Trí thức, doanh nhân, thanh niên góp ý xây dựng tầm nhìn phát triển đất nước

Hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, nhiều trí thức, doanh nhân, thanh niên tiêu biểu đã gửi những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm vào dự thảo văn kiện. Những góp ý này bám sát thực tiễn, phản ánh tinh thần đổi mới sáng tạo, khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ, đồng thời thể hiện niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường phát triển đất nước trong giai đoạn mới. 

*Kinh tế tư nhân: Động lực quan trọng nhất của nền kinh tế

Sau khi nghiên cứu kỹ các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, đặc biệt là Báo cáo chính trị và Báo cáo tổng kết 40 năm đổi mới, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần WATA, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2023 Nguyễn Xuân Lục nhận thấy dự thảo văn kiện đã thể hiện bước tiến mang tính lịch sử trong tư duy của Đảng về vai trò và vị thế của kinh tế tư nhân.

Phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Điểm đột phá rõ nét nhất là sự thay đổi trong nhận thức khi xác định: "Phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế". Cụm từ "quan trọng nhất" không chỉ là thay đổi ngôn từ mà là sự khẳng định mang tính chiến lược, đặt khu vực tư nhân ở vị trí trung tâm trong mô hình tăng trưởng mới, coi đây là đầu tàu đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. 

Tư duy mới này thể hiện sự nhất quán cao trong các văn kiện từ Báo cáo chính trị đến tổng kết 40 năm đổi mới, cho thấy vai trò của khu vực tư nhân đã được nâng lên tầm chiến lược. Chủ trương này củng cố mạnh mẽ niềm tin và khát vọng cống hiến của cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp trẻ cả nước.

Bên cạnh đó, dự thảo văn kiện đã nêu nhiều điểm tích cực như: chú trọng phát triển các tập đoàn tư nhân quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh khu vực và quốc tế; tạo môi trường đầu tư, kinh doanh bình đẳng, an toàn. 

Thực tế cho thấy, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp hơn 51% GDP, trên 30% thu ngân sách và sử dụng khoảng 82% lao động xã hội, trở thành lực lượng năng động nhất của nền kinh tế. Tuy nhiên, dự thảo cũng chỉ ra những hạn chế còn tồn tại như quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, năng lực quản trị yếu, thể chế chưa hoàn thiện, còn rào cản trong tiếp cận đất đai, vốn và thiếu cơ chế bảo vệ quyền tài sản, thực thi hợp đồng minh bạch.

Anh Nguyễn Xuân Lục đề xuất cần làm rõ nội hàm "động lực quan trọng nhất", nhấn mạnh vai trò của khu vực tư nhân trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo việc làm và nâng cao năng suất lao động quốc gia; làm rõ mối quan hệ giữa vai trò "chủ đạo" của kinh tế nhà nước và "động lực quan trọng nhất" của kinh tế tư nhân, bảo đảm tính hỗ trợ, tương tác, tránh hiểu theo hướng đối lập. 

Ngoài ra, nên bổ sung các giải pháp thể chế đột phá như: xây dựng cơ chế bảo hộ quyền tài sản và quyền tự do kinh doanh theo chuẩn quốc tế; triển khai chương trình nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp tư nhân, có chỉ số đo lường cụ thể về tín dụng, đất đai, chi phí logistics, cải cách thủ tục hành chính. Đồng thời, nhấn mạnh vai trò của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp tư nhân như hạt nhân lan tỏa văn hóa doanh nghiệp, tinh thần minh bạch, trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững. 

Tổng thể, các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV đã thể hiện tầm nhìn mới, tư duy đổi mới và quyết tâm chính trị cao trong phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Việc khẳng định kinh tế tư nhân là "động lực quan trọng nhất" không chỉ củng cố niềm tin của giới doanh nhân mà còn mở ra cú hích mạnh mẽ cho nền kinh tế Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển tự cường, sáng tạo và hội nhập sâu rộng. 

