Thị trường bảo hiểm nhân thọ luôn đạt được tốc độ tăng trưởng tốt, đồng thời cũng là kênh thu hút vốn nhàn rỗi từ người dân. Ảnh: Thành Đạt-TTXVN
Trong những năm gần đây, thị trường bảo hiểm nhân thọ luôn đạt được tốc độ tăng trưởng tốt, đồng thời cũng là kênh thu hút vốn nhàn rỗi từ người dân để tái đầu tư trở lại cho nền kinh tế với số tiền đầu tư ước đạt trên 215 nghìn tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2018.
Tuy nhiên, với mục tiêu tiếp tục xây dựng thị trường bảo hiểm Việt Nam, các doanh nghiệp cần tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm cũng như không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm, nhất là công tác giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người dân.
*Kênh thu hút vốn nhàn rỗi
Thống kê từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) cho thấy, tính đến nay thị trường bảo hiểm Việt Nam có 18 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, thị trường luôn đạt được tốc độ tăng trưởng tốt, ổn định và bền vững.
Trong đó, doanh thu bảo hiểm nhân thọ tăng trưởng trên 30%/năm; tổng doanh thu phí bảo hiểm hàng năm ước đạt trên 70.000 tỷ đồng; cung cấp hơn 7,5 triệu hợp đồng bảo hiểm cho khách hàng.
Đặc biệt, đã chi trả quyền lợi bảo hiểm cho người dân với số tiền lên tới hơn 14 nghìn tỷ đồng mỗi năm; tạo việc làm cho gần 10 nghìn người lao động và hơn 600 nghìn đại lý bảo hiểm.
Mặt khác, sự ra đời của Luật kinh doanh bảo hiểm ngày 7/12/2000 là dấu mốc quan trọng, tạo hành lang pháp lý để ngành bảo hiểm phát triển trong suốt thời gian qua.
Ông Ngô Trung Dung - Phó Tổng thư ký IAV cho biết, loại hình bảo hiểm nhân thọ có nhiều quy định đặc thù do đây là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết.
Các loại nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ hiện nay phổ biến, gồm: Bảo hiểm trọn đời; Bảo hiểm sinh kỳ; Bảo hiểm hỗn hợp; Bảo hiểm tử kỳ; Bảo hiểm trả tiền định kỳ; Bảo hiểm liên kết đầu tư; Bảo hiểm hưu trí.
Trong đó, các doanh nghiệp bảo hiểm trước khi bán sản phẩm, dịch vụ buộc phải thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo mẫu với khách hàng tuân thủ các quy định như hợp đồng bảo hiểm phải được xây dựng dựa trên Quy tắc điều khoản mẫu; cơ quan có thẩm quyền phê chuẩn; đăng ký hợp đồng theo mẫu theo quy định của pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.
Loại hình bảo hiểm nhân thọ với đặc tính vừa mang tính tích lũy tiết kiệm vừa mang tính bảo vệ rủi ro đã thực sự trở thành giải pháp tài chính hiệu quả cho mỗi gia đình Việt.
Đồng thời, thị trường bảo hiểm Việt Nam được đánh giá là một trong những kênh dẫn vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế thông qua hoạt động tái đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm.
Trong giai đoạn 2011 - 2017, tổng số tiền doanh nghiệp tái đầu tư trở lại nền kinh tế tăng trưởng bình quân đạt 17,7%/năm.
Riêng trong năm 2017, hoạt động đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm đạt khoảng 251 nghìn tỷ đồng, tăng 27% so với năm 2016.
Song song đó, dựa trên những quy định đặc thù của ngành, doanh nghiệp bảo hiểm luôn phải đảm bảo năng lực tài chính để đáp ứng cam kết dài hạn của các hợp đồng bảo hiểm, nhất là loại hình bảo hiểm nhân thọ.
Chính vì vậy, các doanh nghiệp luôn chú trọng chọn lựa giải pháp tài chính có tính an toàn cao với thời hạn lâu dài như trái phiếu Chính phủ, tiền gửi ngân hàng...
Theo ông Ngô Việt Trung, Phó cục trưởng Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính, các doanh nghiệp trong lĩnh vực được sử dụng vốn nhàn rỗi để đầu tư nhiều lĩnh vực khác, nhưng phải tuân thủ quy định pháp luật nhằm đảm bảo an toàn trong hoạt động đầu tư.
Đơn cử, đối với hình thức đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, góp vốn vào công ty khác... chỉ ở mức tối đa từ 10% - 50%.
Hoặc phải tuân thủ quy định không được đi vay để đầu tư trực tiếp và ủy thác đầu tư, không được tái đầu tư lại dưới mọi hình thức cho các cổ đông.
* Cần cải thiện chất lượng phục vụ
Ghi nhận thực tế trên thị trường, loại hình bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam chỉ mới đáp ứng phần nhỏ nhu cầu thị trường và dư địa phát triển còn khá lớn.
Bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam chỉ mới đáp ứng phần nhỏ nhu cầu thị trường và dư địa phát triển còn khá lớn. Ảnh: Trần Việt-TTXVN
Trong đó, có thể kể đến sản phẩm, dịch vụ Bảo hiểm hưu trí trong loại hình Bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam có tiềm năng phát triển.
