Sự “hội tụ ngoại giao” của Nga tại khu vực Trung Á
Trang mạng asialyst.com mới đây đăng bài phân tích của tác giả Didier Chaudet với tiêu đề "Nga đang ngoại giao ở Trung Á như thế nào?".
Theo đó, Nga luôn coi Afghanistan nằm trong phạm vi ảnh hưởng đương nhiên của mình, nơi giúp Nga thể hiện "quyền lực thống trị" trong khối Liên minh Á - Âu (Eurasia). Đây cũng là vùng đệm giúp Nga chống lại các nguy cơ từ bên ngoài vì Nga luôn lo sợ sự sụp đổ do hiệu ứng Domino.
Nguy cơ đến từ những đối tượng thánh chiến người Trung Á tị nạn tại Afghanistan và các khu vực bộ lạc người Pakistan vẫn đang là một vấn đề thời sự. Ảnh chụp từ video của nhóm khủng bố "Union of Islamic Jihad" (UDI), một phong trào thánh chiến Trung Á liên kết với Al Qaeda, vào 10/2017, cho thấy UDI có ít nhất một doanh trại ở Afghanistan, chuyên đào tạo các "lực lượng thánh chiến đặc biệt" để tấn công Kabul và cả các nước Trung Á.
Nguy cơ trên đối với các đồng minh Trung Á đã giải thích tại sao Nga và Tajikistan đang tăng cường quan hệ quân sự. Nga cam kết hỗ trợ hơn 1 tỷ USD để đào tạo và trang bị cho quân đội Tajikistan, điều đó đã xác nhận sự hiện diện của quân đội Nga tại nước này.
Ngoài ra, Uzbekistan và Turkmenistan cũng đã nhích lại gần hơn với Moskva trong lĩnh vực an ninh, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến Afghanistan.
Tuy nhiên, nguy cơ khủng bố không phải nguyên nhân chính thúc đẩy các quốc gia Trung Á tìm đến với Điện Kremlin mà là vì vị thế của Nga trong cuộc chiến chống buôn bán ma túy đến từ Afghanistan, trong đó Nga đã chỉ trích các chính sách Mỹ về vấn đề này.
Hoạt động "ngoại giao" của Nga ở Afghanistan có thể củng cố quan hệ của Kremlin với Iran và Pakistan. Một số phân tích nhanh cho thấy sự khác biệt giữa Teheran và Moskva về các chiến lược ngoại giao của họ ở Afghanistan.
Về cơ bản, Iran và Nga có quan điểm tương đồng về Afghanistan, trong đó có một thỏa thuận chung giữa hai nước về an ninh. Trên thực tế, nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) mới là đe dọa đối với Cộng hòa Hồi giáo Iran, thậm chí nhiều hơn đối với Moskva. Vụ tấn công khủng bố kép vào Tehran ngày 7/6/2017 là một nhắc nhở cho thực tế này.
Giống như Nga, Iran đã thiết lập đối thoại với Taliban và công nhận nhóm này là một lực lượng chính trị, do đó Iran sẽ không thể để cho Kabul và các đồng minh phương Tây đè bẹp lực lượng này bằng vũ lực. Giống như Nga, Iran cũng bị cáo buộc, tuy nhiên không có bằng chứng cụ thể, đã hỗ trợ quân sự cho Taliban.
Và cũng giống như Moskva, Tehran cũng luôn biết tạo mối quan hệ thân thiết với Kabul. Và một điều giống nhau nữa giữa Kremlin và Cộng hòa Hồi giáo Iran là cả hai đều có "những mối lo ngại, nghi ngờ" về sự hiện diện quân đội Mỹ ở Afghanistan. Cũng chính vì vậy mà Nga đã cố "năn nỉ" Iran liên kết với nhóm làm việc của họ, trong đó có Trung Quốc và Pakistan, tham gia thảo luận về vấn đề Afghanistan.
