Thái Lan khôi phục chương trình “Khon La Khrueng” để kích cầu kinh tế

Tân Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul phát biểu sau khi nhậm chức tại Bangkok ngày 7/9/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Chính quyền của tân Thủ tướng Anutin Charnvirakul đã công bố các biện pháp kinh tế khẩn cấp nhằm kích thích chi tiêu, tăng thu nhập địa phương và giảm bớt chi phí sinh hoạt, đồng thời giải quyết các vấn đề nợ nần của nông dân. Trọng tâm của các kế hoạch này là việc khôi phục chương trình trợ cấp mua sắm “Khon La Khrueng” (mỗi người một nửa), chương trình trước đây đã thành công dưới thời Thủ tướng Prayut Chan-o-cha.

Theo chương trình trước đó, chính phủ đã thực hiện năm giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2022, với tổng ngân sách 234,5 tỷ baht (7,4 tỷ USD), giúp giảm bớt chi phí sinh hoạt trong đại dịch COVID-19.

Thư ký thường trực Bộ Tài chính Thái Lan Lavaron Sangsnit cho biết Bộ đã hoàn toàn sẵn sàng triển khai giai đoạn mới nếu chính phủ do đảng Bhumjaithai (Tự hào Thái Lan) lãnh đạo chính thức hóa chính sách này. Về mặt kỹ thuật, hệ thống đã sẵn sàng thông qua ứng dụng "Pao Tang", ứng dụng đã quản lý chương trình trước đó.

Ngân sách cho chương trình, nếu được triển khai sau ngày 1/10/2025, sẽ được lấy từ quỹ kích thích kinh tế trung ương trị giá 25 tỷ baht (790 triệu USD) cho năm 2026, với sự linh hoạt trong việc phân bổ lại nguồn vốn bổ sung nếu cần thiết. Ông Lavaron lưu ý rằng việc triển khai có thể diễn ra nhanh chóng, vì các đơn vị bán hàng đã đăng ký trước đó vẫn đang cài đặt ứng dụng có thể tiếp tục ngay sau khi đăng ký mới mở.

Các chuyên gia kinh tế của Thái Lan lưu ý rằng mặc dù tác động kinh tế chính xác vẫn khó dự đoán, nhưng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và tài chính đã sẵn sàng để hỗ trợ chương trình.

Thời gian là yếu tố then chốt

Theo Phó Giáo sư Tiến sĩ Athiphat Muthitacharoen, Khoa Kinh tế, Đại học Chulalongkorn, chính phủ mới có bốn tháng để giải quyết những thách thức kinh tế cấp bách. Các ưu tiên chính bao gồm: khôi phục nền kinh tế đang suy yếu, đặc biệt là chi tiêu tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi doanh thu du lịch thấp hơn và chi tiêu công thận trọng; thực hiện các biện pháp thuế để thích ứng với thuế nhập khẩu của Mỹ; đảm bảo hiệu quả tài khóa và tính bền vững lâu dài, đặc biệt là sau khi Moody's hạ triển vọng tín nhiệm của Thái Lan.

Ông Athiphat nhấn mạnh rằng khung thời gian ngắn ngủi bốn tháng vừa là một hạn chế vừa là một lợi thế. Mặc dù chính phủ không thể ban hành các chính sách đòi hỏi các thủ tục pháp lý dài dòng, nhưng điều này buộc phải ưu tiên các sáng kiến có thể mang lại kết quả nhanh chóng và hữu hình, chẳng hạn như chương trình “Khon La Khrueng” đã thành công.

Tuy nhiên, điều kiện hiện tại khác biệt đáng kể so với giai đoạn COVID-19. Năng lực tài khóa của chính phủ còn hạn chế, với ngân sách còn lại dưới 5 tỷ baht (160 triệu USD), đòi hỏi phải tái phân bổ cẩn thận và lập kế hoạch chiến lược để đảm bảo “Khon La Khrueng” 2.0 kích thích nền kinh tế một cách hiệu quả trong bối cảnh tài chính eo hẹp.

Đề xuất bổ sung các điều kiện chi tiêu tối thiểu

Khi so sánh chương trình “Khon La Khrueng” với chương trình phát tiền mặt kỹ thuật số, có thể thấy rằng việc cấp 10.000 baht/người (315 USD/người) có thể dẫn đến thất thoát đáng kể tiền và có thể không tiếp cận được đủ cộng đồng cơ sở, vì phần lớn số tiền này có thể được chi tiêu cho hàng hóa nhập khẩu. Ngược lại, chương trình “Khon La Khrueng” có cơ chế hạn chế chi tiêu cho các doanh nghiệp nhỏ tại địa phương, mang lại sự hỗ trợ rõ ràng hơn cho các thương gia địa phương.

