Xuất khẩu tăng tốc: Củng cố vị thế hàng hóa Việt Nam

Trước bối cảnh đó, toàn ngành công thương đang tăng tốc sản xuất, mở rộng thị trường, tranh thủ từng cơ hội để hoàn thành và thậm chí vượt các mục tiêu đã đặt ra. Đặc biệt, sức bật của nền kinh tế trong những tháng gần đây cho thấy niềm tin và quyết tâm của cả hệ thống, từ Chính phủ, các bộ ngành đến doanh nghiệp, trong nỗ lực cán đích thành công.

Theo các chuyên gia thương mại, dù bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn với lạm phát, xung đột địa chính trị và xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng, xuất khẩu Việt Nam vẫn giữ được nhịp tăng trưởng ấn tượng.

Các thị trường chủ lực như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc tiếp tục duy trì đơn hàng ổn định, trong khi nhiều thị trường tiềm năng mới đang mở ra cánh cửa đáng kể. Đây là minh chứng cho sự chủ động thích ứng của doanh nghiệp, cũng như hiệu quả từ hàng loạt chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Những kết quả đạt được cho thấy sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ và ngành công thương trong việc tháo gỡ rào cản, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đa dạng hóa thị trường. Từ việc đàm phán thuế quan, đơn giản hóa thủ tục, cảnh báo thị trường đến chống gian lận xuất xứ, mọi biện pháp đều hướng tới mục tiêu bảo đảm xuất khẩu tăng trưởng bền vững, duy trì đà tăng tốc cho cả năm.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng: Đi kèm với sự bứt phá là sức ép ngày càng lớn từ biện pháp phòng vệ thương mại. Tính đến nay, hàng hóa Việt Nam đã phải đối mặt với hàng trăm vụ điều tra từ đối tác nước ngoài, trải rộng từ chống bán phá giá, chống trợ cấp đến chống lẩn tránh thuế. Điều này cho thấy, rủi ro pháp lý thương mại ngày càng hiện hữu, đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị kỹ càng hơn, minh bạch hơn và tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn quốc tế.

Để bảo vệ doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã triển khai loạt giải pháp đồng bộ. Việc cảnh báo sớm được duy trì hàng quý, danh mục hàng hóa có nguy cơ bị điều tra được cập nhật và gửi đến doanh nghiệp để kịp thời theo dõi.

Cùng đó, Bộ cũng tổ chức nhiều khóa tập huấn, tư vấn pháp lý để hỗ trợ doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ, nâng cao khả năng ứng phó khi xảy ra điều tra. Quan điểm nhất quán là kiên quyết chống gian lận xuất xứ và lẩn tránh biện pháp phòng vệ bởi chỉ có sự minh bạch mới giúp hàng hóa Việt Nam đứng vững tại những thị trường khó tính.

Theo ông Nguyễn Anh Sơn- Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), thời gian tới phải xây dựng hướng đi chiến lược để tăng trưởng xuất khẩu bền vững. Doanh nghiệp cần chủ động, linh hoạt hơn, bám sát thông tin, khuyến nghị từ Chính phủ và bộ, ngành, đồng thời điều chỉnh kịp thời hoạt động sản xuất - kinh doanh để tuân thủ chặt chẽ quy định của thị trường nhập khẩu.

“Việc tuân thủ về chất lượng, tiêu chuẩn môi trường, xuất xứ hàng hóa phải được coi là điều kiện tiên quyết. Doanh nghiệp cũng cần đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng lực quản trị để gia tăng tính cạnh tranh của sản phẩm”, ông Nguyễn Anh Sơn nhấn mạnh.

Đặc biệt, việc tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) là cánh cửa đưa hàng hóa Việt Nam thâm nhập các thị trường lớn, đồng thời thu hút thêm đầu tư, tạo nguồn lực mới cho xuất khẩu. Điều này thể hiện qua số lượng giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa liên tục tăng, phản ánh doanh nghiệp đã tận dụng ngày càng hiệu quả hơn cam kết quốc tế.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cần nắm vững quy định, thường xuyên cập nhật biện pháp bảo hộ và rào cản thương mại từ đối tác nhằm tận dụng ưu đãi thuế quan, giảm thiểu rủi ro pháp lý. Việc đầu tư đổi mới công nghệ, áp dụng chuyển đổi số và cải thiện chất lượng sản phẩm cũng hết sức cần thiết để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực và triển khai các chương trình xúc tiến thương mại. Hơn nữa, Bộ sẽ đẩy mạnh việc hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội từ hội nhập quốc tế, góp phần nâng cao vị thế hàng hóa Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

