Thiếu Qatar, vị trí của OPEC có suy yếu?
Quyết định này được đưa ra chỉ ít ngày trước khi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các nước đối tác dự kiến tổ chức cuộc họp tại thủ đô Vienna (Áo) và trong bối cảnh mối quan hệ căng thẳng về kinh tế và chính trị giữa Qatar với Saudi Arabia, quốc gia giữ quyền quyết định chủ chốt trong OPEC, vẫn chưa lắng dịu.
Kể từ tháng 6/2017, Saudi Arabia cùng với một số nước Trung Đông khác như Bahrain, Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE) và Ai Cập đã quyết định hủy bỏ mối quan hệ giao thương với Qatar khi cáo buộc quốc gia này hậu thuẫn khủng bố. Qatar phủ nhận những cáo buộc trên và tuyên bố động thái cô lập này là không thỏa đáng và ảnh hưởng tới chủ quyền của mình.
Trong khi đó, Bộ trưởng năng lượng Qatar Saad Sherida al-Kaabi khẳng định, việc rút khỏi OPEC đơn thuần chỉ là một quyết định mang tính kinh tế thuần túy để tập trung vào sản xuất khí đốt hóa lỏng (LNG) và không mang động cơ chính trị.
* OPEC thực sự đã không còn tồn tại?
OPEC được 5 thành viên chủ chốt gồm Iran, Iraq, Kuwait, Saudi Arabia và Venezuela thành lập năm 1960. Qatar là thành viên của OPEC từ năm 1961 và quốc gia vùng Vịnh này chỉ chiếm khoảng 2% sản lượng dầu mỏ thường niên của OPEC.
Trên thực tế, OPEC là một trong những “người chơi” quyền lực nhất trong nguồn cung dầu mỏ toàn cầu, khi tổ chức này sản xuất hơn 1/3 sản lượng dầu mỏ thế giới. Ước tính, các nước OPEC sản xuất khoảng 32 triệu thùng dầu mỗi ngày, con số đủ để liên minh dầu mỏ này giữ vai trò quan trọng đáng kể trên cả khía cạnh sản lượng và “cuộc chơi” về giá dầu.
Qatar không phải là quốc gia đầu tiên rời khỏi OPEC. Indonesia, Gabon và Ecuador trước đó từng rời bỏ tổ chức dầu mỏ này và quay trở lại. Riêng Indonesia đã rút khỏi OPEC lần thứ hai hồi năm 2016 và vẫn chưa trở lại OPEC kể từ đó.
Cho dù Qatar không phải là một nhà sản xuất dầu mỏ chủ chốt nếu so sánh với các thành viên khác trong OPEC, song quốc gia này lại là một trong những thành viên có tầm ảnh hưởng nhất.
Doha giữ vai trò trung gian và cầu nối quan trọng giữa OPEC và các đối thủ dầu mỏ lớn khác, cũng như giúp xây dựng thỏa thuận cắt giảm sản lượng dầu mỏ rất quan trọng giữa OPEC, Nga và các nhà sản xuất khác hồi năm 2016, giúp kéo giá dầu thoát khỏi mức thấp kỷ lục tại thời điểm đó.
Nhà phân tích Andy Critchlow, người đứng đầu bộ phận năng lượng thuộc hãng S&P Global Platts nhận định: “Trong 20 năm nghiên cứu về OPEC, tôi không nghĩ ra điều gì khác lớn hơn và có nhiều rủi ro hệ thống hơn đối với tương lai của tổ chức dầu mỏ này sau quyết định của Qatar”.
Các nhà phân tích tại tờ New York Times thì cho rằng hoạt động chuyển hướng sang LNG của Qatar hầu như không tạo ra xung đột lợi ích với các thành viên khác trong OPEC. Quốc gia này đã dành hàng thập kỷ xây dựng ngành công nghiệp khí đốt ngay khi đang là thành viên của OPEC.
Doha đã phát triển nguồn tài nguyên khí đốt của mình thông qua mối quan hệ hợp tác với các công ty dầu mỏ chủ chốt như Exxon Mobil và Royal Dutch Shell. Như vậy, có thể thấy Qatar đã xác định rõ sự tập trung vào khí đốt tự nhiên, đặt cược vào nguồn tài nguyên khổng lồ mà họ đang kiểm soát này. Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ LNG cũng ghi nhận sự phát triển nhanh hơn so với dầu mỏ hay khí đốt.
* Cuộc chơi của Saudi Arabia và Nga
Một nhân tố khác có thể giữ một phần vai trò trong quyết định của Qatar là tầm ảnh hưởng đang gia tăng của Nga trên thị trường dầu mỏ. Moskva đã và đang ngày càng có ảnh hưởng lớn hơn trong thực thi chính sách dầu mỏ cùng với Saudi Arabia, vốn là nhà sản xuất lớn nhất và nhà lãnh đạo OPEC.