Chính sách của điện Kremlin ở Afghanistan cũng cho thấy Nga đang nhích lại gần về ngoại giao với Pakistan – một đất nước cũng nắm giữ vai trò thiết yếu, quan trọng trong tiến trình hòa bình trong tương lai ở Afghanistan. Và mối quan hệ căng thẳng đặc biệt của Pakistan với chính quyền Donald Trump đưa nước này sẵn sàng tiến gần hơn với Kremlin.
Cựu chủ tịch Duma quốc gia (Hạ viện Nga), Sergey Naryshkin lãnh đạo Cơ quan tình báo nước ngoài (SVR) năm 2015, khẳng định mối quan hệ Moskva-Islamabad là một "giá trị đặc biệt và nội tại". Ngay cả khi Nga đang tranh thủ "vận động sự ủng hộ" từ Ấn Độ thì họ cũng không lơ là đối với Pakistan vì vị trí địa chính trị của nước này có tầm quan trọng đặc biệt.
Sự ấm lên trong quan hệ ngoại giao song phương giữa Nga và Pakistan được cảm nhận từ đầu năm 2014. Trong các năm 2014-2016, Nga và Pakistan thường xuyên tổ chức các cuộc tập trận chung. Đầu tiên, cả hai chỉ giới hạn trong các hoạt động hải quân để hợp tác chống buôn bán ma túy.
Nhưng kể từ cuộc tập trận "Druzba-2016" - cuộc tập trận có quy mô càng ngày càng lớn hơn và theo logic là để chống khủng bố - thì điều đó đã tiết lộ ý đồ của Moscov tại Nam Á. Đối với chính sách của Nga ở Afghanistan hiện nay sẽ làm cho Nga ngày càng tăng cường mối quan hệ mật thiết với Islamabad, bởi vì Nga chỉ có thể thành công khi có sự hỗ trợ của Pakistan.
Cuối cùng, đường lối ngoại giao của Nga ở Afghanistan làm cho quốc gia này có thêm sự hợp tác với Bắc Kinh. Thực tế, người ta thấy có sự "hội tụ ngoại giao" chung của hai cường quốc này ở Trung Á, cụ thể là ở Afghanistan và Pakistan, nhằm mục đích: chống lại lực lượng thánh chiến xuyên quốc gia do IS và Al Qaeda lãnh đạo; tăng cường hợp tác an ninh giữa các quốc gia; từ chối sự hiện diện quá mức của các lực lượng bên ngoài trong khu vực, chủ yếu là Mỹ.
Dĩ nhiên sự "hội tụ" giữa Moskva và Bắc Kinh tại Nam Á không có nghĩa là Nga và Trung Quốc có sự liên kết hoàn toàn, nhưng nó sẽ giúp hai nước tạo ra một mặt trận chung trong khu vực đối với vấn đề Afghanistan, đồng thời vô hiệu hóa các lực lượng chính liên quân bên cạnh Afghanistan.
Điều đó giúp tăng vị thế của Nga đối với Mỹ và khẳng định sức mạnh của mối quan hệ Nga - Trung, trái với quan điểm bi quan thường thấy giữa các nhà phân tích phương Tây về vấn đề này.
Thực tế, đằng sau các chính sách ngoại giao của Nga ở Afghanistan, điều mà Điện Kremlin mong muốn: Trước tiên là bảo vệ lợi ích của Nga, mong muốn mở rộng khả năng ảnh hưởng của Nga như là cường quốc lớn mạnh được quốc tế công nhận, và đối lập với ảnh hưởng của Mỹ.
Sự hiện diện của Mỹ ở Afghanistan không phải là điều Nga mong muốn. Trong quá khứ, Afghanistan dường như luôn bị kẹt trong cuộc tranh chấp địa chính trị giữa các quốc gia lớn hơn./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Vụ điệp viên Skripal: Nga chỉ trích Anh lôi kéo đồng minh đối đầu với Moskva
18:56' - 23/03/2018
Nga đã chỉ trích việc Anh vận động các nước thành viên trong Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ quan điểm của London liên quan vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái...
