Việt Nam đẩy mạnh cải cách thị trường chứng khoán, hướng tới nâng hạng quốc tế

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Nguyễn Châm/Bnews/vnanet.vn

Ngày 17/7, tại trụ sở Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có buổi tiếp và làm việc với đại diện Tổ chức FTSE Russell, công ty con của London Stock Exchange Group (LSEG) chuyên sản xuất, duy trì, cấp phép và tiếp thị các chỉ số thị trường chứng khoán.

Buổi làm việc là dịp quan trọng để hai bên trao đổi trực tiếp về tiến độ cải cách, định hướng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam và tăng cường hợp tác song phương trong lĩnh vực thị trường vốn.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế ổn định, bền vững và chất lượng cao trong giai đoạn 2025–2030. Để đạt được những mục tiêu chiến lược này, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính tập trung đẩy mạnh giải ngân đầu tư công cho các dự án hạ tầng trọng điểm, tạo nền tảng kết nối, nâng cao năng suất và thúc đẩy phát triển vùng, ngành.

Bên cạnh đó, triển khai các giải pháp để thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển nhằm thu hút nhiều hơn nữa nguồn vốn đầu tư gián tiếp từ trong và ngoài nước phục vụ cho đầu tư vào các lĩnh vực trọng yếu.

Bộ trưởng nhận định một thị trường chứng khoán phát triển thực chất chính là nền tảng để thu hút dòng vốn dài hạn. Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, từ cận biên lên mới nổi, không phải là đích đến, mà là kết quả tự nhiên khi Việt Nam kiên định theo đuổi các mục tiêu phát triển cốt lõi nhằm hướng đến một thị trường chứng khoán phát triển công bằng, minh bạch và hiệu quả. Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức đối thoại thường xuyên với các tổ chức xếp hạng thị trường chứng khoán, nhà đầu tư để cập nhật về các kết quả cải cách thị trường chứng khoán cũng như lắng nghe các kiến nghị của nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông Gerald Toledano, Giám đốc mảng Sản phẩm Cổ phiếu (FTSE Russell), nhấn mạnh xu hướng phát triển mạnh mẽ của các quỹ bảo hiểm hưu trí tự nguyện, trong đó nhiều quốc gia châu Á đang tái định vị chiến lược đầu tư dài hạn. Song song đó, FTSE Russell cam kết hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc thiết lập các chỉ số để giúp nhà đầu tư đánh giá và quản lý tốt hơn các rủi ro tài chính.

Đại diện tổ chức cũng nhấn mạnh rằng, với tư cách là thành viên của Tập đoàn sở hữu sàn giao dịch London (London Stock Exchange Group), FTSE Russell dẫn đầu về hạ tầng định giá, vận hành và quản trị chỉ số toàn cầu, sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam cập nhật cơ sở hạ tầng thị trường vốn để thu hút mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư quốc tế. Đây là nền tảng vững chắc để FTSE Russell tiếp tục đồng hành lâu dài cùng Việt Nam cho đến năm 2045 – giai đoạn mà Việt Nam định hướng trở thành một quốc gia công nghiệp hiện đại, có thị trường tài chính phát triển, minh bạch và hội nhập sâu rộng với thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ Tài chính đã và đang triển khai một số công việc như hoàn thiện Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, theo hướng công khai, minh bạch tỷ lệ sở hữu nước ngoài và loại bỏ các quy định không còn phù hợp, bao gồm quy định về việc Đại hội đồng cổ đông được quyết định về giới hạn sở hữu nước ngoài tối đa. Cùng với đó, hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động chào bán và phát hành chứng khoán, qua đó, qua đó góp phần tăng cường chất lượng hàng hóa trên thị trường, mở rộng quy mô vốn hóa và nâng cao tính hấp dẫn của thị trường đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thời gian qua, thực hiện phân công của Chính phủ, Bộ Tài chính đã được giao tiếp nhận chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước tại một số doanh nghiệp nhà nước từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Đây là bước điều chỉnh quan trọng trong quản lý, nhằm thống nhất đầu mối, nâng cao hiệu quả giám sát và sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ rà soát tổng thể, đánh giá tình hình hoạt động và tiềm năng cổ phần hóa của các doanh nghiệp, đồng thời phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan để xây dựng phương án cụ thể, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp không cần nắm giữ cổ phần chi phối.

Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan để rà soát kỹ lưỡng danh mục ngành nghề đầu tư có điều kiện, với mục tiêu thu hẹp hợp lý các ngành nghề hạn chế tiếp cận. Bộ Tài chính đề nghị các doanh nghiệp chủ động rà soát các ngành nghề của mình, cắt giảm các ngành nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đăng ký nhưng không phát sinh hoạt động kinh doanh trên thực tế, tập trung các ngành nghề chính và rà soát chi tiết ngành nghề để tăng tỷ lệ tham gia của njaf đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp.

Đối với việc triển khai các sản phẩm mới, Bộ Tài chính giao Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nghiên cứu và đề xuất triển khai các sản phẩm mới phù hợp với thông lệ quốc tế và nhu cầu thị trường. 

Về thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian xử lý và xóa bỏ những vướng mắc thực tiễn đang cản trở hoạt động đầu tư nhà đầu tư nước ngoài. Hiện Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 17/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước đang được lấy ý kiến rộng rãi, với nhiều nội dung cải tiến đáng kể, như đơn giản hóa hồ sơ pháp lý, giảm yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, cho phép linh hoạt hơn trong nhận diện khách hàng...

Bộ Tài chính cũng đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực chứng khoán, đặc biệt thông qua việc ứng dụng công nghệ số vào các quy trình xử lý hồ sơ, cấp phép và giám sát hoạt động thị trường. Việc triển khai nền tảng số sẽ giúp giảm đáng kể thời gian xử lý hồ sơ, nâng cao mức độ tự động hóa và minh bạch hóa thông tin giữa cơ quan quản lý và các thành viên thị trường. Trải nghiệm suôn sẻ, minh bạch và nhất quán là yếu tố then chốt để tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư, đồng thời là tiêu chí quan trọng trong quá trình FTSE Russell đánh giá thị trường.

Liên quan đến thị trường ngoại hối, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước trong việc nghiên cứu, xây dựng khuôn khổ pháp lý cho phép nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận các sản phẩm phòng ngừa rủi ro tỷ giá, nhằm bảo vệ giá trị đầu tư trong bối cảnh thị trường toàn cầu nhiều biến động. Đây là một nhu cầu thiết thực và hoàn toàn chính đáng, đặc biệt đối với các nhà đầu tư tổ chức có chiến lược dài hạn tại thị trường Việt Nam.

Đối với cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP), theo Bộ trưởng, Việt Nam đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật với việc đưa hệ thống KRX chính thức đi vào vận hành từ tháng 5/2025. Trên nền tảng này, Bộ Tài chính đã giao Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chỉ đạo Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán xây dựng lộ trình triển khai CCP, sớm đưa cơ chế CCP vào vận hành từ đầu năm 2027.

Về các đề xuất hợp tác, Bộ Tài chính rất hoan nghênh sáng kiến của FTSE Russell trong việc mở rộng các bộ chỉ số phù hợp với thị trường Việt Nam. Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu rộng giữa Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các định chế thị trường tài chính trong nước với Tổ chức FTSE Russell cũng như các tổ chức tài chính toàn cầu. Bộ cũng đặc biệt khuyến khích việc phát triển các bộ chỉ số chất lượng cao phù hợp với nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư, đồng thời thúc đẩy các chương trình hợp tác đào tạo, chuyển giao tri thức và công nghệ nhằm nâng cao năng lực đội ngũ chuyên gia tài chính – chứng khoán, góp phần xây dựng thị trường vốn Việt Nam hiện đại, minh bạch và hội nhập sâu rộng với thế giới.

“Trên tinh thần đối thoại cởi mở và hợp tác hiệu quả, Bộ Tài chính cam kết tiếp tục đồng hành với các tổ chức quốc tế, trong đó có FTSE Russell, để hoàn thiện thể chế, tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển toàn diện. Chúng tôi tin tưởng rằng, với quyết tâm cải cách và sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sớm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng, trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn trong khu vực"  Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.