Nước mắm Việt - Nâng tầm Ẩm thực Việt

PGS.TS. Trần Đáng - Chủ tịch Hiệp hội nước mắm Việt Nam. Ảnh: Khánh Vy/BNEWS

Trong khuôn khổ chuỗi sự kiện Festival Thu Hà Nội - Ẩm thực Hà Nội, sáng 30/9/2023, Tọa đàm “Nước mắm Việt – Nâng tầm ẩm thực Việt” được tổ chức tại Hà Nội với sự đồng hành của Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam.

Tọa đàm có sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước, diễn giả là các nhà sử học, nhà nghiên cứu ẩm thực, nhà khoa học… nhằm trao đổi và chia sẻ các nghiên cứu, ý kiến mà nước mắm Việt - Ẩm thực Việt gắn kết tạo nên những món ăn đậm đà, đặc trưng của các vùng miền trên cả nước, nổi tiếng thế giới.

Nói về giá trị lịch sử hành trình của nước mắm Việt, Nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ: Ngay từ thế kỷ thứ X, Việt Nam đã là quốc gia sản xuất và biết dùng nước mắm để chế biến và làm gia vị cho món ăn. Chính điều này đã làm bước đệm và tiền đề cơ bản cho món ăn Việt Nam phát triển bền vững.
Nước mắm Việt Nam có nhiều sản phẩm đặc trưng vùng miền như Nha Trang, Phú Quốc... và mỗi sản phẩm đều có các tiêu chuẩn chung của nước mắm.
"Người nước ngoài đánh giá nước mắm là yếu tố nhận diện văn hóa, ẩm thực Việt Nam. Bát nước mắm ở giữa mâm cơm thể hiện tính cộng đồng của người Việt, con người tự điều chỉnh nhu cầu của mình, cùng món ăn nhưng cách thể hiện khác nhau" - ông Dương Trung Quốc nói thêm.

Nhà sử học Dương Trung Quốc phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: Khánh Vy/BNEWS

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa ẩm thực Lê Tân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam: Trong ẩm thực, nước mắm là một nguyên liệu lưỡng dụng được người dân Việt Nam sử dụng trong rất nhiều hình thức như (ăn trực tiếp, qua chế biến..); gia vị, nguyên liệu… hoặc  uống trực tiếp (chống lạnh, tăng cường sinh lực, cân bằng nhiệt độ cho cơ thể) đối với những người hay đi biển. 
Trong hầu hết các món ăn Việt Nam, nước mắm là một gia vị chính không thể thiếu. Đỉnh cao của nước mắm chính là hồn cốt của món ăn. Nước mắm là loại gia vị “Quốc hồn Quốc túy” của người Việt trong mỗi bữa ăn, là niềm tự hào trong tâm thức mỗi người con đất Việt khi nhắc đến ẩm thực quê hương”.
Master Chef Phạm Tuấn Hải cho hay: "Lâu nay tôi làm đầu bếp cũng chỉ nghĩ nấu thế nào cho ngon, nhưng khi được nghe những câu chuyện lịch sử về nước mắm, về các món ăn thì tôi nghĩ nếu chúng ta biết gắn các câu chuyện đó vào món ăn thì chắc chắn ẩm thực của Việt Nam còn bay xa hơn. 
Mỗi đầu bếp có cách sử dụng gia vị riêng, đưa vào mỗi giai đoạn chế biến. Tương tự nước mắm nếu sử dụng vào từng giai đoạn khác nhau trong chế biến món ăn thì cũng sẽ mang lại hương vị riêng biệt". 
Cũng theo Master Chef Phạm Tuấn Hải, lâu nay, nước mắm được mặc định khi cho vào bất cứ món ăn nào thì món đó là món ăn Việt Nam. Đó là tầm quan trọng thay đổi cả tư duy suy nghĩ, khẩu vị của khách hàng.

Sản phẩm nước mắm Nam Ngư ớt tỏi Lý Sơn. Ảnh:Khánh Vy/BNEWS

"Đối với người nước ngoài, đến Việt Nam hay đến các vùng miền họ đều nói có món gì đặc sản hoặc món gì thật sự là của Việt Nam. Nếu là món Việt Nam, tôi nghĩ phải chọn nước mắm. Thông qua món ăn sẽ đẩy được hình ảnh nước mắm ra tầm thế giới và tiếp cận được nhiều khách hàng hơn" - Master Chef Hải nói.
TS. Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh đến tầm quan trọng trong việc bảo tồn, nâng tầm nước mắm Việt. Để nước mắm Việt gắn liền với ẩm thực Việt và ngày càng trở nên nổi tiếng hơn với thế giới rất cần những đại sứ trẻ là công dân Việt Nam trên khắp mọi miền đất nước, là các bạn nước ngoài yêu thích món ăn Việt Nam.
Theo PGS.TS. Trần Đáng - Chủ tịch Hiệp hội nước mắm Việt Nam chia sẻ, Hiệp hội Nước mắm Việt Nam sẽ phối hợp với Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam xây dựng Đề án “Xây dựng và phát triển văn hóa ẩm thực Việt Nam thành Thương hiệu Quốc gia", nhằm đưa nước mắm, gia vị cốt lõi của các món ăn Việt lên tầm cao mới.
Đồng thời chung tay xây dựng bộ hồ sơ trình Chính phủ công nhận nghề làm nước mắm là Di sản phi vật thể của Việt Nam. Hai Hiệp hội nghiên cứu lên kế hoạch tổ chức các Lễ hội liên quan đến nước mắm để giới thiệu giá trị đỉnh cao của "dòng chảy" văn hóa ẩm thực đặc sắc của người Việt tới khách du lịch quốc tế đến Việt Nam./.