Người dân xây dựng nhà ở, lều quán trái phép tại khu vực Khu kinh tế Dung Quất. Ảnh minh họa: TTXVN
Tại xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, từ năm 2005 đến đầu năm 2019 có gần 100 trường hợp xây dựng nhà ở, lều quán trái phép; trong đó, chủ yếu là tình trạng dựng lều quán dọc các tuyến đường chính của xã để buôn bán.
Anh Nguyễn Văn T, xã Bình Thạnh, cho rằng, đất nông nghiệp thì bị ngập úng, không sản xuất được. Trình độ học vấn thấp, sức khỏe không tốt không xin vào làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp được, nên người dân đành dựng tạm lều quán để mưu sinh.
Tùy vào sức khỏe, độ tuổi của từng người mà chọn cho mình những hình thức kinh doanh riêng, tất cả cũng vì mưu sinh, bao giờ chính quyền bắt tháo dỡ thì phải chấp nhận.
Không chỉ xây dựng nhà, lều quán trái phép, cuối năm 2018, tại xã Bình Thạnh còn diễn ra tình trạng cơi nới nhà và các công trình phụ như tường rào, nhà vệ sinh không phép nhằm đón đầu dự án để chờ đền bù.
Theo đó, có đến 32 hộ đã có hành vi xây dựng trái phép này. Ông Nguyễn Khắc Duy, Bí thư Đảng ủy xã Bình Thạnh cho biết, cuối năm 2018, khi có cán bộ đi đo đất, vẽ bản đồ tại một số khu vực trong xã, bà con nghi ngờ sắp có dự án được xây dựng nên họ vội vàng cơi nới nhà ở, xây tạm tường rào, các công trình phụ trên đất vườn của gia đình để chờ đền bù.
Ngay sau đó, chính quyền địa phương đã lập danh sách, khoanh vùng và yêu cầu các hộ này viết cam kết sớm tháo dỡ các công trình trái phép.
Còn tại xã Bình Đông, huyện Bình Sơn từ năm 2017 đến 2019, có 41 trường hợp xây dựng nhà ở, lều quán trái phép; trong đó, có 4 hộ xây dựng nhà trên đất nông nghiệp. Cuối tháng 4/2019 này, chính quyền xã Bình Đông sẽ thực hiện cưỡng chế 14 trường hợp dựng lều quán trái phép làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của các phương tiện giao thông.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Bình Đông cho hay, hầu hết những trường hợp vi phạm đều là sử dụng đất không đúng mục đích. Do xây dựng trái phép nên bà con thường lợi dụng ngày lễ Tết, ngày nghỉ, ban đêm để không bị chính quyền kiểm tra, phát hiện.
Đến khi chính quyền phát hiện thì sự việc cũng đã xong rồi. Những lều quán này thường dựng trụ bê tông, lợp tôn, tường cũng dùng tôn bao vây chứ không xây gạch nên dựng rất nhanh. Hiện xã đã lập biên bản các trường hợp này và xử phạt hành chính.
Nguyên nhân chủ yếu của việc xây dựng trái phép là vì lợi ích kinh tế gia đình; nhiều công ty, doanh nghiệp được đầu tư xây dựng nhưng không đồng bộ với việc xây dựng nhà ở cho công nhân, chợ, siêu thị, việc làm; nhiều dự án sau khi khởi công nhưng qua nhiều năm vẫn không triển khai...
Chị Đỗ Thị Liên, thôn Tân Hy, xã Bình Đông cho chiết, năm 2017 thấy đất vỉa hè ngay gần nhà còn trống nhiều, lại đúng vị trí thuận lợi nên chị đã bàn với chồng dựng quán để buôn bán. Sau khi dựng quán, chính quyền địa phương đã đến kiểm tra việc xây dựng trái phép của gia đình chị, đồng thời yêu cầu chị viết cam kết tháo dỡ trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, cũng vì kinh tế gia đình khó khăn, chồng làm công nhân, bản thân chị Liên không có việc làm nên chị vẫn chưa tháo dỡ quán.
Ông Nguyễn Khắc Duy, Bí thư Đảng ủy xã Bình Thạnh cho biết, gần như các trường hợp vi phạm đều dựng lều quán, cơi nới nhà cửa để kinh doanh buôn bán tạm. Khi chính quyền đi kiểm tra thì họ cho rằng đã nhường đất sản xuất cho nhà máy, xí nghiệp, nhiều người già, sức khỏe không đảm bảo giờ không có việc làm.
Chính quyền địa phương đã lập danh sách các hộ vi phạm quy định xây dựng, đồng thời, phòng chức năng đang tiến hành kiểm tra thực tế từng trường hợp. Bởi từ năm 2005 đến nay cũng có nhiều văn bản liên quan đến đất đai, xây dựng nhà ở, lều quán có sự thay đổi nên có những trường hợp giờ đã không còn bị xem là xây dựng trái phép.
Đối với những trường hợp vi phạm, cơ quan chức năng yêu cầu kí cam kết nếu có dự án thì họ phải tự tháo dỡ mà không yêu cầu bồi thường, hỗ trợ.
Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Bình Đông, việc yêu cầu tháo dỡ, cưỡng chế các trường hợp xây dựng trái phép không phải quá khó, nhưng phải giải thích rõ ràng, đầy đủ cho bà con và cũng phải cưỡng chế một số trường hợp để làm gương, từ đó yêu cầu người dân tự tháo dỡ./.
Xem thêm:
>>Sớm bàn giao mặt bằng để nâng cấp, mở rộng Nhà máy Lọc dầu Dung Quất
>>Đề xuất tận dụng cát nhiễm mặn để san lấp mặt bằng dự án