Hai cường quốc “vàng đen” này đã hợp tác chặt chẽ trong những quyết sách liên quan tới sản lượng dầu mỏ những năm gần đây, điều mà giới phân tích cho rằng đã chọc giận những thành viên OPEC khác, đặc biệt là Iran.
Nhà phân tích Andy Critchlow cho rằng OPEC thực sự đã không còn tồn tại khi tổ chức này chỉ còn là cuộc chơi của Saudi Arabia và đối tác Nga. Dù không phải là một thành viên OPEC, Nga đã nhiều lần hợp tác với khối gồm 14 thành viên này trong những giai đoạn giá dầu giảm.
Tuy nhiên, bất chấp nỗ lực của hai bên, giá dầu hiện đã giảm khoảng 30% sau khi tăng tới mức cao nhất trong vòng 4 năm hồi đầu tháng 10, do sự gia tăng nguồn cung và những lo ngại về việc nhu cầu đối với mặt hàng này sẽ tăng chậm.
Trong bối cảnh đó, Nga và Saudi Arabia ngày 1/12 đã nhất trí gia hạn sang năm 2019 thỏa thuận về quản lý thị trường dầu mỏ. Động thái này mở ra khả năng đạt một thỏa thuận giảm sản lượng dầu tại cuộc họp giữa OPEC và đối tác sắp tới.
Với góc nhìn tương tự về vai trò của Saudi Arabia và Nga, người đứng đầu nhóm nghiên cứu Trung Đông và Bắc Phi của tổ chức tư vấn Eurasia Group, Ayham Kamel đánh giá, OPEC có thể vẫn tồn tại, song tổ chức này đã trở thành một câu lạc bộ khác.
OPEC có lẽ đã trở thành một cầu nối ngoại giao ít hiệu quả hơn, khi một số thành viên, như Iran, không còn được tham vấn, trong khi Saudi Arabia tự đưa ra những quyết định của mình với Nga và cố gắng thuyết phục những thành viên khác trong OPEC thực hiện theo./.
- Từ khóa :
- opec
- qatar rút khỏi opec
- thị trường dầu mỏ
- nga
- dầu mỏ
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Những lo ngại của giới đầu tư khi Qatar rút khỏi OPEC
19:42' - 04/12/2018
Việc Qatar ngày 3/12 tuyên bố rút khỏi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) đã khiến các nhà đầu tư lo ngại việc hoạch định chính sách trên thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ thiếu ổn định...
-
Kinh tế Thế giới
Quyết định của Qatar tác động như thế nào tới vị thế của OPEC?
11:58' - 04/12/2018
Với quyết định bất ngờ rút khỏi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), Qatar trở thành quốc gia Trung Đông đầu tiên rời OPEC kể khi được sáng lập năm 1960.
-
Ý kiến và Bình luận
Iran nói gì về việc Qatar rời OPEC?
10:15' - 04/12/2018
Iran cho rằng việc Qatar quyết định rời khỏi OPEC cho thấy sự thất vọng của các nhà sản xuất nhỏ đối với vai trò chi phối của Saudi Arabia và Nga trong việc quyết định cắt giảm sản lượng.
-
Hàng hoá
Giá dầu châu Á tăng mạnh do sự thỏa hiệp Mỹ-Trung và nhân tố Qatar
15:54' - 03/12/2018
Giá dầu châu Á tăng mạnh, nhờ tâm lý lạc quan của giới đầu tư sau khi Mỹ và Trung Quốc nhất trí sẽ tiến hành các đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại trong vòng 90 ngày.
-
Kinh tế Thế giới
Sau khi rút khỏi OPEC, Qatar sẽ tập trung vào sản xuất khí đốt
14:55' - 03/12/2018
Qatar vẫn tiếp tục sản xuất dầu mỏ, nhưng sẽ tập trung chủ yếu vào sản xuất khí đốt, lĩnh vực mà nước này đang là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Bất chấp Brexit, Qatar vẫn đầu tư gần 3 tỷ bảng vào nước Anh
09:33' - 01/08/2018
Qatar vẫn tiếp tục đầu tư gần 3 tỷ USD vào thị trường Anh.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02'
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07'
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55'
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38'
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39'
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành thép Trung Quốc đứng trước nhiều mối lo lớn
07:00' - 23/04/2024
Do giá thép trong nước thấp, những nhà sản xuất và các công ty kinh doanh thép Trung Quốc đang trên đà đạt hoặc vượt qua mức xuất khẩu của năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan đặt mục tiêu tăng tỷ trọng điện tái tạo
12:03' - 22/04/2024
Thái Lan đang hướng tới mục tiêu tăng tỷ lệ sản xuất điện tái tạo lên cao hơn mục tiêu 50% được đề ra trong Kế hoạch phát triển điện lực (PDP).