Thấm đòn vì giá dầu giảm, Saudi Arabia đẩy mạnh cải cách kinh tế
Trong bối cảnh giá dầu tiếp tục ở mức thấp khoảng 45 USD/thùng và chi phí ngày càng lớn cho cuộc chiến tại Yemen, Saudi Arabia đang tìm cách đa dạng hóa nguồn thu nhập để tiếp tục đầu tư cho chính sách xã hội lớn và tránh những rối loạn xã hội. Đó là gói cải cách kinh tế do Hoàng thái tử Mohammed ben Salman Al Saoud công bố tuần qua.
Một trong những biện pháp chính của gói cải cách là thành lập quỹ đầu tư lớn nhất thế giới, trong đó một phần tiền từ quỹ này đến từ việc bán 5% cổ phần của tập đoàn dầu mỏ quốc gia Aramco. Kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) số cổ phần của Aramco dự kiến sẽ thu về 2.000 tỷ USD, gấp bốn lần giá trị của Apple trên thị trường chứng khoán.
Với quỹ đó, các nhà lãnh đạo của Saudi Arabia muốn đầu tư để chuyển đổi sang năng lượng tái tạo nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào dầu mỏ. Hoàng thái tử Al Saoud cho biết đầu tư cần phải trở thành nguồn thu chính của Chính phủ Saudi Arabia.
Ông Al Saoud đã dẫn ra các ví dụ điển hình như Qatar và Các Tiểu Vương quốc Arập Thống nhất trong vòng gần 20 năm đã biến nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ thành những ngành công nghiệp du lịch, công nghệ mới và dịch vụ.
Việc bán 5% giá trị cổ phần của Aramco sẽ đi cùng với những biện pháp khác như đơn giản hóa thủ tục hành chính cho các nhà đầu tư và làm giảm thủ tục cấp thẻ cư trú, theo đó Saudi Arabia sẽ triển khai dự án thẻ xanh trong vòng 5 năm tới nhằm tạo điều kiện cho những người Arab và Hồi giáo được sống và làm việc dài hạn tại quốc gia vùng Vịnh này nhằm thúc đẩy đầu tư.
Tuy nhiên, kế hoạch mới cũng có nguy cơ gây ra những rối loạn xã hội hoặc đưa nhiều thanh niên đến vòng tay của chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Nguồn thu ngân sách của Saudi Arabia bắt đầu thiếu hụt, khi nguồn thu của nước này dự kiến đạt 137 tỷ USD nhưng chi ngân sách lên tới 225 tỷ USD, thâm hụt 80 tỷ USD.
Bên cạnh đó, giá điện, nước, khí đốt đã tăng lên từ những tháng qua và gây ra bất ổn trong xã hội. Tại Ryad, mọi người đang bắt đầu chỉ trích những quyết định của Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saudi như cuộc chiến tại Yemen hay thực hiện “bàn tay sắt” với đối thủ láng giềng Iran.
Lao vào cuộc chiến với Teheran, Ryad hiểu rằng giành được phần thắng trong vai trò gây ảnh hưởng trong khu vực cần nhiều công cụ tài chính. Đó lại là những công cụ mà Ryad bắt đầu thiếu trong thời điểm hình ảnh của Iran lại đang bắt đầu tốt lên sau nhiều năm bị cấm vận.
Hãng tin "Bloomberg News" ngày 20/4 cho biết Saudi Arabia sẽ vay 10 tỷ USD của các ngân hàng nước ngoài gồm Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc, nhằm giúp bù đắp phần thiếu hụt vốn nhà nước do thu nhập giảm vì giá dầu lao dốc.
Theo nguồn tin trên, đây sẽ là khoản nợ quốc gia đầu tiên của Saudi Arabia trong ít nhất 15 năm - nước xuất khẩu dầu lửa lớn nhất thế giới. Chính quyền Riyadh đã thông báo mức thâm hụt ngân sách kỷ lục là 98 tỷ USD trong năm 2015 và dự kiến mức thâm hụt trong năm nay là 87 tỷ USD.
Trước thực trạng này, Saudi Arabia đã phát hành trái phiếu trên thị trường nội địa, trị giá 30 tỷ USD và đã áp dụng biện pháp chưa từng có tiền lệ là tăng giá bán lẻ nhiên liệu thêm 80% trong tháng 12/2015, cắt trợ cấp dành cho ngành điện lực, nước cũng như các dịch vụ khác.
Bên cạnh đó, Saudi Arabia còn hoãn triển khai một số dự án lớn, cân nhắc kế hoạch tư nhân hóa và tăng thuế. Trong hai năm qua, giá dầu thô trên thế giới giảm mạnh, từ hơn 100 USD/thùng vào đầu năm 2014 xuống khoảng 40-45 USD/thùng đã buộc chính quyền Riyadh phải cắt giảm chi tiêu và nỗ lực tìm ra những giải pháp kinh tế khác.
Tầm nhìn Kinh tế 2030 cho giai đoạn hậu kỷ nguyên dầu mỏ được công bố trong bối cảnh Saudi Arabia đang nỗ lực giảm dần sự phụ thuộc vào dầu mỏ thông qua việc thu hút các khoản đầu tư, triển khai các cải cách kinh tế cần thiết và các dự án kinh doanh.
Theo thống kê, dầu mỏ đóng góp hơn 80% ngân sách của các nước thuộc nhóm Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đặc biệt là Saudi Arabia. Với Tầm nhìn Kinh tế 2030, Saudi Arabia đặt mục tiêu vươn từ vị trí là nền kinh tế lớn thứ 19 thế giới lên Top 15 nền kinh tế lớn nhất hành tinh./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Saudi Arabia nới lỏng quy định đối với nhà đầu tư chứng khoán nước ngoài
10:52' - 04/05/2016
Cơ quan quản lý chứng khoán Saudi Arabia ngày 3/5 thông báo sẽ nới lỏng quy định đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
-
Kinh tế Thế giới
Algeria và Saudi Arabia: Chung hoàn cảnh khác chiến lược
12:16' - 03/05/2016
Algeria và Saudi Arabia là hai quốc gia sản xuất dầu mỏ hiện đang phải cùng nhau đối mặt với những thách thức lớn, trong bối cảnh giá dầu thế giới lao dốc và nguồn thu giảm mạnh.
-
Hàng hoá
Giá dầu ngày 25/4 giảm do ảnh hưởng nhân tố Saudi Arabia
16:13' - 25/04/2016
Giá dầu trên thị trường châu Á ngày 25/4 sụt giảm sau thông tin cho hay Saudi Arabia có thể duy trì tổng công suất khai thác sau khi mở rộng giếng dầu Shaybah,
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Hơn 11,5 tỷ USD dành cho các cam kết bảo vệ các đại dương
18:54'
Ngày 17/4, Hội nghị quốc tế thường niên về bảo vệ các đại dương tại Athens (Hy Lạp) đã khép lại với kết quả huy động được các cam kết trị giá 11,5 tỷ USD.
-
Kinh tế Thế giới
Giải mã tình hình kinh tế thế giới qua dự báo tăng trưởng của IMF
10:29'
Năm 2024, nền kinh tế thế giới sẽ có mức tăng trưởng giống như năm 2023, chứng tỏ thế giới đã có một "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên", theo nhận định của IMF.
-
Kinh tế Thế giới
Iran: Hải quân hộ tống tàu thương mại qua Biển Đỏ
19:28' - 17/04/2024
Truyền thông Iran ngày 17/4 đưa tin lực lượng Hải quân Iran sẽ hộ tống các tàu thương mại nước này di chuyển qua Biển Đỏ.
-
Kinh tế Thế giới
Những rủi ro tiềm ẩn với kinh tế toàn cầu
16:46' - 17/04/2024
Mặc dù kinh tế thế giới đã được chứng minh là có khả năng phục hồi đáng kể nhưng các chuyên gia IMF liệt kê một số rủi ro đè nặng lên nền kinh tế toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ rơi vào thế khó nếu siết trừng phạt xuất khẩu dầu của Iran
15:07' - 17/04/2024
Giới phân tích cho rằng Mỹ khó có thể siết trừng phạt nhằm vào hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Iran, huyết mạch kinh tế của nước này, sau vụ tấn công Israel cuối tuần trước.
-
Kinh tế Thế giới
Xung đột Iran- Israel: Iran khẳng định không theo đuổi gây leo thang căng thẳng
10:49' - 17/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 16/4, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian khẳng định Tehran không theo đuổi việc gây leo thang căng thẳng trong khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc tập trận bắn đạn thật gần biên giới với Triều Tiên
10:42' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Lục quân và Lực lượng lính thủy đánh bộ Hàn Quốc đã tiến hành tập trận bắn đạn thật gần biên giới với Triều Tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản tăng cao kỷ lục
10:37' - 17/04/2024
Kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản tháng 3 vừa qua đã tăng cao kỷ lục, giúp thâm hụt thương mại tài khóa 2023 giảm khoảng 70% so với tài khóa trước đó.
-
Kinh tế Thế giới
New York có thể soán ngôi trung tâm công nghệ tài chính của London
06:00' - 17/04/2024
London (Anh) đang có nguy cơ đánh mất vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ tài chính sang New York (Mỹ).