Phát triển bền vững Việt Nam 2018: Tạo sự chuyển biến rõ nét trong cơ cấu lại nền kinh tế

Diễn đàn phát triển bền vững Việt Nam 2018 với chủ đề “ Nhìn lại mô hình tăng trưởng thịnh vượng, bền vững môi trường và hòa nhập xã hội”. Ảnh: Thúy Hiền/BNEWS/TTXVN

Sáng 18/1, tại Hà Nội, Học viện Chính sách và Phát triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Hội khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu tổ chức Diễn đàn phát triển bền vững Việt Nam 2018 với chủ đề “ Nhìn lại mô hình tăng trưởng thịnh vượng, bền vững môi trường và hòa nhập xã hội”. Đây là diễn đàn đầy ý nghĩa, nhất là trong bối cảnh mục tiêu trọng tâm của năm 2018 là phải tạo sự chuyển biến rõ nét trong cơ cấu lại nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng.
Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, 30 năm đổi mới đã làm thay đổi diện mạo nền kinh tế Việt Nam, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, đời sống người dân được cải thiện và Việt Nam đã trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình.
Đặc biệt, năm 2017, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn của kinh tế thế giới và khu vực, song tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn đạt được mức tăng trưởng ấn tượng 6,81%, cao hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là 6,7% và là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm qua.

Cùng với tốc độ tăng trưởng, chất lượng tăng trưởng cũng được cải thiện, năng suất lao động của toàn nền kinh tế năm 2017 tăng khoảng 6%. Mô hình tăng trưởng được dịch chuyển theo hướng tích cực, giảm dần dựa vào khai thác tài nguyên, nhất là dầu thô và chuyển hướng sang lấy công nghiệp, chế biến, chế tạo và dịch vụ làm nòng cốt. Tăng trưởng năm 2017 cũng được đánh giá đều ở các khu vực của nền kinh tế và đạt được những thành tựu khác về giảm nghèo, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, năm 2017 cũng ghi nhận thành công của Việt Nam trong thực hiện tài cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Theo đó, môi trường kinh doanh Việt Nam đã có những cải thiện tích cực, niềm tin của người dân, doanh nghiệp được củng cố, số lượng doanh nghiệp thành lập mới đạt 127 ngàn doanh nghiệp, vốn đầu tư FDI thu hút đạt 35,88 tỷ USD. Kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 425 tỷ USD, môi trường kinh doanh được Ngân hàng Thế giới đánh giá tăng 14 bậc, đứng thứ 68/190 nền kinh tế; năng lực cạnh tranh quốc gia theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tăng 5 bậc, đứng thứ 55/137 quốc gia và vùng lãnh thổ…
Mặc dù đạt được những kết quả nhất định, song các chuyên gia kinh tế cho rằng kinh tế Việt Nam vẫn đứng trước nhiều thách thức, thể hiện qua GDP bình quân đầu người còn thấp, năng suất lao động chưa cao, đóng góp của các nhân tố tổng hợp (TFP) chưa được như kỳ vọng; nguy cơ mắc bẫy thu nhập trung bình và tụt hậu về kinh tế vẫn nghiêm trọng.

Cùng với đó, bất bình đẳng về thu nhập giữa các tầng lớp dân cư có xu hướng gia tăng, các vấn đề môi trường và tác động của biến đổi khí hậu, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và hội nhập kinh tế quốc tế cũng tạo ra những thách thức lớn đối với nền kinh tế Việt Nam.
Từ những thách thức trên, ông Andress Schfeicher, Giám đốc Điều hành kỹ năng giáo dục của OECD cho rằng, giáo dục và các kỹ năng giáo dục có ý nghĩa rất quan trọng đối với phát triển bền vững ở Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ và tác động đến mọi vấn đề của nền kinh tế. Nếu con người không có kỹ năng giáo dục tốt sẽ không thể tiếp cận được tri thức và theo kịp trình độ khoa học công nghệ. Để tạo được đội ngũ lao động lành nghề, có kỹ năng, Việt Nam cần tập trung hơn nữa cho giáo dục.
Bà Caitlin Wiesen, Giám đốc Quốc gia UNDP Việt Nam cũng cho rằng, phát triển bền vững không chỉ là mục tiêu bao trùm của Việt Nam mà là mục tiêu của tất cả các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Tại Việt Nam, mặc dù đạt được tốc độ tăng trưởng ấn tượng và đồng đều, nhiều người dân đã thoát khỏi đói nghèo và hiện Việt Nam trở thành quốc gia có dân số thu nhập trung bình nhanh (chiếm 50% dân số), nhưng rất nhiều người dân Việt Nam đã quay lại nghèo đói sau những cú sốc về thiên tai.

Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, Việt Nam cần có những giải pháp hỗ trợ đối với những người dễ bị tổn thương trong xã hội để không ai bị bỏ lại phía sau. "Một quốc gia phát triển bền vững là một quốc gia không để ai bị bỏ lại phía sau”, bà Caitlin Wiesen nhấn mạnh.
Để thực hiện tăng trưởng thịnh vượng, đi đôi với bền vững môi trường trên nền tảng cuộc cách mạng công nghệ 4.0, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Việt Nam cần tập trung vào 6 giải pháp trọng tâm, bao gồm: tập trung tạo dựng thể chế, pháp luật, cơ chế, chính sách và môi trường, tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế thị trường vận hành đầy đủ, thông suốt, hiệu quả và hội nhập quốc tế; tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân, thu hút chọn lọc đầu tư trực tiếp nước ngoài; phát triển năng lực đổi mới, sáng tạo; phát huy các cực tăng trưởng, nâng cao hiệu quả kinh tế vùng và đô thị; đồng thời đảo bảo công bằng và hòa nhập xã hội cũng như phát triển bền vững về môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu./.