Những trận động đất lớn trong lịch sử thế giới kể từ năm 1556 đến nay

Động đất là một thảm họa thiên tai xuất hiện ngày càng nhiều trên thế giới nhưng lại rất khó dự đoán. Động đất hay còn gọi là địa chấn làm rung chuyển hoặc chuyển động lung lay mặt đất, thường xuất hiện khi có sự chuyển động của các “phay” (geologic fault) hoặc những đứt gãy trên vỏ của Trái Đất hay các hành tinh được cấu tạo chủ yếu từ các chất rắn như đất đá.

Mặt đất vẫn luôn luôn chuyển động nhưng khi ứng suất vượt quá sức chịu đựng của thể chất Trái Đất sẽ xảy ra hiện tượng động đất.

Các trận động đất mạnh và dư chấn của nó xảy ra trên thế giới đã cướp đi nhiều sinh mạng, tàn phá nặng nề và gây ra những hệ quả nghiêm trọng khi đẩy nhiều người vào cảnh mất nhà cửa và cần cứu trợ. Ngoài ra, thảm họa thiên nhiên này còn phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng, giao thông cũng như làm đình trệ các hoạt động kinh tế.

* Dưới đây là những trận động đất lớn trong lịch sử thế giới:

- Ngày 23-1-1556: Một trận động đất mạnh 8 độ Richter xảy ra tại thành phố Thiểm Tây (Trung Quốc). Đây được coi là trận động đất khủng khiếp nhất thế giới khi có 833.000 người thiệt mạng và một khu vực rộng 840 km2 bị phá hủy. Cơ sở hạ tầng lúc đó không đủ để chống chọi lại sức mạnh dữ dội của trận động đất. Tường thành bị sụp đổ, nhà cửa bị sập và đất đá sạt lở nghiêm trọng.

- Ngày 13-8-1868: Một trận động đất mạnh 9 độ Richter xảy ra ở tỉnh Arica, Peru, phá hủy toàn bộ thành phố Arequipa khiến 25.000 người thiệt mạng. Sau cơn địa chấn, những đợt sóng thần cao 16 m đã ập vào bờ biển.

- Ngày 28-12-1908: Trận động đất mạnh 7,5 độ Richter kéo theo sóng thần cao 12 m xảy ra ở dải Messina ngăn cách Sicily và Calabria của Italy khiến 80.000 người thiệt mạng và hàng chục thị trấn bị phá hủy.

- Ngày 16-12-1920: Một trận động đất mạnh 7,8 độ Richter xảy ra tại Ninh Hạ khiến các con sông đổi dòng chảy và nhiều ngọn núi sụp đổ. Sự tàn phá xảy còn ra đồng loạt trên 7 tỉnh tại Trung Quốc. Ước tính 200.000 người thiệt mạng trong thảm họa này.

- Ngày 1-9-1923: Một trận động đất mạnh 7,9 độ Richter làm rung chuyển toàn bộ khu vực Tokyo-Yokohama, Nhật Bản. Rung chấn khiến hầu hết các tòa nhà sụp đổ và kéo theo một cơn sóng thần cao 12 m. Một loạt trận hỏa hoạn diễn ra sau vụ động đất khiến 90% các tòa nhà của Yokohama bị hư hỏng nặng, khoảng 2/5 thành phố Tokyo bị phá hủy, một nửa dân số bị mất nhà cửa và khiến 143.000 người thiệt mạng.

- Ngày 31-5-1970: Trận động mạnh 7,9 độ Richter xảy ra tại thị trấn ven biển Chimbote của Peru, cướp đi sinh mạng của 70.000 người và khiến 800.000 người dân mất nhà cửa. Các trận lở đất cùng với các mảnh vỡ lao xuống với tốc độ 320 km/h từ ngọn núi Navado Huascaran phá hủy toàn bộ các làng mạc quanh đó.

- Ngày 28-7-1976: Thành phố Đường Sơn, Đông Bắc Trung Quốc, phút chốc trở thành một đống đổ nát khổng lồ sau trận động đất mạnh 7,8 độ Richter, khiến 500.000 người thiệt mạng. Đây được coi là trận động đất kép bởi cơn dư chấn xảy ra 16 tiếng sau cơn rung chuyển đầu tiên cũng mạnh 7,8 độ Richter.

- Ngày 21-9-1999: Xảy ra trận động đất mạnh 7,3 độ Richter ở phía Nam vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) khiến 2.400 người thiệt mạng.

- Ngày 26-1-2001: Tại bang Gujarat, Tây Bắc Ấn Độ xảy ra trận động đất với cường độ mạnh 7,9 độ Richter, làm 20.000 người thiệt mạng, hơn 500 tòa nhà bị phá hủy hoàn toàn, các hệ thống cung cấp điện và điện thoại bị phá hủy trên diện rộng.

- Ngày 26-12-2004: Một trận động đất mạnh 9,2 độ Richter làm rung chuyển đáy biển Ấn Độ Dương. Cơn địa chấn bắt đầu ở ngoài khơi bờ biển phía Tây miền Bắc đảo Sumatra, Indonesia đã tạo ra một cơn sóng thần khủng khiếp, với những con sóng khổng lồ cao 15 m, tràn vào bờ biển của Indonesia, Sri Lanka, Ấn Độ, Thái Lan và 9 quốc gia khác.

Hàng trăm người bị sóng cuốn ra biển trong khi những người khác chết chìm trong các ngôi nhà. Con số thiệt mạng chính thức được báo cáo là gần 227.900 người, trong đó riêng tại tỉnh Aceh của Indonesia số người thiệt mạng là hơn 120.000 người. Đây là một thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại về người lớn nhất trong lịch sử thế giới hiện đại.

