Tương lai kết nối hai lục địa Á-Âu
Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 12 (ASEM 12) đã diễn ra từ ngày 18-19/10 tại Brussels (Bỉ) trong bối cảnh tình hình quốc tế có nhiều biến động, trọng tâm là cọ xát chiến lược Mỹ-Trung gia tăng, sự thoái lui của Mỹ khỏi các cơ chế đa phương, cũng như những bất đồng trong nội bộ của Liên minh châu Âu (EU).
Kết nối là thông điệp xuyên suốt của Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM) 2018. Nhu cầu kết nối buộc EU phải gia tăng sự cam kết của liên minh này đối với khu vực châu Á. Nội hàm của kết nối Á-Âu trong chiến lược kết nối của EU là kết nối về cơ sở hạ tầng, năng lượng, số hóa và kết nối về con người. Về hạ tầng, đó là sự kết nối qua đường bộ và đường biển. Kết nối mạng lưới số hóa là thông qua các thiết bị di động hoặc mạng lưới cố định, từ hệ thống dây cáp tới kết nối qua vệ tinh. Kết nối về năng lượng là dòng chảy về khí đốt, khí hóa lỏng, mạng lưới điện, khai thác, sử dụng các loại năng lượng mới. Kết nối về con người là sự hợp tác về giáo dục, nghiên cứu, sáng tạo, đi lại và du lịch.Dư luận báo chí quốc tế cho rằng kết nối về cơ sở hạ tầng là nền tảng và được xem là sự kết nối quan trọng nhất. Để thực hiện được sự kết nối này, một cơ chế mà EU muốn và có thể phát triển mở rộng là Mạng lưới vận tải châu Âu.Đây vốn là một cơ chế được thành lập từ năm 1991 và hiện đang được mở rộng tới nhiều quốc gia bên ngoài EU. Về công cụ tài chính, EU có Quỹ Đầu tư Chiến lược châu Âu (EFSI), quỹ này đặt mục tiêu tới năm 2020 sẽ huy động được 500 tỷ euro đầu tư và tới tháng 7/2018 đã có 315 tỷ euro.
Tới nay, để tăng cường khả năng kết nối, EU đã chi 21% ngân sách quỹ này cho ngành năng lượng, 11% cho kỹ thuật số, 8% cho vận tải. Để kết nối về số hóa, cũng trong dịp diễn ra ASEM, EU đã khởi động Cổng kết nối bền vững ASEM - một công cụ trực tuyến cung cấp dữ liệu về mối quan hệ chính trị, kinh tế, xã hội giữa hai châu lục, cụ thể là giữa 30 quốc gia châu Âu, với 19 nước châu Á cùng Australia, New Zealand.Đáng chú ý là cổng thông tin đã cụ thể hóa mức độ kết nối Á-Âu thông qua bộ chỉ số kết nối, được diễn giải qua 49 chỉ số khác nhau trên các lĩnh vực về kinh tế/tài chính, chính trị, thể chế, nhân dân, hạ tầng…
Trong kế hoạch tài chính của mình, EU dự kiến trong giai đoạn 2014-2020 sẽ đầu tư hơn 8 tỷ euro cho khu vực châu Á. Trong đó, sẽ dành rất nhiều nguồn lực hỗ trợ cho các sáng kiến song phương và đa phương để gia tăng khả năng kết nối.Đó sẽ là các dự án và chương trình như Kế hoạch Kết nối ASEAN hay chương trình giáo dục Erasmus+. Trong kế hoạch ngân sách cho giai đoạn 2021-2027, EC đang đề nghị tăng ngân sách cho hoạt động bên ngoài EU lên 123 tỷ euro, tức tăng 30% so với giai đoạn trước.
