Quảng Nam lo việc tiêu thụ dưa hấu phải dùng tem truy xuất nước ngoài

Đây là vụ dưa đầu tiên các thương lái khi thu mua đã tiến hành dán tem truy xuất nguồn gốc do các doanh nghiệp phía Trung Quốc cung cấp ngay tại cánh đồng trước khi cân bán, vận chuyển lên xe tải. Điều này đang gây lúng túng trong quản lý đối với các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh.

Diện tích trồng dưa hấu vụ Đông Xuân 2018- 2019 trên địa bàn huyện Phú Ninh khoảng 363 ha, với năng suất 26 tấn/ha. Từ đầu vụ thu hoạch đến nay, giá dưa liên tục tăng, cụ thể trong ngày 16/4, giá dưa thu mua tại cánh đồng là 7.000 đồng/kg.

Theo các thương lái thu mua dưa, từ cuối năm 2018 phía Trung Quốc có quy định các mặt hàng hoa quả từ Việt Nam khi vào thị trường này phải có tem truy xuất nguồn gốc. 

Anh Võ Thanh Hùng, một thương lái thu mua dưa hấu ở Kỳ Lý cho biết, để thực hiện quy định của pháp luật Trung Quốc, các doanh nghiệp nước này đã in các tem dán truy xuất nguồn gốc, sau đó cung cấp cho các chủ hàng, thương lái Việt Nam để dán lên sản phẩm. 

Một chuyến xe tải chở dưa, thương lái phải chi phí thêm khoảng 2 triệu đồng để mua tem và thuê người dán lên từng trái dưa. Mỗi chủ hàng, chuyến xe đều có mã vạch riêng được in trên tem. 

Nếu xe hàng nào không có tem truy xuất nguồn gốc sẽ không thể xuất dưa qua cửa khẩu để vào thị trường Trung Quốc. Nếu đợi vận chuyển dưa hấu tới cửa khẩu mới dán tem cho từng trái dưa sẽ mất rất nhiều thời gian và tăng chi phí. 

Theo ông Đoàn Ngọc Sơn, quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Quảng Nam, việc thương lái tự ý dán tem truy xuất nguồn gốc của doanh nghiệp Trung Quốc lên sản phẩm dưa hấu Kỳ Lý ngay lúc thu mua, sau đó xuất sang thị trường này là không đúng với quy định của pháp luật Việt Nam.

Mặc dù vậy, các cơ quan quản lý ở địa phương rất khó xử lý vì phải cân nhắc tới lợi ích của người trồng dưa bởi giá dưa hiện nay đang ở mức cao, trong khi những năm trước giá dưa hấu liên tục rớt giá, người trồng dưa phải trông chờ vào việc “giải cứu” của các tổ chức, mạnh thường quân. Nếu các cơ quan chức năng bây giờ làm theo căn cứ của pháp luật, thương lái thu mua bỏ đi, người thiệt hại cuối cùng lại là người trồng dưa.

Hiện nay, Cục Quản lý thị trường Quảng Nam đang cử cán bộ xuống cơ sở nắm bắt diễn biến giá cả thu mua của thương lái nhằm không để xảy ra tình trạng lợi dụng việc dán tem để ép giá người nông dân.

Tuy nhiên, ông Đoàn Ngọc Sơn, quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Quảng Nam cũng cho biết, nếu chủ hàng thu mua dưa hấu người Việt Nam xuất trình được hợp đồng mua bán với đối tác phía Trung Quốc, có nội dung yêu cầu dán tem trên sản phẩm hoa quả để được thông quan qua cửa khẩu vào thị trường này sẽ phù hợp với quy định hiện nay của Việt Nam.

Nhưng hầu hết chủ hàng người Việt Nam đứng ra thu mua dưa hấu để xuất khẩu hiện nay ở các tỉnh phía Bắc, các thương lái người địa phương chỉ biết nhận những cuộn tem truy xuất nguồn gốc từ chủ hàng tới các vùng trồng dưa để giao dịch trực tiếp với người nông dân nên gây khó khăn cho quản lý.

Mặc dù, nội dung chữ Trung Quốc in trên tem truy xuất nguồn gốc khi dịch ra có đại ý là “dưa hấu từ Việt Nam”, tuy nhiên về lâu dài người trồng dưa và chính quyền địa phương đang lo lắng việc tiêu thụ dưa hấu sẽ phụ thuộc vào nguồn tem này từ phía doanh nghiệp nước ngoài.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phú Ninh, cuối năm 2018 huyện đã giao cho một hợp tác xã trên địa bàn đứng ra làm đầu mối liên kết với người dân trồng dưa theo tiêu chuẩn VietGAP, sau đó sẽ đăng ký dán tem truy xuất nguồn gốc lên sản phẩm để mở rộng thị trường tiêu thụ, tuy nhiên vì nhiều lý do đến nay dự án này chưa thể được triển khai./.

Xem thêm:

>>Dưa hấu khắc chữ được giá

>>Bổ sung danh mục xuất khẩu chính ngạch tại cửa khẩu Tân Thanh