Theo anh Nguyễn Xuân Lục, nếu chủ trương này được cụ thể hóa bằng thể chế minh bạch, cam kết thực thi mạnh mẽ và cơ chế giám sát hiệu quả, sẽ giải phóng nguồn lực xã hội, phát huy sức mạnh nội sinh và góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc. 

*Thúc đẩy chuyển đổi số và nông nghiệp xanh 

Anh Đặng Dương Minh Hoàng, Chủ nhiệm Mạng lưới Lương Định Của toàn quốc, Giám đốc Nông trại Thiên Nông, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2023, nhận thấy mô hình sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết chuỗi giá trị vẫn là điểm nghẽn lớn của nông nghiệp Việt Nam. Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện và xu thế phát triển xanh, việc ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà là "chuyến tàu không thể lỡ" nếu muốn nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản Việt.

Hiện Mạng lưới Lương Định Của đã kết nối thanh niên tiêu biểu, nông dân trẻ tiên phong triển khai nền tảng số quản lý, truy xuất nguồn gốc, chuyển đổi số trong nông nghiệp. Nhiều thành viên đã áp dụng nhật ký điện tử cho từng vườn cây, cơ sở chế biến, thí điểm mô hình "mỗi cây một mã QR" giúp giám sát toàn bộ quy trình sản xuất – thu hoạch – tiêu thụ. Một số trang trại hữu cơ như Thiên Nông đã xuất khẩu hồ tiêu sang Hà Lan, minh chứng cho giá trị của sản xuất sạch gắn với số hóa và minh bạch thông tin.

Từ thực tiễn triển khai, anh Hoàng kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ thanh niên, nông dân ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất – kinh doanh nông nghiệp, nhất là phổ cập nhật ký điện tử. Việc này giúp địa phương hệ thống hóa dữ liệu, chủ động kết nối cung – cầu, giám sát vùng trồng và kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp.

Việc xây dựng cơ chế tín dụng ưu đãi cho nông nghiệp số và nông nghiệp hữu cơ là rất cần thiết. Các ngân hàng, tổ chức tài chính cần công khai gói vay, hỗ trợ chuyển đổi số cho nông hộ và hợp tác xã; đồng thời khuyến khích áp dụng tiêu chí "tín dụng xanh", ưu tiên dự án ứng dụng công nghệ, giảm phát thải và sử dụng năng lượng tái tạo.

Cần đẩy mạnh ứng dụng phần mềm quản lý minh bạch trong quản lý vốn và bảo hiểm nông nghiệp; tăng cường xúc tiến, truyền thông, tôn vinh mô hình nông nghiệp số, nông nghiệp hữu cơ, qua đó nhân rộng các điển hình tiên tiến, lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo của thanh niên nông thôn, khuyến khích người dân thay đổi thói quen sản xuất theo hướng xanh, sạch, bền vững. Ngoài ra, cần đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và kết nối cung – cầu sản phẩm khoa học – công nghệ giữa các viện, trường, doanh nghiệp và hợp tác xã. 

Anh Hoàng mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ xây dựng thương hiệu tập thể cho các sản phẩm đặc trưng địa phương, kết nối tiêu thụ qua nền tảng thương mại điện tử và chuỗi siêu thị, giúp nông sản Việt khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế. 

Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Trung ương Đoàn và các bộ, ngành, cùng tinh thần đổi mới của thanh niên nông thôn, chuyển đổi số sẽ trở thành động lực then chốt để hiện đại hóa nông nghiệp Việt Nam, góp phần xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn văn minh và nông dân giàu tri thức trong giai đoạn phát triển mới. 

*Liên kết vùng: Khơi dòng sáng tạo phát triển bền vững 

Sau khi nghiên cứu kỹ dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, anh Vũ Hồng Quân (Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Gia Lai) đặc biệt quan tâm tới nội dung về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – được xác định là một trong những động lực then chốt của tăng trưởng. 

Với thực tiễn hoạt động tại khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, anh Quân nhận thấy chủ trương này không chỉ phù hợp với xu thế toàn cầu mà còn là hướng đi chiến lược để hình thành những cực tăng trưởng mới trong vùng. 

