Trung Á và cái bẫy phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc
Cộng hòa Turkmenistan, một quốc gia ở Trung Á, đang rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế. Một mặt phần lớn nguồn thu nhập của quốc gia là xuất khẩu khí đốt phụ thuộc vào Trung Quốc, mặt khác, khoản vay nợ của quốc gia này ngày càng tăng, khiến cho dòng tiền lưu thông ngày càng ách tắc.
Cộng hòa Tajikistan, một quốc gia khác ở khu vực Trung Á, để đổi lấy khoản tiền viện trợ từ Bắc Kinh cũng đã phải nhượng quyền khai thác tài nguyên cho một số doanh nghiệp Trung Quốc. Theo báo Nihong Keizai, mặc dù áp dụng chế độ kiểm soát thông tin nghiêm ngặt nhưng những thông tin kiểu như "Mỗi ngày đều có hàng dài người đứng đợi mua thực phẩm", "Muốn mua bột mỳ phải đặt trước cả tháng" được phát đi từ Turkmenistan ngày càng nhiều. Theo các thông tin tại đây, tỷ giá quy đổi chính thức 1 USD đổi được 3,5 manat (tiền Turkmenistan) nhưng thực tế tỷ giá trên chợ đen đã rớt xuống 1 USD đổi 18-19 manat. Thực phẩm phục vụ sinh hoạt hàng ngày như bột mỳ, đường, dầu ăn không đáp ứng đủ nhu cầu, trong khi chính phủ đã tiến hành tăng giá nước sạch và khí đốt, đẩy vật giá tại quốc gia Trung Á này tăng 300%. Có một số ý kiến cho rằng cuộc khủng hoảng hiện nay đã vượt qua cả thời kỳ hỗn loạn hậu Xô-viết.Với 70% nguồn thu nhập quốc gia dựa vào xuất khẩu khí thiên nhiên, từ năm 2009, Turkmenistan đã đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc thông qua đường ống dẫn khí tới nước này qua các nước láng giềng Uzbekistan và Kazakhstan. Đồng thời, chính quyền Ashgabat cũng vay nhiều tiền từ Bắc Kinh để phát triển các mỏ khí đốt cũng như xây dựng các cơ sở hạ tầng quy mô lớn. Theo Viện nghiên cứu Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS) của Nga thì số vốn vay này lên tới 8 tỷ USD và Turkmenistan dùng một phần số tiền bán khí đốt cho Trung Quốc để trả nợ.Tuy nhiên, sau khi đường ống dẫn dầu đi qua Nga bị ngừng hoạt động, các hợp đồng ký với Iran cũng không thuận lợi, thu nhập từ khí đốt của Turkmenistan năm 2017 đã giảm một nửa so với năm 2015. Thêm vào đó, do hệ thống quản lý tài chính lỏng lẻo trong các dự án cơ sở hạ tầng cộng thêm các vụ tham nhũng đã đẩy kinh tế Turkmenistan rơi vào khủng hoảng. Để trả nợ Trung Quốc, có một số thông tin cho rằng Turkmenistan đã buộc phải nhượng quyền khai thác một số mỏ khí đốt cho phía Trung Quốc.Thời gian qua, nhiều nước Trung Á đã đẩy mạnh quan hệ với Trung Quốc trong sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), kèm theo đó là những khoản vay khổng lồ. Tháng 4/2018, Tajikistan đã nhượng quyền khai thác một mỏ vàng cho doanh nghiệp Trung Quốc để đổi lại nhận được khoản vay 300 triệu USD để xây dựng nhà máy phát điện. Tại Kyrgyzstan, để có vốn xây dựng nhà máy phát điện tại thủ đô Bishkek, chính phủ nước này đã ký vay vốn của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (ngân hàng trung ương), trong đó có điều khoản cam kết sẽ trả toàn bộ các tài sản trong dự án này nếu không thể trả đủ nợ cho Bắc Kinh. Trong một dự án xây dựng đường sắt khác, cũng có điều khoản phải cho Trung Quốc quyền khai thác tài nguyên để đổi lấy các khoản vay.Với việc Sri Lanka phải chuyển quyền khai thác cảng Hambantota ở phía Nam nước này trong thời gian 99 năm, nguy cơ nước này phụ thuộc vào Trung Quốc xuất phát từ BRI đã được cả thế giới nhận diện. Nhà nghiên cứu Andrei Grozin, trưởng bộ phận nghiên cứu Trung Á của viện CIS, cho rằng mục đích của Trung Quốc tại Trung Á là củng cố vị trí độc tôn và thu mua hết nguồn tài nguyên tại đây.TTXVNTin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ và Trung Quốc đều có những lợi thế tại Đông Nam Á
06:30' - 19/08/2018
Theo nhận định của trang mạng thediplomat mới đây, do Mỹ và Trung Quốc đều có những lợi thế tại Đông Nam Á nên cạnh tranh ảnh hưởng của hai cường quốc ở khu vực này sẽ là cuộc chiến kéo dài.