Khu bán thực phẩm tại một siêu thị lớn ở trung tâm thủ đô Bangkok. Ảnh: Ngọc Quang - TTXVN

Hơn nữa, việc điều chỉnh các điều kiện để nâng cao hiệu quả được đề xuất. Các nghiên cứu trước đây về chương trình “Khon La Khrueng” cho thấy xu hướng tiêu dùng cận biên (MPC) là 0,4, nghĩa là cứ mỗi 1 baht do chính phủ cấp, người dân chỉ chi tiêu 40 satang. Con số này tương đối thấp so với chương trình của Trung Quốc, với MPC lên tới 3,0. Cách tiếp cận của Trung Quốc sử dụng các điều kiện chi tiêu tối thiểu và ngày hết hạn phiếu giảm giá để khuyến khích người tiêu dùng chi tiêu nhanh hơn.

Do đó, chính phủ mới nên xem xét và tinh chỉnh các điều kiện của chương trình “Khon La Khrueng”. Ví dụ: Đưa ra các yêu cầu chi tiêu tối thiểu, chẳng hạn như yêu cầu tối thiểu 100 baht cho mỗi giao dịch để đủ điều kiện được giảm giá; đặt ngày hết hạn cho các chương trình giảm giá, để kích thích người tiêu dùng chi tiêu nhanh chóng.

Các chuyên gia kêu gọi tăng giới hạn chi tiêu

Ông Uppatham Nisitsuksacharoen, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Sáng tạo và Quản lý Sự kiện, cho biết sau khi chính phủ mới được thành lập, khu vực doanh nghiệp rất mong muốn thấy các biện pháp kích thích nền kinh tế, đặc biệt là việc khôi phục chương trình “Khon La Khrueng”. 

Ông lưu ý rằng đây là cách hiệu quả duy nhất để hỗ trợ nền kinh tế đang gặp khó khăn của Thái Lan, nhưng nhấn mạnh rằng giới hạn chi tiêu nên được tăng nhẹ. Chương trình nên được triển khai nhanh chóng và bao phủ nhiều lĩnh vực kinh doanh, không chỉ riêng nhà hàng, mà còn mở rộng sang du lịch, khách sạn và các lĩnh vực khác.

Ông Milin Veeraratnaroj, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc của Tang Ngee Soon Superstore, một nhà bán buôn và bán lẻ lớn tại Udon Thani, cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với việc khôi phục chương trình này. Ông gọi đây là một công cụ kinh tế đã được chứng minh từ chính phủ tiền nhiệm của Tướng Prayut Chan-o-cha, được thiết kế tốt và nên giữ lại ứng dụng "Pao Tang" hiện có thay vì chuyển sang một ứng dụng mới.

Ông nói thêm rằng chương trình này đã được chứng minh là tạo ra sự lưu thông tiền tệ ngay lập tức trong nền kinh tế và có tác động trực tiếp đến nền kinh tế cơ sở.

"Chương trình “Khon La Khrueng”  nên được triển khai càng sớm càng tốt. Nếu chính phủ hành động ngay bây giờ, nó sẽ giành được sự ủng hộ của công chúng. Nó giống như thông báo của Thủ tướng mới về tháng tới - mọi người sẽ phấn khích. Nếu chúng ta ví nền kinh tế như một người bệnh, sức mua của người tiêu dùng sẽ giống như một người bị đau đầu. Chương trình này giống như thuốc paracetamol - nó không chữa khỏi bệnh, nhưng nó làm giảm các triệu chứng", ông Milin nói.

Nâng cao tính bao trùm của chương trình

Ông Kitti Satjawattana, Giám đốc Ban Quản lý Chương trình Phát triển Khu vực (PMUA), cho biết những bằng chứng trước đây cho thấy chương trình này kích thích nền kinh tế hiệu quả và có thể giúp đưa khu vực phi chính thức vào nền kinh tế chính thức, cải thiện hệ thống thuế của đất nước.

Ông nói thêm rằng chính sách này cũng thúc đẩy việc chia sẻ lợi ích giữa doanh nghiệp và chính phủ, đồng thời tăng cường sức mua của hộ gia đình.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng nếu chương trình được tái triển khai, cần điều chỉnh để tiếp cận được nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là các cộng đồng địa phương trên cả nước. Các điều kiện chính sách cũng cần được làm rõ, chẳng hạn như hỗ trợ cho các hộ gia đình dễ bị tổn thương và phù hợp với các sáng kiến khác của chính phủ như chương trình thẻ phúc lợi.

“Nếu chương trình được cải thiện và bổ sung thêm các điều kiện chính sách, nó có thể đồng thời kích thích nền kinh tế và thúc đẩy phát triển kinh tế cơ sở, đồng thời tránh tập trung lợi ích ở một số khu vực hạn chế”, ông Kitti nói.