Trung Quốc gia tăng sự can dự tại Đông Âu
Theo tác giả Mark Pfeifle - Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống George W. Bush, Trung Quốc đang nỗ lực mở rộng sức mạnh quân sự và kinh tế tại Đông Âu - khu vực quan trọng đối với địa chính trị và thương mại của Mỹ.
Bắc Kinh đã giành được tầm ảnh hưởng quan trọng tại cảng Piraeus ở Hy Lạp. Nước này cũng đang nỗ lực để có được những thành quả ở Cộng hòa Czech, Hungary, Ba Lan, trong đó có cả những hợp đồng xây dựng trạm năng lượng hạt nhân.
Tại Bulgaria, khi bà Hillary Clinton làm Ngoại trưởng Mỹ, bà đã cố gắng ngăn chặn một hợp đồng của Bulgaria với công ty Nhà nước của Nga chuyên làm giàu urani là Rosatom. Sau đó, công ty Rosatom đã kiện Bulgaria ra tòa và giành phần thắng, Bulgaria phải bồi thường 660 triệu USD - một khoản tiền lớn đối với một quốc gia nhỏ.
Để bù đắp những tổn thất, Bulgaria đã lựa chọn tư nhân hóa dự án đó. Đến nay, hành động của Mỹ lại tạo điều kiện cho Trung Quốc thế chân Nga trong việc xây dựng một dự án hạt nhân mới ở thị trấn Belene của Bulgaria.
Theo giới truyền thông, Trung Quốc đang thương lượng giá và có khả năng giành được dự án. Nếu Trung Quốc thành công, các công ty chuyên về hạt nhân của Nhà nước Trung Quốc sẽ nắm quyền kiểm soát hoàn toàn cơ sở hạt nhân mới ở Bulgaria với các thiết bị do Nga sản xuất.
Không giống như Nga thường dựa vào các khoản vay liên chính phủ để tài trợ cho việc xây dựng nhưng trao quyền quản lý cho chính quyền địa phương đối với các chương trình phát triển hạt nhân, Trung Quốc lại yêu cầu sự công bằng và quyền quản lý hoạt động.
Kết quả là Trung Quốc được trao quyền kiểm soát hoàn toàn đối với các cơ sở hạ tầng quan trọng, mà trong trường hợp này là một cơ sở hạt nhân lớn ở một quốc gia từng nằm trong khối Xô Viết. Điều này mang đến cho Trung Quốc tầm ảnh hưởng đối với khu vực này.
Một tình thế tương tự đang xảy ra ở Ba Lan - nơi Trung Quốc đã có những hợp đồng xây dựng trạm năng lượng hạt nhân mà lẽ ra do Mỹ xây dựng.
Nền công nghiệp hạt nhân của Mỹ đang bị tàn phá, với việc công ty Westinghouse đang ở trong tình trạng phá sản, trong khi công ty General Electric không thể tăng vốn cho các lò phản ứng tại các nước phát triển. Trái lại, Trung Quốc đang có đầy tiền mà nguồn tiền này chủ yếu có được nhờ hoạt động thương mại với Mỹ.
Điều đang diễn ra ở đây là Trung Quốc lợi dụng thế cân bằng về địa chính trị giữa Nga và Mỹ để có được quyền kiểm soát và sở hữu đối với các thành phần quan trọng trong các cơ sở hạ tầng năng lượng tại Đông Âu.
Chiến thuật này mang đến cho Trung Quốc "một vành đai năng lượng" mở rộng từ Baltic đến Biển Đen. Trung Quốc đã giành được quyền điều hành với nhiều bộ phận quan trọng trong cơ sở hạ tầng ở Bulgaria, Cộng hòa Czech, Ba Lan, Romania và Slovakia.
Theo tác giả bài viết, các nhà hoạch định chính sách đối ngoại của cả hai đảng tại Mỹ cần phải chú ý tới thực trạng này. Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đương nhiệm Mike Pompeo và Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama - ông Ben Rhodes - đều coi Bắc Kinh là mối đe dọa lớn hơn so với Moskva.
