Vì sao núi nợ của Nhật Bản vẫn trong ngưỡng an toàn?
Lâu nay vẫn là nước dẫn đầu thế giới về khối nợ khổng lồ, Nhật Bản sẽ gia tăng thêm gần 2.000 tỷ USD nợ nữa trong tài khóa này với những gói kích thích kỷ lục nhằm “chống sốc” cho nền kinh tế trước tác động của dịch COVID-19.
Với khối nợ cao khoảng gấp 2,5 lần quy mô nền kinh tế, Nhật Bản vẫn có thể giữ lợi suất trái phiếu chính phủ ở mức siêu thấp và khiến giới đầu tư có niềm tin vững chắc rằng nước này có thể tránh được kịch bản vỡ nợ.
*Từ lúc nào nợ của Nhật Bản lại cao như thế?
Dù nhìn ở khía cạnh nào thì khối nợ của Nhật Bản cũng cao một cách khó hiểu. Theo Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ), vào cuối năm 2019, nợ của Nhật Bản ở mức 1,328 triệu tỷ yen, tương đương khoảng 12.200 tỷ USD, chỉ hơn một nửa tổng số nợ của Mỹ tính theo số tuyệt đối, nhưng khi so với quy mô nền kinh tế của Nhật Bản, thì đây lại là khối nợ lớn nhất thế giới, tương đương khoảng 240% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này.
Nợ của Nhật Bản bắt đầu “phình to” vào những năm 1990, khi bong bóng bất động sản và tài chính của nước này vỡ và gây ra những tác động mạnh. Với những gói kích thích kinh tế và ân số đang già hóa nhanh làm gia tăng các chi phí chăm sóc y tế và an sinh xã hội, nợ của Nhật Bản đã phá ngưỡng 100% GDP vào cuối những năm 1990.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tỷ lệ này đã lên đến 200% GDP vào năm 2010 và hiện ở mức khoảng 240% GDP. Quốc hội Nhật Bản ngày 10/6 còn thông qua các biện pháp chống dịch trị giá 117.000 tỷ yen, qua đó có thể đẩy tỷ lệ nợ lên trên 250% GDP.
*Liệu đây có phải là một vấn đề?
Để tài trợ cho số nợ này, Chính phủ Nhật Bản phát hành trái phiếu JGB. Chúng được BoJ mua lại với số lượng khổng lồ. Nằm trong các biện pháp ứng phó với tác động của dịch COVID-19, BoJ đã dỡ bỏ mức trần mà ngân hàng này tự đặt ra cho việc mua JGB, qua đó tự cho mình quyền mua không giới hạn. BoJ hiện đang nắm giữ hơn một nửa số trái phiếu JGB.
Chính sách mua nói trên hỗ trợ giá JGB trên thị trường nợ và giữ lợi suất của trái phiếu này ở mức thấp (giá và lợi suất biến động nghịch chiều). Điều này có nghĩa là trên thực tế, chính phủ đang được tài trợ bởi BoJ ở mức lãi suất cực thấp hay thậm chí là âm, khiến cho nợ chính phủ trở nên bền vững hơn.
*Ngoài BoJ, những ai mua JGB?
Các nhà đầu tư có tổ chức và tư nhân muốn tránh rủi ro cũng có nhu cầu cao đối với trái phiếu JGB vì họ xem chúng là một nơi an toàn để cất giữ tiền, sau khi đã bị “đốt” trong các thời kỳ bong bóng trên thị trường cổ phiếu. Shigeto Nagai, chuyên gia của Oxford Economics, cho biết với ít cơ hội cho vay và đầu tư trong nước, thì các ngân hàng, công ty bảo hiểm và quỹ lương hưu vẫn cần đến JGB để giữ lượng tiền tiết kiệm dồi dào của mình.
JGB được định giá bằng đồng yen, vốn vẫn được xem là một đồng tiền an toàn trong những thời kỳ kinh tế khó khăn, và tỷ lệ các tổ chức nước ngoài nắm giữ trái phiếu này rất thấp. Điều này giúp Nhật Bản ít phải chịu áp lực từ bên ngoài. Trên thực tế, 90% nợ của Nhật Bản là do các nhà đầu tư trong nước nắm giữ.
Một yếu tố khác khiến JGB có được niềm tin của thị trường là Nhật Bản là chủ nợ lớn nhất thế giới, khi nắm giữ hơn 3.000 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp và tài sản ròng ở các kho dự trữ ngoại hối ở nước ngoài.
*Lối đi nào cho Nhật Bản?
Khối nợ ngày càng gia tăng của Nhật Bản đồng nghĩa với việc, dù với lãi suất cực thấp, số tiền mà chính phủ nước này chi cho việc trả nợ là khoản chi lớn thứ hai trong ngân sách. Cách duy nhất để tránh làm gia tăng thêm nợ là giảm thâm hụt ngân sách bằng cách tăng thuế hoặc giảm chi tiêu công. Nhưng điều này lại đe dọa sẽ bóp nghẹt đà tăng trưởng của nền kinh tế đã rơi vào suy thoái của Nhật Bản./.
