Vì sao các công ty Nhật Bán khó phá "trần" 100 tỷ USD giá trị vốn hóa?
Vào cuối năm 1989, thời điểm nền kinh tế “bong bóng” của Nhật Bản tiến gần đến bờ vực tan vỡ, các công ty Nhật Bản chiếm khoảng một nửa trong số 100 tập đoàn có giá trị lớn nhất thế giới. Giờ đây đại diện duy nhất của “đất nước Mặt trời mọc” trong danh sách đó là Toyota Motor.
Yếu tố lớn nhất đằng sau tình trạng giá trị thị trường còn thấp của các công ty Nhật Bản trên thị trường chứng khoán là các lãnh đạo doanh nghiệp không có khả năng đưa ra các quyết định khó khăn và tập trung nguồn lực vào các mảng kinh doanh quan trọng và mang tính chiến lược.
Giới chuyên gia cho rằng các công ty Nhật Bản có thể tham khảo kinh nghiệm của các công ty phương Tây khác, theo đó nên tập trung vào các mảng kinh doanh cốt lõi và bán các mảng kinh doanh không sinh lời.
Sự gia tăng đáng kể giá trị thị trường của tập đoàn hàng tiêu dùng đa quốc gia của Mỹ Procter & Gamble (P&G) so với các công ty Nhật Bản như Fast Retailing và Rakuten là một ví dụ điển hình. P&G đã bán nhãn hiệu snack khoai tây Pringles cho Kellogg's vào năm 2012 và đơn vị kinh doanh pin Duracell cho Quỹ đầu tư Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett vào năm 2014.
Từ đó, P&G tập trung vào các sản phẩm bột giặt, mỹ phẩm chăm sóc da và tám thương hiệu cốt lõi khác trong 20 năm qua. Giá trị thị trường của tập đoàn tăng lên 300 tỷ USD từ mức 100 tỷ USD kể từ thời điểm đó.
Trong khi đó, Uniqlo - thương hiệu tiêu biểu của nhà bán lẻ thời trang Nhật Bản Fast Retailing - chưa thể đạt mức 70 tỷ USD, còn công ty thương mại điện tử hàng đầu Rakuten đã mất đà sau khi chạm mốc 20 tỷ USD. Tương tự, giá trị thị trường của Kao, một nhà sản xuất hàng tiêu dùng lớn của Nhật Bản, đã tăng gấp đôi, nhưng chỉ đạt 39 tỷ USD trong cùng giai đoạn.
Sàn giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) đang lên kế hoạch “đại tu” cơ cấu phân loại thị trường để thu hút nhà đầu tư. Mục tiêu của động thái này là tạo ra một thị trường "đắc địa" cho các cổ phiếu blue-chip được lựa chọn - một danh mục dành riêng cho các công ty có sức hấp dẫn nhà đầu tư mạnh mẽ. Như vậy, TSE sẽ tách riêng một nhóm cổ phiếu của các công ty hàng đầu để tăng sức mạnh cho thị trường chứng khoán.
Tuy nhiên, những thay đổi bề ngoài như vậy có lẽ chưa đủ để thu hút vốn. TSE vốn đã có một chỉ số theo dõi những cổ phiếu hàng đầu, đó là Chỉ số Topix Core 30. Chỉ số này bao gồm 30 công ty lớn nhất về doanh thu hoặc vốn hóa thị trường. Các cổ phiếu cấu thành chỉ số này được xem xét lại mỗi năm để đảm bảo rằng chỉ có các công ty tăng trưởng mạnh nằm trong danh sách.
Mặc dù cấu thành từ những cổ phiếu blue-chip mạnh nhất, Topix Core 30 lại có hiệu quả hoạt động kém hơn các chỉ số khác. Hiện tại, chỉ số Core 30 ở mức dưới 80% giá trị được ghi nhận vào ngày 1/4/1998, trong khi chỉ số Topix cao hơn 40%. Chỉ số Topix Small Index, gồm cổ phiếu của nhóm các doanh nghiệp không nằm trong số 500 doanh nghiệp lớn nhất, lại cao hơn 120% so với mức ghi nhận vào tháng 4/1998.
