Phát triển Ninh Thuận thành trung tâm năng lượng tái tạo

Ngày 12/10, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Viện Khoa học năng lượng (Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam) tổ chức hội thảo khoa học “Đề xuất cơ chế, chính sách nhằm phát triển Ninh Thuận thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước”.

Hội thảo có sự tham gia của đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận cùng các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, ông Phạm Văn Hậu cho rằng, hội thảo tổ chức nhằm tổng hợp ý kiến đóng góp, phản biện của các đại biểu, chuyên gia về lĩnh vực phát triển năng lượng tái tạo, tương lai phát triển, những thuận lợi và khó khăn trong quá trình triển khai các dự án năng lượng tái tạo để từ đó đề xuất các cơ chế, chính sách nhằm cụ thể hóa chủ trương phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước theo Nghị quyết số 115/NQ – CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Thuận, từ 2018 đến nay, tỉnh đã lắp đặt và đưa vào vận hành 25 dự án điện gió, điện mặt trời với tổng công suất 1.561 MW (so với toàn quốc 6.025 MW, chiếm 25,9%).

Bên cạnh đó, tỉnh đã có 1.607 hệ thống điện mặt trời áp mái được lắp đặt và đi vào vận hành với tổng công suất khoảng 84.432 kWp.

Dự kiến đến cuối năm 2020, Ninh Thuận sẽ có 37 dự án năng lượng tái tạo đi vào vận hành với tổng công suất 2.473,6 MW, trong khi nhu cầu điện của tỉnh về công suất dao động 110- 115 MW, còn lại đóng góp cho điện lực Quốc gia.

Đến nay, tỉnh Ninh Thuận đã kêu gọi đầu tư 50 dự án điện mặt trời, tổng công suất 3.120 MW trên diện tích đất 4.349 ha, tổng vốn đầu tư 76.089 tỷ đồng. Đồng thời, tỉnh cũng đã kêu gọi đầu tư 20 dự án điện gió, tổng công suất 1.510 MW, trên diện tích đất 286,67 ha, tổng vốn đầu tư 36.185 tỷ đồng.

Theo kế hoạch đến năm 2030, tổng công suất các nguồn điện của Ninh Thuận sẽ đạt khoảng 13.717 MW, sản lượng điện sản xuất đạt khoảng 34,8 tỷ kWh. Riêng về điện mặt trời tỉnh dự kiến phát triển công suất đạt 8.442 MW, khi thực hiện thành công sẽ chiếm 42% trong tổng số 20.050 MW tổng công suất lắp đặt điện mặt trời của cả nước.

Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư các dự án địa phương cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc như vấn đề giải tỏa công suất. Hiện nay, tỉnh Ninh Thuận đang khẩn trương phối hợp với Tập đoàn điện lực Việt Nam, công ty tư nhân đang nỗ lực xây dựng, nâng cấp hệ thống lưới điện truyền tải, dự kiến đến cuối năm nay sẽ giải tỏa hết công suất phát của các dự án năng lượng tái tạo.

Tuy vậy, đây cũng mới chỉ là giải pháp tình thế đối với khoảng 2.000 MW điện năng lượng tái tạo đang phát triển hiện nay. Để có thể hấp thụ công suất các dự án năng lượng tái tạo được triển khai trong các năm tiếp theo cần tiếp tục nghiên cứu, đầu tư xây dựng thêm các tuyến đường dây truyền tải điện mới.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, tiềm năng và cơ hội phát triển lĩnh vực năng lượng tái tạo của tỉnh còn rất lớn, khả năng xây dựng thành trung tâm năng lượng tái tạo là hoàn toàn có cơ sở. Để xây dựng tỉnh thành trung tâm năng lượng tái tạo cần phải có bộ tiêu chí có tính định lượng để đánh giá. Từ đó làm cơ sở đề xuất, kiến nghị Chính phủ có cơ chế chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh tiếp tục đầu tư phát triển trong giai đoạn tới.

Tại hội thảo, ông Lê Tất Tú, chuyên gia của Viện Khoa học Năng lượng trình bày bộ tiêu chí với mục tiêu làm công cụ để đánh giá trung tâm năng lượng tái tạo Ninh Thuận với 37 tiêu chí, chia làm hai nhóm gồm: nhóm tiêu chí nhận biết trung tâm năng lượng tái tạo với 10 tiêu chí; nhóm tiêu chí đánh giá sự phát triển của trung tâm năng lượng tái tạo gồm 27 tiêu chí. Đồng thời, nêu các mối liên quan và tác động của các tiêu chí tới phát triển kinh tế, xã hội, môi trường của tỉnh.

Đi sâu phân tích, Tiến sĩ Đoàn Văn Bình, Viện trưởng Viện Khoa học Năng lượng trình bày cụ thể về các phương pháp đánh giá, mục đích xây dựng các tiêu chí; mức độ đóng góp của từng tiêu chí trong tổng thể chung của sự phát triển, các vấn đề cần xử lý để phát triển năng lượng tái tạo trong từng giai đoạn cụ thể; ý nghĩa của việc định hình chính danh trung tâm năng lượng tái tạo Ninh Thuận.

Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu của Viện Khoa học Năng lượng đề xuất các giải pháp về cơ chế, chính sách để xây dựng Ninh Thuận thành trung tâm năng lượng tái tạo gồm 4 nội dung: Lập quy hoạch phát triển trung tâm năng lượng tái tạo Ninh Thuận phù hợp với quy hoạch điện lực quốc gia; xây dựng cơ chế thiết lập khu vực hạ tầng lưới điện dùng chung tại trung tâm năng lượng tái tạo theo Nghị quyết 55-NQ/TW năm 2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; xây dựng cơ chế dùng chung lưới điện phù hợp với cơ chế thị trường; tạo động lực thu hút đầu tư vào trung tâm năng lượng tái tạo.

Trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi, làm rõ các nội dung liên quan đến tính hiệu quả, đóng góp của dự án năng lượng tái tạo đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; những tác động tới đời sống, việc làm người dân vùng dự án; quy trình xử lý thiết bị điện, pin năng lượng mặt trời sau khi hết hạn sử dụng liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường.

Các nhà đầu tư đề nghị tỉnh Ninh Thuận kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương chỉ đạo EVN có kế hoạch bố trí nguồn lực để đầu tư các công trình lưới điện truyền tải theo quy hoạch đã duyệt để giải tỏa hết công suất; cho kéo dài thời gian hưởng ưu đãi chính sách giá điện cho phù hợp với tình hình phát triển thực tế, hỗ trợ giải phóng mặt bằng giao đất “sạch” cho doanh nghiệp đầu tư, ưu tiên cho nhà đầu tư năng lượng tái tạo kết hợp đầu tư hạ tầng truyền tải, xem xét điều chỉnh cho một số dự án được tăng công suất, quan tâm đào tạo nhân lực ngành điện cho các dự án năng lượng tái tạo tại Ninh Thuận và các tỉnh trong khu vực.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Phạm Văn Hậu nhấn mạnh: những ý kiến, đề xuất giải pháp phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của đại biểu, chuyên gia đưa ra tại hội thảo vừa mang tính chiến lược vừa phù hợp với điều kiện thực tế nhằm khai thác tối đa các tiềm năng phát triển của địa phương.

UBND tỉnh sẽ tổng hợp các ý kiến và có văn bản đề xuất, kiến nghị các Bộ, ngành liên quan đề xuất Chính phủ cập nhật và tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo vào Quy hoạch điện VIII. Đây là cơ sở quan trọng để Trung ương hoạch định, ban hành các chính sách góp phần thực hiện hóa chủ trương xây dựng Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước./.