Tin liên quan
-
Tài chính
Quốc hội Nhật Bản chính thức phê chuẩn ngân sách bổ sung kỷ lục
15:52' - 12/06/2020
Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, ngày 12/6, Quốc hội Nhật Bản đã phê chuẩn dự thảo ngân sách bổ sung có giá trị cao kỷ lục 31.910 tỷ yên (tương đương 298 tỷ USD).
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản có thể nới lỏng lệnh cấm nhập cảnh với hành khách từ 4 quốc gia
19:26' - 11/06/2020
Số lượng hành khách được phép nhập cảnh vào Nhật Bản từ Australia, New Zealand, Việt Nam và Thái Lan - những nước đã kiểm soát hiệu quả đại dịch COVID-19 - dự kiến có thể lên tới 250 người/ngày.
-
Thị trường
Nhật Bản: Japan Airlines Co. sẽ tăng số chuyến bay nội địa
13:00' - 11/06/2020
Hãng hàng không Nhật Bản Japan Airlines Co. (JAL) cho biết vào cuối tháng này sẽ tăng số chuyến bay nội địa trước dự báo nhu cầu đi lại bằng đường hàng không phục hồi.
-
Kinh tế Thế giới
Hạ viện Nhật Bản thông qua gói ngân sách bổ sung thứ hai cho tài khóa 2020
13:57' - 10/06/2020
Ngày 10/6, Hạ viện Nhật Bản đã thông qua gói ngân sách bổ sung thứ hai cho tài khóa 2020, và đây là gói ngân sách bổ sung lớn nhất từ trước đến nay nhằm đối phó với ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
-
Thời sự
Truyền thông Nhật Bản: EVFTA giúp Việt Nam là điểm đến đầu tư mới cho các doanh nghiệp
10:23' - 10/06/2020
Theo Báo Nikkei Asia Review của Nhật Bản, khi bắt đầu có hiệu lực vào đầu tháng 8/2020, EVFTA sẽ đưa Việt Nam trở thành quốc gia Đông Nam Á thứ 2 có hiệp định thương mại như vậy với EU, sau Singapore.
Tin cùng chuyên mục
-
Tài chính & Ngân hàng
Bộ Tài chính lý giải vì sao chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân
18:17'
Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ liên quan đến việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân.
-
Tài chính & Ngân hàng
BoE cảnh báo lĩnh vực quỹ đầu tư tư nhân đang đe dọa ổn định tài chính
10:13'
Giới chức Anh lo ngại về giá trị những tài sản mà các công ty vốn đầu tư tư nhân đang kiểm soát, như các doanh nghiệp và bất động sản thương mại.
-
Tài chính & Ngân hàng
Agribank dành 50.000 tỷ đồng cho vay khách hàng cá nhân lãi suất chỉ từ 3,0%/năm
09:56'
Đối tượng áp dụng là khách hàng cá nhân vay vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh đáp ứng đầy đủ các điều kiện cho vay theo quy định hiện hành của Agribank.
-
Tài chính & Ngân hàng
Áp lực đáo hạn trái phiếu từ nay đến hết năm vẫn rất lớn
15:20' - 28/03/2024
Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong quý 2 lên tới 74 nghìn tỷ đồng, con số cao nhất trong năm 2024.
-
Tài chính & Ngân hàng
Sau quyết định chính sách lịch sử, BoJ sẽ kéo chậm quá trình tăng lãi suất
11:32' - 28/03/2024
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) nhận thấy cần phải chậm rãi thắt chặt chính sách tiền tệ nới lỏng của mình khi nền kinh tế không đủ “khỏe” để BoJ có thể tăng lãi suất nhanh chóng.
-
Tài chính & Ngân hàng
Khoản lỗ của Fed tăng lên mức kỷ lục 114,3 tỷ USD vào năm 2023
15:33' - 27/03/2024
Các khoản chi phí vượt nguồn thu khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) lỗ hoạt động 114,3 tỷ USD năm 2023
-
Tài chính & Ngân hàng
Ngân hàng rục rịch tăng lãi suất tiết kiệm
15:19' - 27/03/2024
Lãi suất tiết kiệm tại một số ngân hàng đang có xu hướng đảo chiều, rục rịch tăng trở lại sau thời gian dài neo ở mức thấp.
-
Tài chính & Ngân hàng
Visa, Mastercard đạt thỏa thuận 30 tỷ USD về phí thẻ tín dụng
15:04' - 27/03/2024
Visa và Mastercard ngày 26/3 đã nhất trí áp trần phí thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ tại các cửa hàng, một thỏa thuận có thể tiết kiệm chi phí cho họ ít nhất là 30 tỷ USD trong 5 năm.
-
Tài chính & Ngân hàng
Đồng yen rơi xuống mức thấp của 34 năm
14:49' - 27/03/2024
Đồng yen đã giảm xuống mức thấp nhất trong 34 năm, giao dịch gần mức 152 yen/USD tại thị trường Tokyo trong phiên 27/3.