Triển khai chiến dịch tiêm chủng trên diện rộng để ngăn chặn bệnh bạch hầu

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai điều trị cho các bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu. Ảnh: Quang Thái- TTXVN

Phát biểu tại cuộc họp, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Long, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, tình hình bệnh bạch hầu đang có dấu hiệu gia tăng, đến thời điểm này, số mắc đã gấp 3 lần năm ngoái; đồng thời bày tỏ quan ngại trước khả năng bệnh lan rộng do tỷ lệ miễn dịch cộng đồng ở những vùng có dịch rất thấp.
Từ đầu năm tới nay, đã ghi nhận 63 ca dương tính với bạch hầu. Trong đó, tỉnh Đắk Lắk đã ghi nhận ca mắc đầu tiên. Tỉnh Đắk Nông có thêm 4 ca bệnh, nâng tổng số ca mắc ở đây lên 25 người. Tỉnh Gia Lai có thêm 5 ca, nâng số ca mắc lên 15 ca. Riêng tỉnh Kon Tum vẫn giữ nguyên 22 ca mắc.
Theo thông tin của Cục Y tế dự phòng, đa số các trường hợp mắc bệnh không được tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu đủ mũi, đúng lịch. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ có xác minh chỉ khoảng 6%.
Ba trường hợp tử vong ở Đắk Nông và Gia Lai đều ở vùng sâu, vùng xa, là ca bệnh mới xuất hiện lần đầu tại các địa bàn đó do phát hiện muộn (các địa bàn này đã có 16 năm không có ca bệnh).

Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các địa phương này tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, phát hiện sớm các ca mắc mới, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp tiếp xúc và các đối tượng nguy cơ để phát hiện sớm các trường hợp mắc mới và người lành mang trùng; triển khai kịp thời các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch.
Báo cáo tại cuộc họp, ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh thông tin, Bộ Y tế đã tổ chức tập huấn điều trị bạch hầu kết hợp sốt xuất huyết, COVID-19 cho 4 tỉnh khu vực Tây Nguyên, chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh tăng cường phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, cách ly kịp thời, khoanh vùng triệt để ổ dịch… chuẩn bị sẵn các khu cách ly, buồng cách ly, phương tiện vật tư tiêu hao, thuốc…
Tại cuộc họp, các chuyên gia về điều trị và dự phòng đều cho rằng, nên tổ chức cấp cứu tại chỗ để đảm bảo an toàn, tránh việc chuyển viện gây nguy hiểm cho người bệnh. Đặc biệt, biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh là viêm cơ tim, suy tim, gây ngừng tim… do vậy, trong điều trị cần chú trọng đến công tác hồi sức tim mạch.
Kết luận cuộc họp, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định tình hình bệnh bạch hầu có nhiều điểm khác biệt so với các năm trước đây.

Diện mắc rộng hơn, nhiều địa bàn mắc hơn, đối tượng mắc rải rộng mọi lứa tuổi, không riêng ở trẻ em. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong do bệnh này đến thời điểm hiện nay khá cao.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long yêu cầu toàn ngành cần tập trung hết sức phòng, chống bệnh bạch hầu như đã từng cố gắng để phòng, chống dịch COVID-19.
Bạch hầu là bệnh lây qua đường hô hấp, qua giọt bắn, qua tiếp xúc trực tiếp người bệnh. Bạch hầu được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tỷ lệ tử vong 5-7%, có vùng tới 20%, chủ yếu do biến chứng của bệnh.

Rất may, bệnh này có vacccine và thuốc điều trị đặc hiệu. Hiện bạch hầu nhạy cảm với kháng sinh điều trị thông thường. Do đó, các cơ quan cần nỗ lực khống chế, kiểm soát bệnh một cách căn cơ.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long giao Cục Y tế dự phòng phối hợp Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia triển khai ngay chiến dịch tiêm dự phòng bạch hầu trên diện rộng, cho tất cả đối tượng từ 2 tháng tuổi trở lên.
Với trẻ em từ 2-4 tháng tuổi, tiêm rộng rãi vaccine phòng bệnh và tiêm nhắc lại vaccine 3 trong 1 đối với trẻ từ 18 -24 tháng, sau đó tiếp tục tiêm cho đến 5- 7 tuổi; với người lớn tiêm vaccine Td (chứa thành phần uốn ván, bạch hầu).
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Long yêu cầu các cơ sở y tế rà soát, lập danh sách những người dân trên địa bàn đã tiêm, chưa tiêm phòng; tổ chức tập huấn cán bộ.

Quyền Bộ trưởng cho rằng “Đây là việc cấp bách, phải triển khai ngay và nhanh để đạt hiệu quả cao. Phải tiêm diện rộng mới giải quyết được bài toán bạch hầu”.
Về vaccine phòng bệnh, Việt Nam đảm bảo được, tuy nhiên hiện nay cần tiêm cho người dân ở vùng có dịch trước (4 tỉnh Tây Nguyên), sau đó tính tới các tỉnh có nguy cơ.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Long cũng yêu cầu triển khai ngay điều trị dự phòng với người có tiếp xúc mầm bệnh và những người trong khu vực có mầm bệnh.

Ví dụ trong xã có người mắc, lập tức mọi người trong xã phải uống thuốc dự phòng - đây là cách an toàn, hiệu quả.

Ngoài ra, cần khoanh vùng, dập dịch, thực hiện cách ly với tất cả những xã có người mắc (hạn chế ra vào và khi ra vào vùng dịch phải đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc gần)…

Đặc biệt, Cục Y tế dự phòng phải giám sát chặt chẽ, trong trường hợp cần thiết, báo cáo Thủ tướng về việc xuất cấp khẩu trang với các địa phương này. “Ngay từ bây giờ, cần tập trung cao độ cho điều trị” - Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Đồng thời, giao Bệnh viện Bạch Mai tiến hành đào tạo, tập huấn cho cán bộ 4 địa phương có dịch, phối hợp Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương để thực hiện.

Giao Cục Quản lý Khám chữa bệnh thành lập ngay 4 tổ công tác điều trị vào “nằm vùng” ở 4 địa phương có dịch.

Các tổ này tập hợp các chuyên gia về truyền nhiễm, hồi sức và các lĩnh vực điều trị khác, vừa “cầm tay chỉ việc”, vừa hướng dẫn, tập huấn, giúp cán bộ y tế ở đấy điều trị bệnh nhân. Song song với đó, sử dụng hệ thống khám chữa bệnh từ xa để hỗ trợ chuyên môn cho các địa phương.
Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu rà soát lại tất cả các phác đồ điều trị, chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc men; giao Vụ Kế hoạch Tài chính tổng hợp, báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ xin bổ sung kinh phí cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng; đề xuất cấp kinh phí chống dịch cho 4 tỉnh có dịch từ nguồn dự trữ của Bộ Y tế.

Đặc biệt, khởi động lại chương trình truy vết, xem lại toàn bộ yếu tố dịch tễ của khu vực này, cài ứng dụng BlueZone cho khu vực này./.