Trung Quốc gia tăng sự can dự tại Đông Âu
Theo tác giả Mark Pfeifle - Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống George W. Bush, Trung Quốc đang nỗ lực mở rộng sức mạnh quân sự và kinh tế tại Đông Âu - khu vực quan trọng đối với địa chính trị và thương mại của Mỹ.
Bắc Kinh đã giành được tầm ảnh hưởng quan trọng tại cảng Piraeus ở Hy Lạp. Nước này cũng đang nỗ lực để có được những thành quả ở Cộng hòa Czech, Hungary, Ba Lan, trong đó có cả những hợp đồng xây dựng trạm năng lượng hạt nhân.
Tại Bulgaria, khi bà Hillary Clinton làm Ngoại trưởng Mỹ, bà đã cố gắng ngăn chặn một hợp đồng của Bulgaria với công ty Nhà nước của Nga chuyên làm giàu urani là Rosatom. Sau đó, công ty Rosatom đã kiện Bulgaria ra tòa và giành phần thắng, Bulgaria phải bồi thường 660 triệu USD - một khoản tiền lớn đối với một quốc gia nhỏ.
Để bù đắp những tổn thất, Bulgaria đã lựa chọn tư nhân hóa dự án đó. Đến nay, hành động của Mỹ lại tạo điều kiện cho Trung Quốc thế chân Nga trong việc xây dựng một dự án hạt nhân mới ở thị trấn Belene của Bulgaria.
Theo giới truyền thông, Trung Quốc đang thương lượng giá và có khả năng giành được dự án. Nếu Trung Quốc thành công, các công ty chuyên về hạt nhân của Nhà nước Trung Quốc sẽ nắm quyền kiểm soát hoàn toàn cơ sở hạt nhân mới ở Bulgaria với các thiết bị do Nga sản xuất.
Không giống như Nga thường dựa vào các khoản vay liên chính phủ để tài trợ cho việc xây dựng nhưng trao quyền quản lý cho chính quyền địa phương đối với các chương trình phát triển hạt nhân, Trung Quốc lại yêu cầu sự công bằng và quyền quản lý hoạt động.
Kết quả là Trung Quốc được trao quyền kiểm soát hoàn toàn đối với các cơ sở hạ tầng quan trọng, mà trong trường hợp này là một cơ sở hạt nhân lớn ở một quốc gia từng nằm trong khối Xô Viết. Điều này mang đến cho Trung Quốc tầm ảnh hưởng đối với khu vực này.
Một tình thế tương tự đang xảy ra ở Ba Lan - nơi Trung Quốc đã có những hợp đồng xây dựng trạm năng lượng hạt nhân mà lẽ ra do Mỹ xây dựng.
Nền công nghiệp hạt nhân của Mỹ đang bị tàn phá, với việc công ty Westinghouse đang ở trong tình trạng phá sản, trong khi công ty General Electric không thể tăng vốn cho các lò phản ứng tại các nước phát triển. Trái lại, Trung Quốc đang có đầy tiền mà nguồn tiền này chủ yếu có được nhờ hoạt động thương mại với Mỹ.
Điều đang diễn ra ở đây là Trung Quốc lợi dụng thế cân bằng về địa chính trị giữa Nga và Mỹ để có được quyền kiểm soát và sở hữu đối với các thành phần quan trọng trong các cơ sở hạ tầng năng lượng tại Đông Âu.
Chiến thuật này mang đến cho Trung Quốc "một vành đai năng lượng" mở rộng từ Baltic đến Biển Đen. Trung Quốc đã giành được quyền điều hành với nhiều bộ phận quan trọng trong cơ sở hạ tầng ở Bulgaria, Cộng hòa Czech, Ba Lan, Romania và Slovakia.
Theo tác giả bài viết, các nhà hoạch định chính sách đối ngoại của cả hai đảng tại Mỹ cần phải chú ý tới thực trạng này. Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đương nhiệm Mike Pompeo và Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama - ông Ben Rhodes - đều coi Bắc Kinh là mối đe dọa lớn hơn so với Moskva.
Nhà Trắng phải ngay lập tức bổ nhiệm các chuyên gia về châu Á và châu Âu vào các chỗ trống trong Bộ Ngoại giao Mỹ. Những chuyên gia này cần phải xem xét ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc ở Đông Âu.
Chính sách của Mỹ cần phải đa dạng hơn, cần chuyển từ chính sách ngăn chặn sang chiến lược chấp nhận các dự án của Nga, miễn là các dự án này không có hại cho nền an ninh năng lượng của châu Âu và các mối lo ngại về an ninh của Mỹ.
Ví dụ, Mỹ cần phải từ chối đề nghị của Litva về việc dừng hợp tác với Nga trong việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân tương tự như nhà máy mà Nga đã xây dựng ở Belarus. Hiện nay, các lò phản ứng hạt nhân của Nga đều được sử dụng công nghệ tiên tiến nhất của nước này.