Các số liệu cho thấy yếu tố chính đằng sau sự tăng trưởng mờ nhạt của thị trường chứng khoán Nhật Bản chính là sự ì ạch của các cổ phiếu hàng đầu. Các công ty Nhật Bản có xu hướng ngừng tăng trưởng sớm hơn so với các đối thủ phương Tây và Trung Quốc. Nhiều doanh nghiệp khổng lồ của Nhật Bản gặp nhiều khó khăn trong nỗ lực tăng mức vốn hóa thị trường qua ngưỡng 10.000 tỷ yen (100 tỷ USD).
Theo dữ liệu từ QUICK-Factset, từ năm 1985 trở đi, trong số các công ty trên toàn thế giới có giá trị vốn hóa thị trường vượt quá 10 tỷ USD (xấp xỉ 1.000 tỷ yen) có 20% công ty đạt 50 tỷ USD, nhưng riêng tại Nhật Bản chỉ có 3 doanh nghiệp đạt được mốc này. Bên cạnh đó, có 9% doanh nghiệp từng đạt mốc 100 tỷ USD. Trong đó, chỉ có 8 công ty đến từ Nhật Bản, con số này thấp hơn nhiều so với 86 công ty ở Mỹ, 53 công ty đến từ châu Âu và 18 doanh nghiệp Trung Quốc.
Các công ty Nhật Bản có xu hướng trưởng thành sớm, theo phân tích chỉ số về khả năng sinh lời so với tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), chỉ số cho thấy hiệu quả của công ty trong việc sử dụng tài sản, do một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Waseda thực hiện. Kết quả cho thấy ROA trung bình của các công ty Nhật Bản, chạm đỉnh ở mức hơn 10% khoảng 10 năm sau khi thành lập, sau đó bắt đầu giảm.
Bức tranh ROA của các công ty Nhật Bản trái ngược hoàn toàn với các đối tác từ Mỹ, những công ty duy trì tỷ lệ ROA ở mức 10%-12% trong thời gian dài. Người đứng đầu nghiên cứu trên Hiroshi Shimizu nhận xét, yếu tố lớn nhất dẫn đến sự khác biệt đó là các công ty Nhật Bản không thể chuyển nguồn lực từ những mảng kinh doanh không hiệu quả sang các lĩnh vực quan trọng và mang tính chiến lược hơn.
Theo Kazushige Okuno, Giám đốc đầu tư của công ty Norinchukin Value Investments, các công ty đang phát triển có thể duy trì động lực tăng trưởng bằng cách tập trung nguồn lực vào các mảng kinh doanh cốt lõi và hướng đến mục tiêu nắm vai trò thống trị trên thị trường.
Tuy nhiên, có những kết quả đáng khích lệ. Giá trị cổ phiếu của “người khổng lồ” thiết bị điện tử Sony đã tăng lên mức cao nhất trong 17 năm sau khi công ty đầu tư vào sản phẩm cảm biến hình ảnh có tính cạnh tranh cao trong khi thu hẹp quy mô kinh doanh hàng điện tử tiêu dùng.
Trong khi đó, đối thủ của Sony là nhà sản xuất thiết bị công nghiệp Keyence cũng đang khởi sắc khi tập trung vào các sản phẩm chủ chốt như cảm biến tự động hóa, dụng cụ đo lường và các loại thiết bị công nghiệp khác. Công ty đã thành công trong khả năng đáp ứng những yêu cầu “khó tính” của khách hàng và đang tiến dần đến ngưỡng 10.000 tỷ yen.
Bài viết kết luận, khả năng quản lý doanh nghiệp năng động là cách để thoát khỏi tình trạng kinh doanh “dậm chân tại chỗ” mà nhiều công ty Nhật Bản vẫn đang mắc kẹt./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Canada xếp thứ 7 về cơ hội để công dân tạo lập tài sản
14:34' - 31/12/2019
Theo RBC Wealth Management, nếu xét về cơ hội để các công dân tạo lập tài sản, Canada nằm giữa trong nhóm 15 quốc gia có thu nhập trung bình và cao mà tổ chức này nghiên cứu.