Nhà Trắng phải ngay lập tức bổ nhiệm các chuyên gia về châu Á và châu Âu vào các chỗ trống trong Bộ Ngoại giao Mỹ. Những chuyên gia này cần phải xem xét ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc ở Đông Âu.
Chính sách của Mỹ cần phải đa dạng hơn, cần chuyển từ chính sách ngăn chặn sang chiến lược chấp nhận các dự án của Nga, miễn là các dự án này không có hại cho nền an ninh năng lượng của châu Âu và các mối lo ngại về an ninh của Mỹ.
Ví dụ, Mỹ cần phải từ chối đề nghị của Litva về việc dừng hợp tác với Nga trong việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân tương tự như nhà máy mà Nga đã xây dựng ở Belarus. Hiện nay, các lò phản ứng hạt nhân của Nga đều được sử dụng công nghệ tiên tiến nhất của nước này.
Thiết kế của các lò phản ứng này có tiêu chuẩn an toàn cao nhất so với các loại thiết kế khác và điều này đã được các cơ quan chuyên môn từ hơn 12 quốc gia, trong đó có Phần Lan, công nhận. Nếu Litva từ chối dự án của Nga, Trung Quốc sẽ tranh thủ cơ hội này.
Do đó, Mỹ cần phải làm cho Litva hiểu rằng các mối lo ngại về mức độ an toàn của các lò phản ứng hạt nhân do Nga thiết kế không quan trọng bằng những nguy cơ địa chính trị hiện nay mà Trung Quốc gây ra đối với khu vực Đông Âu.
Bài viết kết luận rằng ván cờ địa chính trị cần người chơi phải lên kế hoạch không chỉ một bước mà còn phải tính trước hai, ba hoặc thậm chí nhiều bước. Trong đó, người chơi phải xem xét khía cạnh đa chiều của chiến lược kinh tế, địa chính trị và quân sự./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc thực hiện lệnh trừng phạt của LHQ đối với Triều Tiên
13:16' - 23/09/2017
Ngày 23/9, Trung Quốc thông báo sẽ cấm xuất khẩu một số sản phẩm dầu mỏ sang Triều Tiên, đồng thời cấm nhập khẩu các mặt hàng dệt may từ nước này.
-
Kinh tế Thế giới
Nga vẫn là nhà cung cấp dầu lớn nhất của Trung Quốc
05:24' - 23/09/2017
Các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc đang chuẩn bị để tiếp nhận thêm dầu thô từ Nga được chuyển qua mạng lưới đường ống Siberia mở rộng, bắt đầu từ tháng 1/2018.
-
Kinh tế Thế giới
EU rà soát các hoạt động đầu tư của Trung Quốc
05:30' - 22/09/2017
EU chủ trương thúc đẩy việc xem xét rà soát các hoạt động đầu tư của Trung Quốc và các nhà đầu tư nước ngoài vào khu vực này bằng cách đưa ra chính sách thương mại nhằm bảo vệ các công ty của họ.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc và Nga tăng cường hợp tác năng lượng
13:22' - 21/09/2017
Trung Quốc và Nga đã nhất trí mở rộng hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng.
-
Kinh tế Thế giới
Các rào cản pháp lý tiếp tục cản trở đầu tư ở Trung Quốc
16:15' - 19/09/2017
Phòng Thương mại Liên minh châu Âu (EU) tại Trung Quốc ngày 19/9 công bố báo cáo thường niên dài 400 trang, nêu rõ các rào cản pháp lý đang tiếp tục cản trở đầu tư ở Trung Quốc.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành thép Trung Quốc đứng trước nhiều mối lo lớn
07:00' - 23/04/2024
Do giá thép trong nước thấp, những nhà sản xuất và các công ty kinh doanh thép Trung Quốc đang trên đà đạt hoặc vượt qua mức xuất khẩu của năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan đặt mục tiêu tăng tỷ trọng điện tái tạo
12:03' - 22/04/2024
Thái Lan đang hướng tới mục tiêu tăng tỷ lệ sản xuất điện tái tạo lên cao hơn mục tiêu 50% được đề ra trong Kế hoạch phát triển điện lực (PDP).