Thúc đẩy hệ sinh thái thanh toán không dùng tiền mặt

Theo Ngân hàng Nhà nước, đến hết tháng 9/2019, Việt Nam có 32 tổ chức không phải ngân hàng được cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, phần lớn các đơn vị này cung cấp dịch vụ ví điện tử, cổng thanh toán điện tử, hỗ trợ thu hộ chi hộ, chuyển tiền điện tử.

Bên cạnh các công ty fintech, các ngân hàng cũng tích cực đẩy mạnh hoạt động thanh toán trên nền tảng công nghệ mới. Cụ thể, có 24 ngân hàng cung cấp dịch vụ thanh toán QR code với 50.000 điểm chấp nhận thanh toán QR code.

Ngoài ra, có 76 tổ chức triển khai dịch vụ thanh toán qua internet và 44 tổ chức triển khai dịch vụ thanh toán qua di động. Tổng lượng giao dịch 6 tháng đầu năm 2019 qua kênh internet đạt 204,22 triệu lượt, tăng 60,64% so với cùng kỳ; giá trị giao dịch đạt 9.506 nghìn tỉ đồng, tăng 18,5% so với cùng kỳ. Tổng lượng giao dịch qua kênh điện thoại di động đạt 169,86 triệu lượt, tăng 109,48% so với cùng kỳ, giá trị giao dịch đạt 1.761 nghìn tỷ đồng, tăng 160,5% so với cùng kỳ năm 2018.

Ông Neil Van Heerden, Giám đốc Chiến lược Kinh doanh Quốc tế, TrueMoney cho rằng, tại thời điểm hiện nay ở Việt Nam, thanh toán không tiền mặt đang có những lợi thế phát triển mạnh mẽ nhờ cơ cấu dân số trẻ, nền kinh tế tăng trưởng nhanh và tầng lớp trung lưu ngày một gia tăng. Sự bùng nổ về thương mại điện tử và sự xuất hiện của các công ty dịch vụ công nghệ ngày càng nhiều đóng vai trò đòn bẩy trong việc phát triển các giải pháp thanh toán không tiền mặt.

“Thị trường thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Sự cạnh tranh của các công ty công nghệ tài chính cũng sẽ đem lại nhiều hơn những lợi ích và giá trị cho người dùng”, ông Neil Van Heerden nhận định.

Các chuyên gia cũng cho rằng, xu hướng ngân hàng số và sự trổi dậy của các công ty công nghệ tài chính (fintech) đang thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam. Tuy nhiên, về tổng quan, các chuyên gia cho rằng, tỷ lệ giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tiền mặt trên tổng mức bán lẻ vẫn còn thấp. Bản thân việc phát triển các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt cũng còn hạn chế.

Dẫn chứng từ kết quả khảo sát thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại 6 quốc gia ASEAN do IDG ASEAN thực hiện, ông Lê Thanh Tâm, Tổng Giám đốc IDG Việt Nam và ASEAN cho biết, tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt ở Việt Nam vẫn còn khá cao, chiếm tới 79% và chỉ 21% là không dùng tiền mặt. Theo đó, thanh toán qua thẻ (Credit/Debit card) chiếm 38% tổng giao dịch, qua Mobile banking chiếm 30% và qua ví điện tử chiếm 28,4%.

Nguyên nhân dẫn đến sự hạn chế này là do hệ thống hạ tầng kỹ thuật tài chính chủ yếu tập trung tại các trung tâm, thành phố lớn và chưa vươn đến vùng khó khăn, lạc hậu. Tỷ lệ vay mượn qua các tổ chức tài chính chính thức thuộc diện tương đối cao nhưng vẫn còn nhiều hình thức vay mượn không chính thức; tài chính kỹ thuật số chưa phát triển, số người sử dụng các dịch vụ tài chính số ở mức thấp.

Fintech tuy nhiều nhưng chỉ tập trung vào thanh toán tiêu dùng chứ chưa phủ khắp các loại hình thanh toán, dịch vụ cao cấp khác. Internet góp phần thúc đẩy phát triển giải pháp thanh toán tại Việt Nam, nhưng việc sử dụng tài khoản để thanh toán vẫn còn thấp, đa số các giao dịch được thanh toán bằng tiền mặt.

Đại diện Công ty cổ phần công nghệ và dịch vụ MOCA cho rằng, thói quen dùng tiền mặt của người Việt chính là vấn đề cốt lõi đối với nền kinh tế không dùng tiền mặt ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu công nghệ sẵn sàng đáp ứng, người dân sẽ sẵn sàng thanh toán không dùng tiền mặt trong các giao dịch nhỏ hàng ngày. 

Do vậy, các doanh nghiệp fintech cần chú trọng mở rộng hệ sinh thái thanh toán  không tiền mặt, để phương thức này có thể được sử dụng trong càng nhiều giao dịch đa dạng và thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày càng tốt.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng nên lưu ý cải tiến về công nghệ và sản phẩm nhằm mục đích phục vụ người dùng tốt hơn. Bởi một khi người dùng nhận ra thanh toán không dùng tiền mặt đơn giản và thuận tiện hơn nhiều so với việc dùng tiền mặt, họ sẽ không còn lý do để ngần ngại trong việc sử dụng các giải pháp thanh toán hiện đại này./.

Xem thêm:

>>Thanh toán không dùng tiền mặt trong dịch vụ công - Bài 1: Tiết giảm chi phí xã hội

>>Thanh toán không dùng tiền mặt trong dịch vụ công - Bài 2: Làm gì để thúc đẩy?