Đồng thời, đây cũng là sản phẩm, dịch vụ dự kiến có sự tăng trưởng tốt trong tương lai, do đó nhiều doanh nghiệp hoạt động trong ngành bảo hiểm tại Việt Nam cũng bắt đầu quan tâm đến bảo hiểm hưu trí.
Đơn cử, lượng lớn người nông thôn chưa có điều kiện tham gia được bảo hiểm xã hội, nên bảo hiểm hưu trí là một sản phẩm tiềm năng có thể đáp ứng nhu cầu đối tượng này.
Tuy nhiên, bà Lê Hương Ly - Ủy viên Ban Chấp hành IAV cho rằng, để người dân hiểu rõ thông tin ngành bảo hiểm nói chung, loại hình bảo hiểm nhân thọ nói riêng, các doanh nghiệp cần phải nỗ lực truyền thông sản phẩm, dịch vụ…
Trong bối cảnh, thị trường có rất nhiều thông tin nên người dân gặp khó khăn và bối rối trong lựa chọn sản phẩm, dịch vụ… phù hợp với nhu cầu cá nhân.
Liên quan đến những thách thức trong việc phát triển thị trường, các doanh nghiệp cho hay, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là tình trạng trục lợi bảo hiểm, rủi ro hợp đồng… và khi gặp phải những vấn đề này, mỗi công ty bảo hiểm lại có hướng xử lý khác nhau nên thiếu tính chuyên nghiệp cũng như đồng nhất.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, trục lợi bảo hiểm có thể bị xử lý hình sự, tuy nhiên có nhiều trường hợp khó kiểm soát và doanh nghiệp bảo hiểm không phát hiện được nên vẫn chi trả.
Còn liên quan đến điều khoản hợp đồng, nếu khách hàng vi phạm mà một phần do tư vấn của đại lý, doanh nghiệp có thể xem xét để có giải pháp xử lý phù hợp với quy định pháp luật.
Theo bà Đào Phong Lan - Giám đốc truyền thông Công ty Bảo hiểm nhân thọ Manulife Việt Nam, hình thức trục lợi dựa trên tình trạng sức khỏe có xu hướng gia tăng trong thời gian gần đây. Khi khách hàng tiến hành kiểm tra sức khỏe đã hợp thức hóa thủ tục quy định trong hợp đồng bảo hiểm.
Đối với hợp đồng bảo hiểm cần tôn trọng quy định pháp luật và những điều kiện kèm theo, tuy nhiên công ty bảo hiểm luôn tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng đồng hành với doanh nghiệp trọn đời hoặc đường dài.
Tính đến nay, thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam có khoảng 621 ngàn tư vấn viên, nên khó đánh giá về kiến thức của các đại lý, tư vấn viên…
Mặc dù vậy, nếu bị đưa vào danh sách đại lý vi phạm sẽ bị đình chỉ 3 năm hoặc lý lịch đen. Ngành nghề, lĩnh vực nào cũng có rủi ro chứ không riêng gì ngành bảo hiểm nên khách hàng cần tìm hiểu rõ thông tin và đại lý uy tín.
Để bán những sản phẩm, dịch vụ nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cho rằng, cần quy chế quản lý các đại lý.
Bên cạnh đó, loại hình bảo hiểm nhân thọ là nghề kinh doanh có điều kiện theo luật, nên đại lý bán bảo hiểm phải có quy định về nghiệp vụ.
Các hợp đồng bảo hiểm rất dài và nhiều điều khoản, nên có một số khách hàng tham gia cũng chưa đủ kiến thức để thẩm định thông tin để hiểu rõ, nên đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các rủi ro về giải quyết quyền lợi bảo hiểm, tranh chấp.
Còn ông Đặng Mạnh Trung, Vụ trưởng, Trưởng cơ quan thường trực Ban tuyên giáo Trung ương tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, loại hình bảo hiểm nhân thọ thực hiện trên cơ sở tự nguyện nên có nhiều rào cản nhất định, trong đó nhận thức đòi hỏi có quá trình và trách nhiệm không chỉ cơ quan quản lý, công ty bảo hiểm mà còn cả hệ thống chính trị.
Cụ thể, Chính phủ đã và đang xây dựng lộ trình phát triển ngành bảo hiểm, tuân thủ những nguyên tắc cơ bản như công bằng, cộng hưởng và chia sẻ lợi ích cho các bên.
Trong đó, cơ quan chức năng chú trọng cơ chế chính sách liên kết trong doanh nghiệp, kết hợp với các quy định khác để tạo niềm tin cho người dân; đồng thời, triển khai cải tiến hệ thống bảo hiểm như quy định sao cho quản lý chặt chẽ, thông tin người dân…
Ngành bảo hiểm nói chung, loại hình bảo hiểm nhân thọ nói riêng là công cụ góp phần chăm lo đời sống an sinh xã hội, nên thiết lập kênh cung cấp thông tin chính thống, thống kê số liệu chính xác về ngành… là việc rất cần thiết./.