Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm quân sự của Canada sang Saudi Arabia đã đạt mức cao kỷ lục trong năm 2019, mặc dù trong thời gian này Canada đã tạm ngừng cấp giấy phép mới đối với hoạt động xuất khẩu vũ khí cho Riyadh, sau cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi.
Bộ các vấn đề toàn cầu của Canada (GAC) cho biết, kim ngạch xuất khẩu thiết bị quân sự của nước này sang Saudi Arabia năm 2019 đạt gần 2,9 tỷ CAD (2,16 tỷ USD), so với mức 1,3 tỷ CAD năm 2018 và chưa đầy 500 triệu CAD ghi nhận trong năm 2017.
Tháng 11/2018, sau vụ nhà báo Khashoggi bị sát hại và đối mặt với những ý kiến chỉ trích liên quan đến vai trò của Saudi Arabia trong cuộc chiến tranh ở Yemen, Chính phủ Canada thông báo dừng cấp giấy phép mới đối với hoạt động xuất khẩu vũ khí sang Saudi Arabia, đồng thời xem xét lại toàn bộ việc xuất khẩu sản phẩm quân sự, bao gồm cả thỏa thuận trị giá 14 tỷ CAD bán xe chiến đấu bọc thép hạng nhẹ dùng để vận chuyển bộ binh cho Riyadh.
Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế rơi vào tình trạng khủng hoảng do đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, Chính phủ Canada ngày 9/4/2020 thông báo dỡ bỏ lệnh đình chỉ đối với tiến trình cấp giấy phép xuất khẩu sang Saudi Arabia các loại hàng hóa thuộc diện kiểm soát, bao gồm trang thiết bị quân sự.
Ngoại trưởng Canada François-Philippe Champagne cho biết, Ottawa không tìm thấy bằng chứng đáng tin cậy về mối liên hệ giữa việc Canada xuất khẩu thiết bị quân sự (hay các mặt hàng thuộc diện kiểm soát khác) với việc vi phạm nhân quyền của Saudi Arabia.
Ngoại trưởng Champagne cho biết thêm, Chính phủ Canada có thể đối mặt với mức phạt lên tới toàn bộ giá trị hợp đồng (14 tỷ CAD), nếu hủy bỏ thỏa thuận bán xe chiến đấu bọc thép hạng nhẹ cho Riyadh.

Kịch bản này sẽ “đẩy hàng nghìn việc làm của Canada vào thể rủi ro, không chỉ ảnh hưởng tới khu vực Tây Nam Ontario mà còn tác động đến toàn bộ dây chuyền cung ứng của ngành công nghiệp quốc phòng, bao gồm hàng trăm doanh nghiệp vừa và nhỏ”, ông Champagne cho biết.
Ottawa khẳng định các cơ quan chức năng của Canada sẽ xem xét các đơn xin phép xuất khẩu theo từng trường hợp cụ thể, đảm bảo tuân thủ luật của Canada và Hiệp ước buôn bán vũ khí toàn cầu./.