-
Kinh tế Thế giới
Thụy Sỹ lo ngại tham vọng mua doanh nghiệp của các tập đoàn Trung Quốc
09:14' - 14/08/2018
Bộ trưởng Viễn thông Thụy Sỹ, bà Doris Leuthard bày tỏ lo ngại về các thương vụ của các tập đoàn hay công ty lớn của Trung Quốc mua các doanh nghiệp có tầm quan trọng chiến lược của Thụy Sỹ.
-
Chuyển động DN
"Đại gia" viễn thông Trung Quốc Huawei lên kế hoạch đầu tư vào Thụy Sỹ
09:15' - 13/08/2018
Huawei, "ông lớn" trong lĩnh vực viễn thông của Trung Quốc, có kế hoạch đầu tư lớn vào hai thành phố của Thụy Sỹ là Lausanne và Zurich.
-
Kinh tế Thế giới
Nam Thái Bình Dương - "Sàn đấu" mới giữa Trung Quốc và Mỹ
06:03' - 10/08/2018
Các diễn biến mới đây đang làm dấy lên quan ngại rằng khu vực Nam Thái Bình Dương đang trở thành "sàn đấu" của cuộc cạnh tranh chiến lược Chiến tranh Lạnh kiểu mới giữa Trung Quốc và Mỹ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Chuyên gia đánh giá tác động đối với ASEAN
18:04' - 09/07/2025
Các mức thuế mới của Mỹ áp lên hàng hóa từ ASEAN có thể gây thiệt hại nhiều hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nền kinh tế xuất khẩu trong khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế 50% với đồng và tiếp tục chiến dịch thuế quan với các đối tác
10:36' - 09/07/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ không gia hạn thời hạn áp thuế quan với hàng chục nền kinh tế ngày 1/8, đồng thời công bố kế hoạch áp mức thuế riêng 50% đối với mặt hàng đồng nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ giảm bớt sản xuất dầu mỏ trong năm 2025
10:20' - 09/07/2025
Mỹ sẽ sản xuất ít dầu mỏ hơn so với dự báo trước đây do giá dầu giảm khiến các nhà sản xuất trong nước cắt giảm hoạt động.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ khẳng định không lùi thời hạn áp thuế quan
07:15' - 09/07/2025
Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định các nước bị Mỹ áp thuế quan mà ông gọi là “thuế đối ứng” sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8 và ông sẽ không gia hạn việc miễn áp dụng các biện pháp này.
-
Kinh tế Thế giới
Nhập khẩu hàng hóa theo container đường biển từ Trung Quốc vào Mỹ vẫn giảm
20:38' - 08/07/2025
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa vận chuyển trong các container từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 6/2025 đã giảm 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21' - 08/07/2025
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43' - 08/07/2025
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21' - 08/07/2025
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.