Tăng cường hợp tác để phát triển PPP tại Việt Nam. Ảnh minh hoạ: TTXVN
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Vũ Đại Thắng cho biết, sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế; trong đó tốc độ tăng trưởng kinh tế luôn ở mức cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Cơ cấu kinh tế được điều chỉnh theo hướng hiện đại, tăng tỷ trọng về công nghiệp, dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.
Tuy nhiên, để duy trì động lực, tốc độ tăng trưởng và trở thành nước công nghiệp hóa trong những năm tới thì đây là bài toán khó cho Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu về năng lượng, cơ sở hạ tầng phục vụ cho tăng trưởng ngày càng cao.
“Do đó, việc thu hút đầu tư vào kết cấu hạ tầng theo hình thức mô hình hợp tác công - tư (PPP) là giải pháp cần thiết để thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước vừa tận dụng được công nghệ hiện đại.”, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng nhấn mạnh.
Theo ước tính của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) trong giai đoạn từ 2015 – 2025, nhu cầu đầu tư cho cơ sở hạ tầng của Việt Nam trung bình khoảng 16 - 17 tỷ USD và theo ước tính của Ngân hàng HSBC là khoảng 17,2 tỷ USD. Trong khi đó, nguồn vốn đầu tư công của Chính phủ Việt Nam ngày càng khó khăn.
Với vai trò là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo về PPP của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện chính sách về PPP nhằm thu hút hiệu quả hơn nữa tư nhân vào đầu tư cơ sở hạ tầng.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện các Nghị định số 15/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức PPP và Nghị định số 30/2015/NĐ-CP ngày 17/3/2015 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư vẫn còn tồn tại hạn chế, chưa tạo được môi trường hấp dẫn, các phương thức đầu tư linh hoạt, thuận lợi cho các nhà đầu tư đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài cùng tham gia với các cơ quan Chính phủ trong việc thực hiện các dự án hạ tầng quan trọng của quốc gia.
Để tiếp tục nâng cao tính pháp lý, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu xây dựng Luật PPP nhằm khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc tháo gỡ các khó khăn, hạn chế về pháp lý liên quan đến hình thức này. Bên cạnh việc hoàn thiện khung pháp lý, việc hỗ trợ thực hiện các dự án PPP cụ thể cũng rất quan trọng trong thời gian tới.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, ngoài việc xây dựng Luật thì việc thực thi cũng rất quan trọng. Việc xây dựng, hợp tác thực hiện kế hoạch tổng thể thực hiện chương trình PPP rất cần thiết. Nếu thiết kế tốt Luật PPP sẽ mở ra rất nhiều cơ hội lớn để thực hiện dự án PPP tại Việt Nam.
Ông Lê Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Đầu tư, Bộ Tài chính cho rằng, vai trò của tư nhân là quan trọng, quyết định thành công của dự án PPP. Về phía Nhà nước thì trách nhiệm ủng hộ là rất cần thiết. Tuy nhiên, cần có sự thống nhất về cơ chế tài chính trong các hoạt động về PPP, phân bổ, quản lý, thanh toán, quyết toán và các nghĩa vụ phát sinh. Về cơ chế quản lý, nên thay thế cơ chế quản lý đầu ra thay cho quản lý đầu vào hiện nay để phát huy tính sáng tạo của khu vực tư nhân.
Để nâng cao hiệu quả từ mô hình hợp tác PPP, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang trong quá trình xây dựng Luật PPP dự kiến từ 2018 – 2020. Theo đó, sẽ diễn ra 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: đề xuất các nhóm chính sách lớn để trình Quốc hội thông qua hồ sơ đề nghị xây dựng Luật. Giai đoạn 2: Soạn thảo dự thảo Luật và dự kiến một số nội dung lớn của các Nghị định hướng dẫn. Giai đoạn 3: Dự thảo Luật được thông qua và soạn thảo các nghị định hướng dẫn.
Đến nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn thành gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và trình hồ sơ đề nghị xây dựng Luật lên Chính phủ. Dự kiến, dự án Luật sẽ được Chính phủ xem xét tại kỳ họp Chính phủ trong tháng 5 và trình Quốc hội vào tháng 7/2018./.