Kế hoạch kết nối của EU là sự cạnh tranh với sáng kiến "Vành đai và Con đường" (BRI) của Trung Quốc. So với BRI, kế hoạch kết nối Á-Âu của EU dựa trên sự bền vững và đồng thuận cao hơn, cũng như dựa trên cách tiếp cận tôn trọng luật pháp quốc tế. Chiến lược được EU đưa ra trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng của các nước châu Âu trước tham vọng bành trướng kinh tế của Trung Quốc tại châu Âu lục địa thông qua hành động thâu tóm các doanh nghiệp trong những ngành kinh tế chiến lược của châu Âu; trước việc thiếu các tiêu chuẩn về lao động, môi trường, nhân quyền, sự minh bạch và cả chính sách bẫy nợ trong các dự án đầu tư của Trung Quốc trong khuôn khổ BRI; trước động thái nhằm chia rẽ Đông và Tây châu Âu của Trung Quốc thông qua cơ chế hợp tác 16+1 (giữa Trung Quốc với 16 quốc gia Trung, Đông Âu và Balkans). Theo nhận định của Le Temps, cách thức tiếp cận của EU đảm bảo đem lại lợi ích cho đa số người dân ở các nước, kể cả nước là điểm đầu, quốc gia trung chuyển và quốc gia ở điểm cuối của chuỗi kết nối. Tiêu chí mà kế hoạch hướng tới đó là xây dựng một nền kinh tế phi các-bon hóa (giảm dần sử dụng năng lượng hóa thạch), số hóa, cạnh tranh công bằng, đầu tư và sáng tạo.Có thể khi xây dựng chiến lược kết nối này, châu Âu không muốn đối chọi công khai với BRI của Trung Quốc, nhưng rõ ràng đây là một lựa chọn kết nối Á-Âu khác mà các nước có thể cân nhắc. Đồng thời, thông qua chiến lược kể trên, EU cũng muốn khẳng định lập trường của liên minh, thể hiện thái độ cân nhắc trước các cam kết với Trung Quốc, và cũng là câu trả lời đối với tham vọng BRI của Bắc Kinh. EU khẳng định vẫn tiếp tục theo đuổi quan hệ đối tác kết nối song phương với Trung Quốc thông qua Cơ chế kết nối EU-Trung Quốc, để tìm kiếm điểm đồng và giải quyết các khác biệt.Là biện pháp đối phó với chủ nghĩa biệt lập của Mỹ và nỗ lực nhằm bảo vệ trật tự quốc tế đa phương của EU, tuyên bố của Hội nghị khẳng định chủ nghĩa đa phương và trật tự dựa trên luật pháp quốc tế và Liên hợp quốc (LHQ) là nền tảng của mối quan hệ và hợp tác quốc tế. Cao ủy EU về an ninh và chính sách đối ngoại Federica Mogherini cũng khẳng định: “Chương trình nghị sự (của hội nghị) ủng hộ chủ nghĩa đa phương”. Tuy nhiên, châu Âu cũng phải đối diện với thách thức lớn đó là nguồn lực thực hiện chiến lược kết nối tham vọng kể trên. EU không thể đủ nguồn lực về kinh tế cũng như ảnh hưởng về chính trị để hoàn toàn thay thế BRI. Do vậy, cách tiếp cận của EU không hoàn toàn mang tính chất đối đầu với Trung Quốc, mà dung hòa. Đó là vừa hợp tác với Trung Quốc, lại vừa kết hợp với Mỹ thông qua chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở cũng như thông qua Kết nối 2025 để bảo vệ lợi ích của EU. EU cần Trung Quốc trong việc bảo vệ trật tự thương mại tự do, đặc biệt là cải tổ WTO. Tới nay, WTO vẫn là thể chế quốc tế duy nhất cho thấy có khả năng cung cấp một cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế dựa trên luật pháp. EU đang phải đối mặt đồng thời với nhiều áp lực từ các vấn đề nội bộ khối, từ khủng hoảng nợ, tới chủ nghĩa dân túy, vấn đề Brexit. Những khó khăn nội bộ này sẽ khiến EU thiếu sự thống nhất, đoàn kết cần thiết để triển khai các hành động cương quyết, nhất quán./.Tin liên quan
-
Ngân hàng
Loạt ngân hàng châu Âu lao đao trong cuộc suy thoái giả định
13:50' - 03/11/2018
Các ngân hàng Anh và Đức chịu tổn thất tài chính tiềm tàng nghiêm trọng nhất trong một cuộc suy thoái giả định, khi các rủi ro như Brexit và nợ của Italy chi phối nền kinh tế “lục địa già”.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Đoàn Ủy ban nghề cá, Nghị viện Châu Âu
20:06' - 29/10/2018
Nghị viện châu Âu, Ngài Mato Gabriel, Nghị sỹ, Phát ngôn Ủy ban nghề cá nhấn mạnh đến quan hệ tốt đẹp Việt Nam và EU thời gian qua trên mọi lĩnh vực.
