Tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước – cơ hội cho các nhà đầu tư
Quá trình tái cơ cấu nền kinh tế từ nay tới năm 2020 đặt ra mục tiêu tái cơ cấu các doanh nghiệp Nhà nước, đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước ra khỏi các doanh nghiệp Nhà nước, nhằm tạo sự bình đẳng về môi trường kinh doanh với các thành phần kinh tế khác, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân.
Mặc dù, đã được triển khai từ lâu, song tiến trình này vẫn còn rất chậm, thiếu thực chất và chưa đạt được những chuyển biến cơ bản theo hướng nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế.
Đây là nhận định chung của nhiều diễn giả tham gia Diễn đàn kinh tế 2017 với chủ đề “Cơ hội đầu tư trong tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020”, do Báo Diễn đàn doanh nghiệp (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI) phối hợp với Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức sáng 2/12 tại Hà Nội.
Bàn về mối tương quan giữa khu vực kinh tế tư nhân và khối các doanh nghiệp Nhà nước, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho rằng, tái cơ cấu nền kinh tế là việc làm cần thiết; trong đó, đặc biệt là cơ cấu lại khu vực Nhà nước, để mở ra cơ hội và dư địa cho kinh tế tư nhân. Làm sao để giảm tỉ lệ nắm cổ phần trong các doanh nghiệp Nhà nước; giảm tỉ lệ doanh nghiệp Nhà nước nắm đa số cổ phần nghĩa là hơn 50% cổ phần trong doanh nghiệp.
Đồng thời, đẩy nhanh và mạnh việc thoái vốn Nhà nước ra khỏi doanh nghiệp Nhà nước... Điều quan trọng nhất là khi cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho các nhà đầu tư và khu vực tư nhân.
Đồng thời, đặt doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong một môi trường bình đẳng, một sân chơi bình đẳng hơn với các doanh nghiệp tư nhân. Việc thoái vốn Nhà nước ra khỏi các doanh nghiệp Nhà nước sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân được tham gia mua cổ phần; có cơ hội để trở thành nhà đầu tư chiến lược của doanh nghiệp.
Ông Lộc cũng bày tỏ, quá trình tái cơ cấu giai đoạn 2011-2015 diễn ra còn chậm, chưa đi vào thực chất. Các đề án tái cơ cấu của các tập đoàn, tổng công ty còn mang tính đối phó, chưa có sự cải cách cơ bản. Vấn đề này cần được tập trung cải thiện để tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước phải thực chất hơn, hiệu quả hơn trong giai đoạn tiếp theo.
Phân tích những thách thức trong việc tái cơ cấu các doanh nghiệp Nhà nước trong giai đoạn 2016-2020, ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội bình luận, theo Luật Đầu tư mới, Nhà nước sẽ chỉ độc quyền 4 ngành nghề kinh doanh, còn lại là những lĩnh vực khác, mọi thành phần kinh tế hoàn toàn được phép kinh doanh.
Quan trọng nhất là theo đề án tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 sẽ không khống chế tỉ lệ vốn của các nhà đầu tư tham gia trong doanh nghiệp Nhà nước tái cơ cấu (trừ khi đó là các doanh nghiệp tổ chức tín dụng).
Thậm chí, còn đang có xu thế, bán cả một doanh nghiệp lớn của Nhà nước để cho các thành phần kinh tế khác được tham gia cơ cấu lại, mà Vinamilk là một điển hình. Đây thực sự là một đổi mới.
Trong giai đoạn 2016-2020, thách thức lớn nhất đối với việc thực thi đề án tái cơ cấu chính là phải đạt được sự thực chất. Thay đổi cơ cấu sở hữu không đạt, sẽ dẫn tới mô hình quản trị của doanh nghiệp cũng không đạt được như mong muốn. Nêu vốn và mô hình đã không đạt được, lợi nhuận chắc chắn sẽ không đạt được.
Ông Kiên cũng phân tích: “Thách thức lớn nhất là trong bản thân chúng ta, chứ không phải vấn đề cơ chế. Bởi, cơ chế luôn đi sau thực tế, luật không thể vừa làm ra đã phù hợp ngay”.
Thấy rõ được cơ hội cho các nhà đầu tư và khu vực kinh tế tư nhân khi cùng tham gia vào tiến trình tái cơ cấu nền kinh tế; được mua lại phần vốn Nhà nước hoặc trở thành cổ đông chiến lược trong các doanh nghiệp Nhà nước. Song, nhiều chuyên gia kinh tế có mặt tại diễn đàn cũng bày tỏ sự băn khoăn về chính sách bảo vệ đối với các cổ đông nhỏ.
Ông Cấn Văn Lực, Cố vấn cao cấp Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng, về mặt pháp luật, chưa có nhiều chính sách để bảo vệ cổ đông nhỏ. Nhất là khi, doanh nghiệp Nhà nước có thêm những cổ đông lớn, những nhân lực mới cùng tham gia nắm giữ cổ phần. Đây sẽ là lực cản đối với nhiều doanh nghiệp Nhà nước.
Do đó, cần có một cơ chế quản trị chung để doanh nghiệp Nhà nước, cũng như doanh nghiệp tư nhân phải tuân thủ, và cũng để tránh thiệt thòi cho các cổ đông nhỏ.
Ông Lực cũng nêu rõ quan điểm, càng ngày sẽ càng có nhiều doanh nghiệp Nhà nước bị loại bỏ; đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn Nhà nước. Tuy nhiên, bản thân các doanh nghiệp cũng cần phải chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, cập nhật xu thế để tồn tại và phát triển, vì chắc chắn Nhà nước sẽ không tạo ra sân chơi thứ ba.
Do đó, Nhà nước sẽ không thể quyết định hoặc can thiệp vào việc đấu tranh hay hợp tác giữa 2 khu vực kinh tế này. Đây cũng sẽ là thách thức cho cả Nhà nước và doanh nghiệp nếu thiếu sự chủ động về vốn và đường hướng phát triển lâu dài.
Để quá trình tái cơ cấu nền kinh tế hiệu quả và được đẩy nhanh, cũng như tăng cơ hội tiếp cận của khu vực kinh tế tư nhân cùng tham gia cơ cấu lại các doanh nghiệp Nhà nước, nhiều diễn giả cho rằng, phải xóa bỏ nhiều rào cản pháp lý hiện hữu cho các doanh nghiệp. Bởi đâu đó, vẫn tồn tại sự không bằng giữa doanh nghiệp nhỏ với doanh nghiệp lớn và ngược lại.
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế VCCI nhận định, trong khi các doanh nghiệp nhỏ còn đang khó khăn về tài chính, thì các doanh nghiệp lớn lại vướng mắc về thủ tục hành chính. Doanh nghiệp càng lớn thì thủ tục hành chính phải tuân thủ càng nhiều.
Phản ảnh từ thực tế của doanh nghiệp, bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch HĐQT, Công ty cổ phần Traphaco, cũng bày tỏ niềm phấn khởi với chủ trương và chính sách cổ phần hóa của Nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi vẫn còn nhiều điểm phiền hà, gây khó khăn đối với doanh nghiệp.
Tiến trình cải cách thủ tục hành chính tuy được đẩy mạnh, song chỉ chú trọng về số lượng chứ chưa đặt nặng vấn đề chất lượng.
Doanh nghiệp muốn đẩy nhanh năng suất lao động, nhưng thủ tục xin phép đăng ký hay phê duyệt rất chậm, vô hình chung ảnh hưởng tới năng suất lao động của doanh nghiệp. Phải làm sao để các chính sách của Nhà nước đi vào thực chất hơn, tháo gỡ đúng và trúng những khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình hội nhập.
Tin liên quan
-
Tài chính
Giám sát tài chính doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều khó khăn
16:25' - 29/11/2016
Công tác giám sát tài chính tại các doanh nghiệp Nhà nước và các doanh nghiệp có vốn nhà nước để đạt được mục tiêu của giám sát là hết sức khó khăn.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Đưa nhiều doanh nghiệp Nhà nước niêm yết trên sàn chứng khoán
17:14' - 28/11/2016
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước.
-
Doanh nghiệp
Hà Nội cơ bản hoàn thành công tác sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước
17:42' - 21/10/2016
Giai đoạn 2016 – 2020, Hà Nội sẽ cổ phần hóa 16 doanh nghiệp nhà nước trong đó có 5 Tổng công ty, 4 Công ty mẹ, 7 Công ty TNHH một thành viên 100% vốn nhà nước độc lập.
-
Chuyển động DN
Doanh nghiệp Nhà nước vẫn là nguồn lực chủ yếu nộp thuế thu nhập năm 2016
11:53' - 13/10/2016
Trong Bảng xếp hạng V1000 năm 2016, các doanh nghiệp nhà nước đóng góp gần 60% tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp của toàn Bảng xếp hạng, tăng đáng kể so với tỉ lệ 45% của năm 2015.
Tin cùng chuyên mục
-
DN cần biết
Thành phố Thủ Đức kêu gọi đầu tư 11 dự án PPP, tổng vốn hơn 2.000 tỷ đồng
20:01' - 17/04/2024
Chiều 17/4, UBND thành phố Thủ Đức (Tp. Hồ Chí Minh) tổ chức hội nghị kêu gọi đầu tư các dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP) và trao chứng nhận chấp thuận chủ trương đầu tư.
-
DN cần biết
Nhóm hàng hot nào được các tập đoàn thu mua quốc tế săn lùng tại Việt Nam?
14:46' - 17/04/2024
Hàng loạt đại siêu thị, nhà phân phối bán lẻ và đoàn thu mua quốc tế đang lên danh sách chi tiết mua sắm 5 nhóm hàng từ các nhà cung ứng tiềm năng Việt Nam tại Viet Nam International Sourcing 2024
-
DN cần biết
Kết nối doanh nghiệp Đức và các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Becamex IDC
21:22' - 16/04/2024
Cộng hòa Liên bang Đức hiện đứng thứ 31 trên 65 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại tỉnh Bình Dương với 18 dự án, tổng số vốn gần 51 triệu USD.
-
DN cần biết
Hà Nội còn nguy cơ khó khăn về cung cấp điện
18:01' - 16/04/2024
Nhu cầu tiêu thụ điện trong thời gian mùa khô (cao điểm hè từ tháng 5 - 7/2024) dự báo lên tới 13%, cao hơn kế hoạch khoảng 9,6%. Riêng miền Bắc dự kiến tăng kỷ lục 17% so với năm 2023.
-
DN cần biết
Bộ Công Thương cụ thể hóa Nghị quyết về phát triển ngành đường sắt
17:03' - 16/04/2024
Phát triển công nghiệp đường sắt đồng bộ, hiện đại gắn với các ngành công nghiệp khác. Ngoài ra, cần xác định danh mục công trình công nghiệp đường sắt được ưu đãi, mức ưu đãi hỗ trợ.
-
DN cần biết
Khai mạc Tuần lễ Thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024
13:40' - 16/04/2024
Diễn đàn quốc tế Thương hiệu quốc gia Việt Nam là sự kiện thường niên trong khuôn khổ Tuần lễ Thương hiệu quốc gia Việt Nam nhằm tạo ra đối thoại chuyên sâu về phát triển thương hiệu.
-
DN cần biết
Bộ Công Thương lấy ý kiến 2 dự thảo Nghị định về điện
11:47' - 16/04/2024
2 Dự thảo gồm Nghị định Quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện với khách hàng sử dụng điện lớn và Nghị định phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
-
DN cần biết
Thái Lan sắp ban hành tiêu chuẩn cho sầu riêng xuất khẩu
14:03' - 15/04/2024
Thái Lan đang chuẩn bị ban hành tiêu chuẩn sản phẩm để đảm bảo chất lượng xuất khẩu sầu riêng và duy trì khả năng cạnh tranh giữa các nhà xuất khẩu.
-
DN cần biết
Xây dựng nhóm công tác về chuyển đổi xanh và tài chính xanh
20:03' - 14/04/2024
Các chuyên gia cho rằng, một trong những ưu tiên hành động vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp thời gian tới là xây dựng và vận hành các nhóm công tác về chuyển đổi xanh và tài chính xanh.