiên, động thái này chắc chắn sẽ đối mặt với những thách thức pháp lý từ các cơ quan lập pháp.

Khí hậu và năng lượng

Tổng thống Trump sẽ ký sắc lệnh nới lỏng hệ thống quy định trước đây của chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden áp đặt các hạn chế nhằm vào các công ty khai thác nhiên liệu hóa thạch. Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump một lần nữa sẽ rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, đưa quốc gia có lượng khí thải lớn nhất thế giới ra khỏi nỗ lực toàn cầu chống biến đổi khí hậu lần thứ 2 trong vòng 1 thập kỷ. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng sẽ chấm dứt những chính sách ưu đãi đối với lĩnh vực xe điện. 

Chính sách làm việc của nhân viên liên bang

Ông Trump tuyên bố sẽ chấm dứt các chính sách làm việc tại nhà cho hàng chục nghìn viên chức liên bang, vốn đã được ban hành trong đại dịch COVID-19. Vào tháng 12/2024, ông Trump cho biết sẽ sa thải bất kỳ viên chức liên bang nào không trở lại văn phòng khi chính quyền mới của ông nhậm chức.

Rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO)

Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp bắt đầu quá trình rút Mỹ khỏi WHO. Quyết định của Mỹ rút khỏi WHO sẽ có hiệu lực trong 12 tháng và Washington cũng sẽ cắt mọi đóng góp tài chính cho tổ chức này, vốn chiếm khoảng 18% ngân sách hoạt động của WHO. Nhiều nhà khoa học lo ngại hành động này có thể làm mất đi những thành quả đã đạt được trong hàng thập kỷ trong việc chống lại các bệnh truyền nhiễm như AIDS, sốt rét và bệnh lao. Các chuyên gia cũng cảnh báo động thái này có thể làm suy yếu khả năng phòng vệ của thế giới trước những đợt bùng phát nguy hiểm mới có nguy cơ gây đại dịch.

Thuế quan

Tân Tổng thống Trump đã tuyên bố thỏa thuận thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu "không có giá trị hay hiệu lực" tại Mỹ. Tuyên bố này của “ông chủ Nhà Trắng” đồng nghĩa với việc Mỹ chính thức rút khỏi thỏa thuận mang tính lịch sử mà chính quyền tiền nhiệm đã đàm phán với gần 140 quốc gia năm 2021.

Về thuế quan, ông chủ thứ 47 của Nhà Trắng đã ký các sắc lệnh áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm xuất khẩu vào thị trường Mỹ từ Canada và Mexico, và áp thêm 10% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc; chỉ đạo các cơ quan liên bang khởi động điều tra các hoạt động thương mại như thâm hụt thương mại, các hoạt động tiền tệ bất bình đẳng, hàng giả và quy định đặc biệt cho phép các mặt hàng có giá trị thấp xuất khẩu vào nền kinh tế lớn nhất thế giới mà không bị đánh thuế.

Cho phép TikTok tiếp tục hoạt động

Tân Tổng thống Mỹ đã ký lệnh hành pháp cho phép mạng TikTok hoạt động thêm 75 ngày, để tạo điều kiện cho công ty mẹ ByteDance thoái vốn khỏi ứng dụng này.

Viện trợ nước ngoài

Tổng thống Trump quyết định tạm dừng cấp viện trợ cho nước ngoài trong 90 ngày. Ông đã ký sắc lệnh yêu cầu “tất cả những người đứng đầu các bộ và cơ quan chịu trách nhiệm về các chương trình hỗ trợ phát triển nước ngoài của Mỹ sẽ ngay lập tức tạm dừng các nghĩa vụ mới và giải ngân các quỹ hỗ trợ phát triển” để chờ đánh giá về tính hiệu quả và tính nhất quán với chính sách đối ngoại của Mỹ.

Việc ông Trump thay đổi loạt chính sách ngay trong ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng đã cho thấy tham vọng của tân Tổng thống trong việc đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại.