Thăng trầm nghề mứt Tết truyền thống
Đặc biệt gần đây, nhiều bà mẹ đã quay trở lại thói quen xưa hướng dẫn con gái cách làm một món mứt Tết, nét đẹp truyền thống văn hóa của người Việt mà nhiều năm qua vốn bị lãng quên trong thời kinh tế thị trường.
Còn nhớ, thời thơ ấu của những đứa trẻ thế hệ 6X; 7X như chúng tôi, mỗi dịp Tết đến, Xuân về lại mong có rổ táo xanh, chùm khế ngọt hay trái bí đao, cà rốt để chuẩn bị làm vài món mứt đãi khách, gia đình và bè bạn.
Hồi ấy, chưa nhiều bánh kẹo như bây giờ và mứt là món xa xỉ mà không phải nhà nào cũng có. Sang lắm thì có bánh xốp vừng, kẹo Hải Hà, hộp mứt thập cẩm của Nhà máy bánh mứt kẹo Hà Nội.
Tết đến với đại bộ phận các gia đình nói chung và người dân Hà Nội nói riêng là khay mứt tết tự làm, chút hạt dưa đỏ, hạt bí trắng, lọ hoa lay ơn, thược dược, violet và cành đào Xuân. Có vậy thôi, Tết đã ấm cúng và ngọt ngào lạ thường!
Đâu đâu, trên bàn nước của các gia đình đều thấy đĩa mứt gừng vàng ươm đượm vị cay nồng; mứt dừa trắng tinh bùi béo thơm ngậy; mứt táo, mứt mận dẻo dim gừng hay mứt bí dao trong veo, ngọt dịu và thơm mát…
Khi nền kinh tế mở cửa, hàng hóa nhập khẩu tràn lan, các sản phẩm bánh, mứt, trái cây ngoại nhập giờ đã quá quen thuộc với mọi gia đình. Khi đi chợ hay mua sắm, các bà, các mẹ đều lựa chọn các mặt hàng được sản xuất công nghiệp, với sự đa dạng về mẫu mã, bao bì và chuẩn hóa về định lượng nguyên liệu, thậm chí như là cách thể hiện sự thích ứng với xu hướng thời cuộc.
Nhiều người còn “tặc lưỡi” làm làm chi, tốn thời gian mà ăn không được nhiều. Công nghiệp hóa là phải giải phóng phụ nữ khỏi bếp núc cùng những giá trị truyền thống. Đương nhiên, suy nghĩ ấy đã khiến bánh mứt truyền thống rơi vào quên lãng và mứt Tết cũng vì thế mà trở nên “nhạt” hơn xưa.
Cụ Nguyễn Thị Dần (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) than thở, cứ thế này, lâu dần lớp trẻ sẽ chẳng còn nhớ ngày Tết của tổ tiên, ông bà. Từ mâm cơm cúng, bánh trái đến cả mứt Tết… giờ đếm trên đầu ngón tay những món ăn nào được đích thân gia chủ trổ tài “nữ công gia chánh”. Nhắc tới thôi đã thấy nhớ nào chè kho, nào mứt khế, mứt dừa… những hương vị, món ăn “giữ lửa” cho tâm hồn người Việt.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất mứt Tết có thương hiệu, uy tín nổi tiếng, đình đám trên thị trường như Công ty cổ phần bánh mứt kẹo Hà Nội, Bánh mứt kẹo Bảo Minh hay Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà … từng không ít lần “lao đao” vì thị trường có tâm lý rời xa các sản phẩm bánh mứt truyền thống, thậm chí “chật vật” cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại từ thị trường ngoại nhập.
Các làng nghề chuyên sản xuất bánh, mứt truyền thống cho dịp Tết như làng Xuân Đỉnh (Từ Liêm, Hà Nội), làng Hoài Đức (Hà Tây - Hà Nội), làng Vị (Hưng Yên), làng Kim Long (Huế)…cũng rơi vào tình trạng đìu hiu, chịu bó tay trước sự “xâm chiếm” thị trường của các sản phẩm bánh, mứt kẹo từ Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia…
Bà Mai Thị Quế, nghệ nhân làm mứt tại phường Xuân Tảo (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho hay, thị trường hiện có quá nhiều sự lựa chọn cho người tiêu dùng, nhất là đối với các sản phẩm bánh mứt nói chung và mứt Tết truyền thống nói riêng.
Làng nghề bánh mứt cũng vì thế bị ảnh hưởng. Nhìn vào tình trạng sản xuất, số lượng thuê nhân công lao động, tổng lượng nguyên liệu chuyển về và các đơn hàng mà nhiều cơ sở đang có hiện nay… sẽ thấy rõ thực trạng của làng nghề ra sao.
Khoảng 3 năm trở lại đây, với hiệu ứng đem lại từ các chương trình vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” do Bộ Công Thương khởi xướng và người dân tẩy chay với thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ hay hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì tín hiệu lạc quan cho thấy, thị trường bánh mứt truyến thống đã có dấu hiệu phục hồi.
Đặc biệt đáng mừng là nhiều gia đình đã chủ trương tự làm, tự chế biến những loại bánh mứt mà mình thích để sử dụng hay làm quà biếu.
Vậy là thời kỳ bánh mứt handmade được dịp lên ngôi và chúng tôi cũng được dịp thể hiện với cháu, con món nghề mà xa xưa đã được các bà, các mẹ truyền dạy.
Chị Hồ Thị Phương Hoa, cư trú tại đường Giải Phóng (Hà Nội) kể chuyện, các cháu bé trong gia đình tỏ ra ngạc nhiên vì sự khéo tay của mẹ. Mấy bé gái hăng hái phụ giúp từ việc chuẩn bị nguyên liệu đến công đoạn sên đường, xao mứt và gia công đóng gói. Không khí chuẩn bị cho Tết thật vui và đầm ấm. Có vài mẻ mứt táo, mứt khế mà cả nhà xúm nhau cùng làm, cùng chuẩn bị không khác gì gói bánh chưng.
“Tôi nhận ra rằng, có những điều giản đơn mà vô cùng giá trị trong cuộc sống. Sự hối hả, bộn bề của nhịp sống công nghiệp như nhường chỗ cho những phút giây ấm cúng khi gia đình tôi được ở bên nhau cùng soạn sửa đón Tết”. Tết thật gần và thật vui! Chị Hoa chia sẻ.
Bày tỏ sự băn khoăn để tìm hướng đi đúng, phát triển các làng nghề bánh, mứt thuần Việt, bà Quế chia sẻ: “Chúng tôi cũng phải tự bảo nhau, để tồn tại, duy trì sản xuất, các cơ sở và doanh nghiệp nhỏ lẻ cần thay đổi tư duy, đầu tư thêm trang thiết bị máy móc hiện đại.
Đồng thời, tìm kiếm các nguồn nguyên liệu phù hợp cũng như phát triển các kỹ năng chế biến sao cho sản xuất ra được những sản phẩm đa dạng về chủng loại; bắt mắt về hình thức, bao bì, nhưng phải đảm bảo an toàn về vệ sinh thực phẩm và cốt yếu phải giữ gìn được hương vị truyền thống, vốn là hồn là cốt của bánh, mứt Việt Nam do người Việt Nam sáng tạo mà ra”./.
Tin liên quan
-
Đời sống
Cách làm mứt vỏ cam thơm nồng chống ngán cho ngày Tết
11:03' - 12/02/2018
Món mứt vỏ cam với vị thơm nồng, cay nhẹ sẽ rất hấp dẫn và lạ miệng để bạn đãi khách ngày Tết.
-
Hàng hoá
Tiêu hủy hơn 10 tấn mứt Tết không rõ nguồn gốc
16:50' - 23/01/2017
Chiều 23/1, Cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức tiêu hủy hơn 10 tấn mứt các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ tại khu vực bãi rác Cam Ly (thành phố Đà Lạt).
-
Đời sống
Mứt gừng Mỹ Chánh đón xuân
07:25' - 23/01/2017
Mỗi khi Tết đến, Xuân về, hầu như người dân Quảng Trị xa quê nào cũng nhắn nhờ người thân ở quê mua gửi dùm một vài kg mứt gừng Mỹ Chánh, đặc sản quê hương để đón xuân mới và đem tặng bạn bè.
-
Đời sống
Mách bạn cách bảo quản mứt dừa không bị chảy nước
21:17' - 22/01/2017
Mứt dừa là món ăn khá quen thuộc khi Tết đến. Nhưng bảo quản sao cho mứt dừa được thơm ngon và không bị chảy nước thì không phải ai cũng biết.
-
Đời sống
Cách làm mứt dừa viên cực lạ đãi khách Tết Đinh Dậu
14:29' - 20/01/2017
Tết năm nay, bạn hãy thử "biến tấu" món mứt dừa quen thuộc thành những viên dừa thơm dẻo theo những hướng dẫn dưới đây nhé!
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Mưa đá dữ dội trút xuống Lào Cai
20:43' - 24/04/2024
Khoảng 18 giờ 30 phút ngày 24/4, mưa rào kèm mưa đá dữ dội bất ngờ trút xuống tỉnh Lào Cai.
-
Đời sống
Liệu pháp tế bào gốc điều trị bệnh thoái hóa thần kinh
11:25' - 24/04/2024
Một nhóm nhà khoa học Đại học Coimbra (UC) của Bồ Đào Nha đã tạo thành công tế bào gốc của con người từ tế bào da, qua đó phát triển phương pháp có thể giúp chống lại bệnh thoái hóa thần kinh SCA3.
-
Đời sống
Không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm kéo dài từ ngày 26/4 đến hết 1/5
07:58' - 24/04/2024
Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) kéo dài thời gian hoạt động các không gian đi bộ trên địa bàn quận tới 6 ngày, từ ngày 26/4 (thứ Sáu) đến hết ngày 1/5 (thứ Tư) trong dịp nghỉ lễ.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 24/4 và ngày tốt tháng 4
05:15' - 24/04/2024
Xem ngay lịch âm 24/4 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 24/4 và lịch vạn niên tháng 4, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Hành trình chinh phục bầu trời
15:19' - 23/04/2024
Đối với ngành hàng không dân dụng Việt Nam, Đoàn bay 919 là nơi cung cấp nhiều thế hệ phi công Việt Nam cho hàng không nước nhà, là những sứ giả đưa Việt Nam kết nối với bạn bè thế giới.
-
Đời sống
Đồng yen giảm, người tiêu dùng Nhật Bản lao đao
15:06' - 23/04/2024
Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động, đồng yen Nhật Bản liên tục giảm giá so với USD, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho đời sống người dân nước này.
-
Đời sống
Giới trẻ và trào lưu QR code
10:10' - 23/04/2024
Thanh toán điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt đang có sự tăng trưởng, trong đó thanh toán qua phương thức QR Code trở nên phổ biến và được nhiều người tiêu dùng sử dụng vì nhanh chóng, tiện lợi.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 23/4 và ngày tốt tháng 4
07:32' - 23/04/2024
Xem ngay lịch âm 23/4 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 23/4 và lịch vạn niên tháng 4, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Danh hiệu thành phố giàu có nhất châu Phi sẽ đổi chủ
07:00' - 23/04/2024
Một báo cáo về độ giàu có của các nước châu Phi cho thấy thành phố Johannesburg, trung tâm kinh tế Nam Phi, vẫn là nơi có nhiều triệu phú nhất trên lục địa (với giá trị tài sản tính bằng đồng USD).