-
Kinh tế Thế giới
Một năm khó khăn của Thủ tướng Canada Justin Trudeau
09:49' - 31/12/2019
Theo phóng viên TTXVN tại Ottawa, năm 2019 đã chứng kiến những đổi thay lớn trên chính trường Canada và được đánh giá là một năm nhiều thách thức hơn là thuận lợi đối với nền kinh tế nước này.
-
Xe & Công nghệ
Canada thu hồi sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ có nguồn gốc thảo mộc
15:33' - 24/12/2019
Cơ quan Y tế Canada đề nghị người đã dùng sản phẩm phải lập tức liên hệ với bác sĩ, tránh lái xe hay điều khiển máy móc.
-
Kinh tế Thế giới
Chuyên gia dự báo 80% khả năng kinh tế Canada rơi vào suy thoái trong năm 2020
20:58' - 20/12/2019
Theo chuyên gia Rosenberg, có tới 80% khả năng kinh tế Canada sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2020.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Các tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc vật lộn với chi phí nợ tăng cao
16:27'
30 tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc phải đối mặt với tình trạng chi phí đi vay tăng mạnh do lãi suất cao và suy thoái kinh tế khiến chi phí lãi vay tăng hơn 60% và khả năng trả nợ giảm đáng kể.
-
Kinh tế Thế giới
Bằng chứng cho thấy việc cắt giảm sản lượng dầu mỏ đang mang lại hiệu quả
15:46'
Các bộ trưởng Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh, còn gọi là nhóm OPEC+ nhận ra nhiều bằng chứng cho thấy việc cắt giảm sản lượng đang mang lại hiệu quả.
-
Kinh tế Thế giới
Tài sản của 1% những người giàu nhất Mỹ chạm mức cao kỷ lục 44.600 tỷ USD
15:33'
Tài sản của 1% những người giàu nhất Mỹ đã chạm mức cao kỷ lục 44.600 tỷ USD vào quý IV/2023, khi đợt khởi sắc của thị trường chứng khoán cuối năm ngoái đã làm tăng giá trị danh mục đầu tư của họ.
-
Kinh tế Thế giới
Công cuộc phục hồi cảng Baltimore sẽ là chặng đường rất dài
08:28'
Thống đốc bang Maryland, ông Wes Moore, lưu ý công việc tái thiết cảng Baltimore sẽ không mất hàng giờ, không mất vài ngày và cũng không mất vài tuần. Đây là một chặng đường rất dài phía trước.
-
Kinh tế Thế giới
Ngân sách tranh cử của Tổng thống Joe Biden cao gấp 3 lần cựu Tổng thống D.Trump
07:47'
Lợi thế tài chính cho phép ông Biden đi khắp cả nước để vận động cử tri và quyên góp được nhiều tiền hơn.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Anh suy thoái nhẹ
07:00'
Theo số liệu chính thức được cập nhật, nền kinh tế Anh đã rơi vào suy thoái nhẹ trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ tạm dừng chương trình hỗ trợ giá điện và khí đốt
08:43' - 28/03/2024
giải pháp trên đã được hai đảng trong liên minh cầm quyền gồm đảng Dân chủ tự do (LDP) và đảng Công minh nhất trí vào ngày 26/10/2022 và được triển khai từ đầu năm 2023 theo 2 giai đoạn.
-
Kinh tế Thế giới
Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn
20:19' - 27/03/2024
Các nhân viên điều tra của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) đã tiếp cận và thu thập được hộp đen của con tàu chở hàng đâm sập cầu ở thành phố Baltimore thuộc bang Maryland (Mỹ).
-
Kinh tế Thế giới
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU ảnh hưởng tới xuất khẩu của quốc gia ASEAN
09:27' - 27/03/2024
Nhận định của Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC) cho hay, 75% mặt hàng xuất khẩu của nước này sang Liên minh châu Âu (EU) bị ảnh hưởng bởi Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).