Cả khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đều có nhiều tiềm năng, song cũng đối mặt với thách thức chung là tìm kiếm động lực phát triển vượt khỏi mô hình nông – lâm nghiệp truyền thống. Trong bối cảnh đó, việc Đảng khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm thể hiện tư duy đúng đắn, kịp thời. Tuy nhiên, để chủ trương này sớm đi vào cuộc sống, cần nhấn mạnh hơn vai trò của liên kết vùng, nhất là giữa các địa phương có thế mạnh công nghệ. 

Từ thực tiễn, anh Quân cho rằng cần hình thành chuỗi đổi mới sáng tạo liên vùng Nam Trung Bộ – Tây Nguyên, trong đó trung tâm là Trung tâm Đổi mới sáng tạo vùng, đóng vai trò kết nối hạ tầng dữ liệu, nhân lực và các chương trình nghiên cứu, đào tạo. Mô hình "hub – satellite" (trung tâm – vệ tinh) có thể được áp dụng, theo đó các đô thị biển làm đầu mối R&D, còn Tây Nguyên là nơi đặt các phòng thí nghiệm, cơ sở sản xuất, đóng gói linh kiện, tận dụng lợi thế về không gian, quỹ đất và nhân công. 

Bên cạnh đó, cần xây dựng chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao và phát triển nguồn nhân lực công nghệ. Các tỉnh, thành phố nên có chính sách học bổng toàn phần, đầu tư phòng thí nghiệm thực hành hiện đại và hợp tác quốc tế để đào tạo kỹ sư trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, điện tử công nghiệp. Vai trò của cộng đồng trí thức kiều bào cũng cần được phát huy thông qua cơ chế mời gọi cố vấn, giảng viên thỉnh giảng, chuyển giao tri thức và công nghệ. 

Khu vực kinh tế tư nhân cần được khuyến khích mạnh mẽ hơn trong việc đầu tư vào hạ tầng khoa học – công nghệ. Doanh nghiệp có thể tham gia các mô hình hợp tác công – tư trong đào tạo, nghiên cứu và phát triển, đồng thời được hưởng ưu đãi về thuế, tín dụng, khấu trừ chi phí đào tạo khi đầu tư cho nhân lực công nghệ. Chính phủ và chính quyền địa phương cần thí điểm cơ chế cho phép thử nghiệm công nghệ mới, đồng thời tạo hành lang pháp lý minh bạch về dữ liệu, sở hữu trí tuệ và an toàn thông tin.

Về hạ tầng, cần sớm hoàn thiện các trung tâm dữ liệu đạt chuẩn, thúc đẩy xây dựng khu công nghệ cao gắn với các khu đô thị đổi mới sáng tạo ven biển. Đây sẽ là nền tảng cho phát triển cụm công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, điện tử và nông nghiệp công nghệ cao.

Để chủ trương của Đảng sớm trở thành hiện thực, anh Quân kiến nghị dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng XIV cần bổ sung rõ hơn định hướng phát triển khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo gắn với liên kết vùng, đặc biệt nhấn mạnh mô hình hợp tác công – tư trong đầu tư hạ tầng và đào tạo nhân lực công nghệ cao. Đồng thời, cần xác định nguồn nhân lực, thể chế và dữ liệu số là ba trụ cột của phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Anh Vũ Hồng Quân tin tưởng rằng, với tầm nhìn chiến lược của Đảng, sự quyết tâm của Nhà nước và tinh thần dấn thân của đội ngũ doanh nhân, trí thức trẻ, khu vực Nam Trung Bộ – Tây Nguyên hoàn toàn có thể trở thành vùng đổi mới sáng tạo trọng điểm của quốc gia, góp phần đưa Việt Nam bước vững chắc vào kỷ nguyên kinh tế tri thức và công nghệ cao.

Những góp ý của đội ngũ trí thức, doanh nhân, thanh niên tiêu biểu là minh chứng rõ nét cho tinh thần đổi mới và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ Việt Nam. Với niềm tin, trí tuệ và trách nhiệm, thế hệ hôm nay đang cùng Đảng và nhân dân kiến tạo tầm nhìn phát triển mới cho đất nước.