-
Kinh tế Thế giới
ASEM - Cầu nối giữa châu Á và châu Âu
05:30' - 27/10/2018
Các nhà lãnh đạo châu Á và châu Âu đã tận dụng Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM) tại Brussels trong ngày 18-19/10 để bày tỏ ủng hộ hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên cơ sở của WTO.
-
Đời sống
Châu Âu sẽ cấm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần
15:20' - 25/10/2018
Nghị viện châu Âu (EP) vừa thông qua dự luật cấm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần trên toàn Liên minh châu Âu (EU).
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành thép Trung Quốc đứng trước nhiều mối lo lớn
07:00' - 23/04/2024
Do giá thép trong nước thấp, những nhà sản xuất và các công ty kinh doanh thép Trung Quốc đang trên đà đạt hoặc vượt qua mức xuất khẩu của năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan đặt mục tiêu tăng tỷ trọng điện tái tạo
12:03' - 22/04/2024
Thái Lan đang hướng tới mục tiêu tăng tỷ lệ sản xuất điện tái tạo lên cao hơn mục tiêu 50% được đề ra trong Kế hoạch phát triển điện lực (PDP).
-
Kinh tế Thế giới
Chỉ 40/100 công ty tư nhân lớn thế giới đặt mục tiêu về trung hòa khí thải
10:17' - 22/04/2024
Theo báo cáo của nhóm cung cấp dữ liệu độc lập Net Zero Tracker công bố ngày 22/4, chỉ 40 trong 100 công ty tư nhân lớn thế giới đặt ra mục tiêu về trung hòa khí thải nhằm ngăn chặn biến đổi khí hậu.
-
Kinh tế Thế giới
Diễn biến ở Trung Đông có đe dọa kế hoạch cắt giảm lãi suất của ECB?
07:09' - 22/04/2024
Những diễn biến địa chính trị mới nhất ở Trung Đông đang làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc xung đột rộng lớn hơn và những tác động kinh tế toàn cầu của nó.
-
Kinh tế Thế giới
Khối lượng hàng hóa qua cảng Hong Kong (Trung Quốc) lần đầu tiên nằm ngoài tốp 10 thế giới
10:22' - 21/04/2024
Năm 2023, lần đầu tiên khối lượng hàng hóa đi qua cảng Hong Kong rơi xuống vị trí thứ 11 thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Đợt tăng vốn lớn nhất cho Ngân hàng Thế giới kể từ năm 2022
15:49' - 20/04/2024
11 quốc gia đã cam kết đóng góp hơn 11 tỷ USD cho các công cụ vốn hỗn hợp và bảo lãnh danh mục đầu tư mới, được thiết kế để mở rộng năng lực cho vay của ngân hàng thêm 70 tỷ USD trong 10 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng tại Trung Đông: Indonesia cân nhắc tìm kiếm nguồn cung dầu thô mới
14:16' - 20/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, trong bối cảnh xung đột tại Trung Đông leo thang, Indonesia đang xem xét tìm kiếm các nhà cung cấp dầu thô thay thế từ châu Phi và Mỹ Latinh.