-
Kinh tế Thế giới
Vì sao thị trường lao động Nga ngày càng thiếu hụt?
06:03' - 23/03/2018
Báo Vedomosti của Nga số ra mới đây cho biết vì thiếu nhân lực mà tiền lương đang tăng nhanh hơn sản xuất tại Nga.
-
Kinh tế tổng hợp
Căng thẳng quanh vụ điệp viên Skripal: Nga lên án các phát biểu của Anh và Mỹ
19:55' - 22/03/2018
Nga lên án các phát biểu của Anh và Mỹ liên quan đến vụ điệp viên Skripal bị đầu độc.
-
Kinh tế Thế giới
Nga thúc đẩy chương trình "Một triệu mái nhà Mặt Trời"
21:09' - 21/03/2018
Bộ Năng lượng Nga đang tiến hành xây dựng và triển khai chương trình “Một triệu mái nhà Mặt Trời tại Nga”.
-
Đời sống
Căng thẳng quanh vụ điệp viên Skripal: Nga mời đại sứ các nước tới thảo luận
18:41' - 21/03/2018
Bộ Ngoại giao Nga đã mời đại sứ các nước tại Moksva tới trụ sở bộ này gặp lãnh đạo và chuyên gia Vụ các vấn đề giải trừ và kiểm soát vũ khí để thảo luận làm rõ vụ đầu độc ở thành phố Salisbury.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Nga, Mỹ điện đàm thảo luận nhiều vấn đề quan trọng
07:36' - 21/03/2018
Ngày 20/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, người vừa tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 4 trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga ngày 18/3.
-
Kinh tế Thế giới
Kết quả thăm dò bầu cử Tổng thống Nga: Ông V. Putin giành chiến thắng áp đảo
07:25' - 19/03/2018
Theo hãng tin AFP, kết quả thăm dò ngoài phòng bỏ phiếu cuộc bầu cử Tổng thống Nga năm 2018 cho thấy, đương kim Tổng thống Vladimir Putin giành chiến thắng nhiệm kỳ thứ 4 với kết quả áp đảo.
-
Kinh tế Thế giới
Người dân Nga quyết định tương lai đất nước
13:06' - 18/03/2018
Các điểm bỏ phiếu trên toàn Liên bang Nga mở cửa từ 8h - 20h (giờ địa phương) đón các cử tri Nga tới thực hiện quyền công dân.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21'
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43'
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21'
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01'
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu điều kiện có thể gia hạn thuế tiếp sau ngày 1/8
08:01'
Ngày 7/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định ngày 1/8 là mốc thời hạn mới cho việc áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ nhưng có thể sẽ được tiếp tục gia hạn.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Trump công bố mức thuế quan mới đối với 14 quốc gia kể từ 1/8
06:55'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/7 tuyên bố ít nhất 14 quốc gia sẽ phải đối mặt với các mức thuế quan cao đối với hàng nhập khẩu vào nền kinh tế lớn nhất thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Donald Trump: Mỹ sẽ áp thuế quan 25% đối với Nhật Bản, Hàn Quốc từ ngày 1/8
23:59' - 07/07/2025
Hàng hóa của Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ chịu mức thuế quan 25% của Mỹ kể từ ngày 1/8/2025.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: EU và Mỹ tăng cường trao đổi cấp cao trước hạn chót
21:24' - 07/07/2025
Theo các nguồn thạo tin, nếu không có đột phá, mức thuế quan mà Mỹ áp đối với hàng hóa EU có thể tăng đáng kể, thậm chí lên tới 50% đối với một số mặt hàng.
-
Kinh tế Thế giới
Tín hiệu tiêu cực từ nền kinh tế Nhật Bản
20:02' - 07/07/2025
Văn phòng Nội các Nhật Bản ngày 7/7 đã hạ thấp đánh giá kinh tế nước này trong tháng 5 xuống mức "tồi tệ", lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ này trong 5 năm, cho thấy kinh tế ngấp nghé bờ vực suy thoái.