Theo ông Tạ Hoàng Linh- Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), nhằm góp phần đưa xuất khẩu cán đich, một chiến lược quan trọng khác là “kéo nhà mua hàng đến Việt Nam”. Tháng 9 tới, hàng trăm nhà mua hàng toàn cầu từ hơn 60 quốc gia sẽ tham dự sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế – Viet Nam International Sourcing 2025”.

Đây không chỉ là hội chợ thương mại thông thường, mà còn là điểm hẹn chiến lược, nơi Việt Nam khẳng định vai trò mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự kiện sẽ mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt kết nối trực tiếp với các tập đoàn đa quốc gia, gia tăng khả năng ký kết hợp đồng lớn, mở rộng thị trường mới.

Bên cạnh đó, một xu hướng nổi bật hiện nay là xanh hóa sản xuất gắn với xuất khẩu bền vững. Nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực giấy, dệt may, nông sản, điện tử đã đầu tư hệ thống năng lượng tái tạo, lò đốt biomass, dây chuyền công nghệ sạch nhằm giảm phát thải và tiết kiệm chi phí. Sự chuyển đổi này không chỉ để đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường EU hay Bắc Mỹ, mà còn trở thành lợi thế cạnh tranh mới, giúp hàng hóa Việt Nam khẳng định thương hiệu quốc tế.

Các chuyên gia nhận định, trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều biến động, sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh là chìa khóa để doanh nghiệp Việt Nam trụ vững. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt ngày càng tự tin, chủ động hơn trong sản xuất, ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Những yếu tố này sẽ tiếp tục nâng cao sức bật cho xuất khẩu trong giai đoạn cuối năm.

Nhằm vượt qua các khó khăn, thách thức, tiếp tục đẩy mạnh xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3 - 8,5% trong năm 2025 và mức 2 con số trong những năm tới, đồng thời để xuất khẩu tiếp tục giữ vững vai trò là động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên lưu ý  đơn vị chức năng thuộc Bộ tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng việc tham mưu, đề xuất để hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là nghị định, thông tư nội luật hóa các cam kết quốc tế theo các FTA mà nước ta là thành viên.

Bộ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị thực hiện tốt việc kết nối giúp doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng của doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp lớn toàn cầu, tạo thị trường cho ngành công nghiệp phát triển. Đẩy mạnh thông tin thị trường, kịp thời cung cấp thông tin về nhu cầu thị trường (nhất là thị trường mới, thị trường tiềm năng), quy định, chính sách mới của thị trường sở tại và tư vấn chính sách cho doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng xuất nhập khẩu.

“Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại; đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, đặc biệt thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy phát triển các chuỗi cung ứng, lưu thông hàng hóa. Chủ động phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng khai thác hiệu quả FTA mà nước ta là thành viên, đồng thời, tham mưu đẩy nhanh tiến độ đàm phán nâng cấp FTA hiện có và ký kết FTA mới với đối tác tiềm năng nhằm đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng và thị trường xuất khẩu…” Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm, phối hợp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp; tích cực đàm phán để mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam, nhất là cho mặt hàng nông, thủy sản. Đồng thời, chú trọng thực hiện giải pháp, chính sách hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, ưu tiên lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ sản xuất và xuất khẩu.

Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, hiệp hội, ngành hàng, Bộ trưởng yêu cầu tăng cường bám sát thị trường, phản ứng linh hoạt với thị trường để tổ chức kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu phù hợp hiệu quả. Đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm.

“Doanh nghiệp, hiệp hội cần chủ động phối hợp với đơn vị của các bộ, ngành liên quan để kịp thời tiếp nhận thông tin về nhu cầu, quy định, chính sách mới của thị trường ngoài nước cho doanh nghiệp hội viên. Cùng đó, tăng cường tổ chức đào tạo về kỹ năng thâm nhập vào thị trường mục tiêu. Đồng thời, tích cực tham gia phản biện chính sách, góp ý với các bộ, ngành liên quan trong xây dựng cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu và đàm phán các FTA”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.