Các đại biểu chia sẻ tại buổi tọa đàm.

Tình trạng đổ trộm, đổ bừa chất thải rắn xây dựng tại một số nơi diễn ra thường xuyên, nhất là tại các dự án đang xây dựng. Chủ đầu tư khi thuê xây dựng thường không tính đến chi phí xử lý chất thải rắn, còn người dân xây dựng nhà ở thì phó mặc việc xử lý chất thải cho bên vận chuyển.

Thông tin trên được Nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân chia sẻ tại Tọa đàm “Quản lý và xử lý chất thải rắn xây dựng hướng đến phát triển bền vững” do Viện Hỗ trợ pháp lý và bảo vệ môi trường tổ chức nhân ngày Môi trường thế giới (5/6).
Chỉ tính riêng tại Hà Nội, UBND thành phố ước tính mỗi ngày phát sinh trên 2.000 tấn chất thải rắn xây dựng, chưa kể phát sinh từ những dự án giao thông trong dân sinh. Nhiều chủ đầu tư lâu nay tìm mọi cách để giảm chi phí xử lý chất thải nên đã đổ trộm ra đường, khu vực ít dân cư, khu vực có nhiều ao hồ... gây mất vệ sinh, ô nhiễm, bụi bẩn, ảnh hưởng tới cảnh quan thành phố, đến sự phát triển hạ tầng đô thị trong tương lai...

Đã có nhiều trường hợp đổ trộm phế thải bị các lực lượng chức năng phát hiện và xử lý, nhưng vẫn như “muối bỏ bể”, không kiểm soát được hết. Hệ lụy nhãn tiền là không ít các tuyến đường đã trở thành “điểm đen” với hàng trăm khối phế thải chình ình.

Chất thải rắn xây dựng nằm ngổn ngang gây mất mỹ quan thành phố.

Theo các chuyên gia, các điểm trung chuyển chất thải rắn xây dựng thông thường luôn trong tình trạng quá tải và không có các biện pháp xử lý cơ bản, dẫn đến tình trạng đổ trộm dường như là điều hiển nhiên. Mặt khác, cách thức xử lý chất thải rắn xây dựng hiện nay chủ yếu là chôn lấp. Điều này đòi hỏi có những bãi chôn lấp lớn, tốn diện tích, chưa kể, chất thải xây dựng rất khó phân hủy và tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm.
Thực tế trên đòi hỏi cần có giải pháp quản lý mới, áp dụng công nghệ hiện đại vào xử lý chất thải rắn xây dựng một cách hiệu quả, an toàn với môi trường.
Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS.Nguyễn Thanh Sang, Giảng viên Trường đại học Giao thông vận tải cho biết hiện nay đã có công nghệ nghiền, tái chế chất thải rắn xây dựng được nhập khẩu từ Cộng hòa Liên bang Đức, lần đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam.
Với công nghệ này, thay vì vận chuyển những khối bê tông cũ ra các bãi tập kết phế liệu xây dựng, hệ thống này được lắp đặt ngay tại chân công trình. Các khối bê tông có kích cỡ tới 60x80cm, được chuyển sang hệ thống nghiền và tự động phân loại riêng các loại vật liệu từ sắt đến hạt cỡ 3x4cm và cát mịn.
Cũng theo ông Nguyễn Thanh Sang, công nghệ cho phép tận dụng 100% chất thải từ vật liệu xây dựng. Các hạt thành phẩm cho nhiều kích cỡ. Hạt to có thể dùng làm cấp phối san nền đường, cát mịn có thể dùng để sản xuất gạch lát vỉa hè, vườn hoa, công viên, đê chắn sóng... thậm chí có thể dùng để chế tạo bê tông tươi.

Việc xử lý chất thải xây dựng hầu hết được phó mặc cho bên vận chuyển gây nên nhiều vụ đổ trộm phế thải

Ông Đỗ Văn Toan, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty Toàn cầu cho biết, công nghệ trên đã được Công ty Cổ phần Dịch vụ sản xuất Toàn Cầu sử dụng cho việc phá dỡ 4 tòa nhà tại địa chỉ số 138 phố Giảng Võ, Hà Nội.
Toàn Cầu đã nghiên cứu công nghệ này từ năm 2013 và đã đi nhiều nước để tìm hiểu. Đến khi Tp. Hà Nội có chủ trương xã hội hóa huy động đầu tư tư nhân vào xử lý rác thải thì Toàn Cầu đã báo cáo thành phố về công nghệ này từ năm 2017. Thiết bị có công suất từ 120 tới 250 tấn/giờ, có thể hoạt động được ở các khu vực đông dân và phù hợp với nhiều loại công trình cần phá dỡ.
"Việc đưa công nghệ này vào ứng dụng tại Việt Nam sẽ giải được 3 bài toán cùng một lúc là tận dụng được nguyên liệu cát tái chế trong bối cảnh tài nguyên cát đang cạn kiệt; quá tải tại các bãi tập kết chất thải xây dựng; ô nhiễm môi trường trong quá trình vận chuyển", ông Toan khẳng định.
Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB) chỉ ra rằng mỗi năm Việt Nam bị thiệt hại tới 5% GDP, tương đương với 10 tỷ USD vì môi trường ô nhiễm, chủ yếu do chất thải ngày một nhiều hơn nhưng không được thu gom, xử lý tốt, trong đó 25-30% là rác thải xây dựng.

>>>Mô hình quản lý tổng hợp chất thải rắn: Bài 1-Hướng đến quản lý bền vững