- Ngày 8-10-2005: Trận động đất 7,6 độ Richter làm rung chuyển miền Bắc Pakistan và khu vực tranh chấp Kashmir, cướp đi mạng sống của 79.000 người và khiến 3,5 triệu người mất nhà cửa.

- Ngày 15-8-2007: Một trận động đất lớn xảy ra ở khu vực duyên hải miền Trung Peru, cướp đi mạng sống của 600 người.

- Ngày 12-5-2008: Tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc xảy một trận động đất mạnh 7,9 độ Richter, cướp đi sinh mạng của 87.000 người và khiến 10 triệu người mất nhà cửa. Thảm họa động đất đã phá hủy hàng triệu công trình dân sinh và xã hội, gây ra thiệt hại ước tính 86 tỷ USD.

- Ngày 6-4- 2009: Một trận động đất mạnh 6,3 độ Richte xảy ra ở khu vực Aquila, Italy cướp đi sinh mạng của 300 người.

- Ngày 27-2-2010: Một trận động đất mạnh 8,8 độ Richter xảy ra ở miền Trung Chile và gây ra các đợt sóng thần. Trận động đất đã cướp đi sinh mạng của 800 người và khiến 1,5 triệu ngôi nhà bị hư hại. Ước tính thiệt hại vật chất trong thảm họa này lên đến 30 tỷ USD.

- Ngày 25-10-2010: Một trận động đất mạnh 7,7 độ Richter xảy ra với tâm chấn sâu 10 km dưới đáy biển và cách khu vực đảo Mentawai thuộc tỉnh Tây Sumatra, Indonesia đã gây ra sóng thần làm 300 người thiệt mạng và 400 người mất tích, 6 ngôi làng bị san phẳng, 25.426 ngôi nhà bị hư hỏng nặng và 4.000 người bị mất nhà cửa.

- Ngày 11-3-2011: Tại miền Bắc Nhật Bản, trong đó có thủ đô Tokyo, xảy ra một trận động đất có cường độ 9 độ Richter, với vùng tâm chấn dài khoảng 500km và rộng 200km.

Trận động đất đã gây ra hỏa hoạn, lở đất, sóng thần ở nhiều nơi, làm nổ 3 lò phản ứng và cháy 1 lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1, gây rò rỉ phóng xạ khiến nước Nhật phải đối mặt với thảm họa hạt nhân chưa từng có. Đây là thảm họa lớn nhất tại Nhật Bản trong vòng 140 năm qua.

Trận động đất và sóng thần kinh hoàng này đã cướp đi sinh mạng của 15.854 người và 3.271 người mất tích. Số người bị thương là 2.383 và số người bị nhiễm phóng xạ là 190 người. Khoảng 100.300 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn hoặc hư hại một phần do động đất và sóng thần.

- Ngày 3-8-2014: Trận động đất mạnh 6,5 độ Richter xảy ra tại thành phố Chiêu Thông, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, làm 367 người thiệt mạng và 1.881 người bị thương, phá hủy và làm hư hại 42.000 ngôi nhà, phong tỏa giao thông, cắt điện và ngắt liên lạc viễn thông tại huyện Lỗ Điện.

- Ngày 25-4-2015: Trận động đất mạnh 7,9 độ Richter xảy ra tại Nepal, với những đợt rung chấn mạnh ở khắp nước này và ảnh hưởng đến các nước láng giềng như Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh và Pakistan, làm 3.200 người thiệt mạng và 6.500 người bị thương.

Động đất đã làm sụp đổ nhiều tòa nhà, nhiều ngôi đền và các công trình kiến trúc cổ ở thủ đô Kathmandu và nhiều địa phương của Nepal. Đây được xem là trận động đất mạnh nhất ở Nepal trong hơn 80 năm qua.

- Ngày 6-2-2016: Một trận động đất mạnh 6,7 độ Richter xảy ra ở phía Nam, cách thành phố Cao Hùng của vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) 39 km khiến 116 người thiệt mạng và 550 người bị thương.

- Ngày 16-4-2016: Một trận động đất mạnh 7,8 độ Richter xảy ra tại khu vực Tây Bắc Ecuador đã cướp đi sinh mạng của 673 người và làm khoảng 6.000 người bị thương

- Ngày 14-8-2016: Tại khu vực Arequipa, miền Nam Peru, xảy ra trận động đất mạnh 7,9 độ Richter với tâm chấn cách thành phố Chivay, thủ phủ tỉnh Caylloma 10km khiến 337 người thiệt mạng và 1.000 người bị thương.

- Ngày 24-8-2016: Một trận động đất mạnh 6,2 độ Richte xảy ra tại miền Trung Italy, cách thành phố Perugia 47 km về phía Đông Nam với tâm chấn ở độ sâu 10 km khiến 298 người thiệt mạng và 368 người bị thương. Trận động đất mạnh cũng làm hàng chục tòa nhà bị đổ sập và hàng chục ngôi làng bị tàn phá.

- Ngày 19-9-2017: Xảy ra trận động đất có cường độ 7,1 Richter gây đổ nát ở khu vực trung tâm và phía Nam thủ đô Mexico. Tâm chấn nằm ở độ sâu 51 km tại bang Puebla, miền Trung Mexico. Giới chức Mexico cho biết tính đến thời điểm hiện tại số người thiệt mạng trong trận động đất tại nước này đã tăng lên 248 người, trong đó hơn một nửa là ở thủ đô Mexico City.

Số người thiệt mạng cũng bao gồm 21 trẻ em tại trường tiểu học Colegio Enrique Rebsamen ở Mexico City khi ngôi trường này bị đổ sập trong trận động đất./.