Thiết kế của các lò phản ứng này có tiêu chuẩn an toàn cao nhất so với các loại thiết kế khác và điều này đã được các cơ quan chuyên môn từ hơn 12 quốc gia, trong đó có Phần Lan, công nhận. Nếu Litva từ chối dự án của Nga, Trung Quốc sẽ tranh thủ cơ hội này.
Do đó, Mỹ cần phải làm cho Litva hiểu rằng các mối lo ngại về mức độ an toàn của các lò phản ứng hạt nhân do Nga thiết kế không quan trọng bằng những nguy cơ địa chính trị hiện nay mà Trung Quốc gây ra đối với khu vực Đông Âu.
Bài viết kết luận rằng ván cờ địa chính trị cần người chơi phải lên kế hoạch không chỉ một bước mà còn phải tính trước hai, ba hoặc thậm chí nhiều bước. Trong đó, người chơi phải xem xét khía cạnh đa chiều của chiến lược kinh tế, địa chính trị và quân sự./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc thực hiện lệnh trừng phạt của LHQ đối với Triều Tiên
13:16' - 23/09/2017
Ngày 23/9, Trung Quốc thông báo sẽ cấm xuất khẩu một số sản phẩm dầu mỏ sang Triều Tiên, đồng thời cấm nhập khẩu các mặt hàng dệt may từ nước này.
-
Kinh tế Thế giới
Nga vẫn là nhà cung cấp dầu lớn nhất của Trung Quốc
05:24' - 23/09/2017
Các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc đang chuẩn bị để tiếp nhận thêm dầu thô từ Nga được chuyển qua mạng lưới đường ống Siberia mở rộng, bắt đầu từ tháng 1/2018.
-
Kinh tế Thế giới
EU rà soát các hoạt động đầu tư của Trung Quốc
05:30' - 22/09/2017
EU chủ trương thúc đẩy việc xem xét rà soát các hoạt động đầu tư của Trung Quốc và các nhà đầu tư nước ngoài vào khu vực này bằng cách đưa ra chính sách thương mại nhằm bảo vệ các công ty của họ.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc và Nga tăng cường hợp tác năng lượng
13:22' - 21/09/2017
Trung Quốc và Nga đã nhất trí mở rộng hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng.
-
Kinh tế Thế giới
Các rào cản pháp lý tiếp tục cản trở đầu tư ở Trung Quốc
16:15' - 19/09/2017
Phòng Thương mại Liên minh châu Âu (EU) tại Trung Quốc ngày 19/9 công bố báo cáo thường niên dài 400 trang, nêu rõ các rào cản pháp lý đang tiếp tục cản trở đầu tư ở Trung Quốc.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Thiệt hại bảo hiểm toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025
15:45'
Theo ước tính của Gallagher Re, các trận bão lớn, đi kèm lốc xoáy, gió mạnh và mưa đá tại Mỹ cũng gây thiệt hại ít nhất 33 tỷ USD trong nửa đầu năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ để ngỏ việc sớm công bố các “thỏa thuận thương mại lớn”
10:45'
Ngày 18/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington sẽ sớm công bố một vài thỏa thuận thương mại lớn.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc hoàn thành sớm mục tiêu thu hút FDI giai đoạn 2021-2025
20:37' - 18/07/2025
Trung Quốc đã hoàn thành sớm mục tiêu thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) theo Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025).
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan dự kiến chịu mức thuế quan Mỹ tương đương các nước trong khu vực
16:08' - 18/07/2025
Thái Lan dự kiến sẽ nhận được mức thuế quan của Mỹ gần bằng mức thuế áp dụng cho các quốc gia khác trong khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc phát hiện loại đất hiếm mới
15:37' - 18/07/2025
Các nhà địa chất Trung Quốc vừa phát hiện một mỏ lớn chứa khoáng vật đất hiếm chưa từng được biết đến trước đây tại khu tự trị Nội Mông, miền Bắc nước này.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ đang làm chao đảo các công xưởng tại Trung Quốc
14:57' - 18/07/2025
Trong bối cảnh cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu, các nhà sản xuất Trung Quốc đang phải chạy đua để thích ứng.
-
Kinh tế Thế giới
EU thông qua gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga
14:52' - 18/07/2025
EU đã chính thức thông qua gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine. Đây được đánh giá là một trong những gói biện pháp cứng rắn nhất từng được EU áp dụng.
-
Kinh tế Thế giới
Larry Ellison trở thành người giàu thứ hai thế giới
11:02' - 18/07/2025
Nhà sáng lập Oracle, ông Larry Ellison đã “soán ngôi” Giám đốc điều hành (CEO) Meta của ông Mark Zuckerberg và trở thành người giàu thứ hai thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Cuba ứng phó với khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng nhất trong 30 năm
10:11' - 18/07/2025
Trong phiên họp thứ 5 Quốc hội khóa X diễn ra trong ngày 16-17/7, Chính phủ Cuba đã công bố hàng loạt biện pháp nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng nhất trong 30 năm qua.