Xuất khẩu thuỷ sản có thể lập kỷ lục mới trong năm 2025

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (Vasep), tháng 11/2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt gần 990 triệu USD, tăng 6,6% so với cùng kỳ 2024. Nhiều nhóm sản phẩm chủ lực ghi nhận mức tăng khá so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu tôm đạt trên 385 triệu USD, tăng 11,7%, trong đó tôm chân trắng và tôm hùm đều tăng trưởng hai chữ số. Xuất khẩu cá tra đạt gần 197 triệu USD tăng 9,7%; nhóm cá khác, mực và nhuyễn thể tiếp tục có xu hướng cải thiện. Về thị trường, xuất khẩu sang các quốc gia trong khối Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, Trung Quốc (bao gồm Hồng Kông), EU và Brazil tăng mạnh; trong khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ giảm gần 5%.

Lũy kế 11 tháng năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt hơn 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu tôm đã mang về  4,31 tỷ USD tăng 21,2% tiếp tục là ngành hàng dẫn dắt tăng trưởng; cá tra đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 9%; xuất khẩu cá ngừ thu về 855,7 triệu USD; các nhóm nhuyễn thể, cá biển và sản phẩm giá trị gia tăng duy trì mức tăng hai chữ số.

Về thị trường, các nước trong khối Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương đang chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam với 27,2% và tăng trưởng mạnh 24,3% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 30,6%; EU tăng 11,9%; trong khi kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ đạt 1,78 tỷ USD, tăng 8,1% nhưng có dấu hiệu chậm lại trong quý IV.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Vasep cho rằng, trong bối cảnh thị trường thế giới còn nhiều biến động, kết quả trên cho thấy sự chủ động, linh hoạt của doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh giao hàng trước thời điểm Hoa Kỳ dự kiến áp dụng các quy định mới về nhập khẩu hải sản và trước khi có kết quả cuối cùng của vụ kiện chống bán phá giá mặt hàng tôm.

Sang tháng 12, xuất khẩu thuỷ sản dự báo giảm nhẹ so với tháng 11, do yếu tố mùa vụ và tâm lý thận trọng của doanh nghiệp khi giao dịch với Hoa Kỳ. Nhiều doanh nghiệp tạm thời hạn chế ký mới các đơn hàng hải sản sang Hoa Kỳ cho đến khi các hướng dẫn chính thức về quy định mới của Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA) được ban hành. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm có thể vẫn giữ được mức tương đương tháng 11 hoặc chỉ giảm nhẹ nhờ nhu cầu ổn định tại Nhật Bản, EU và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương.

Theo bà Lê Hằng, dựa trên kết quả 11 tháng và triển vọng cuối năm, xuất khẩu thủy sản Việt Nam dự kiến lập kỷ lục mới trong năm 2025, với kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 11,2 – 11,3 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay. Trong đó, xuất khẩu tôm dự kiến sẽ vượt 4,6 tỷ USD, trở thành ngành hàng thiết lập kỷ lục mới; xuất khẩu cá tra ước đạt trên 2,1 tỷ USD nhờ nhu cầu phục hồi tại khu vực châu Á, xuất khẩu cá ngừ được dự báo cũng đạt trên 900 triệu USD.

Với kết quả tăng trưởng tích cực của năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam tiếp tục củng cố vị thế cung ứng tại nhiều thị trường lớn. Tuy vậy, việc Hoa Kỳ siết chặt các yêu cầu nhập khẩu từ năm 2026 đặt ra thách thức không nhỏ. Các doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng về minh bạch chuỗi cung ứng, tuân thủ tiêu chuẩn lao động, chống khai thác IUU và tăng tỷ trọng sản phẩm giá trị gia tăng nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Phân tích về thị trường hải sản, nhóm hàng đang đứng trước thách thức lớn từ quy định MMPA của Hoa Kỳ, bà Kim Thu, chuyên gia thị trường cho biết: Trong năm 2025, dù gặp phải khó khăn về nguồn cung nguyên liệu trong nước cũng như biến động từ thị trường quốc tế ngành chế biến và xuất khẩu mực, bạch tuộc vẫn duy trì được đà tăng trưởng ấn tượng khoảng 25%. 

Thị trường xuất khẩu mực, bạch tuộc của Việt Nam tiếp tục được dẫn dắt bởi các quốc gia thuộc khu vực Đông Á và ASEAN, chiếm tới 94% tổng kim ngạch. Hàn Quốc vẫn là đối tác lớn nhất, chiếm 38% tổng xuất khẩu, tiếp theo là Nhật Bản với 23%. Thái Lan, tuy là thị trường mới nổi, nhưng đã có sự tăng trưởng tốt, đạt mức tăng trưởng 39% trong 10 tháng.

Một trong những yếu tố đáng chú ý trong bức tranh xuất khẩu mực, bạch tuộc năm 2025 là sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng. Các sản phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là mực khô ăn liền và bạch tuộc luộc đông lạnh, đang ngày càng được ưa chuộng tại các thị trường trọng điểm như Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan. Những sản phẩm này không chỉ dễ dàng sử dụng mà còn đáp ứng nhu cầu về tiện lợi và an toàn thực phẩm của người tiêu dùng. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu mực, bạch tuộc của Việt Nam. Nếu nguồn cung nguyên liệu ổn định, xuất khẩu sản phẩm mực, bạch tuộc có thể tăng trưởng thêm 10-15% cho dịp cuối năm.

Theo bà Kim Thu, mặc dù tình hình xuất khẩu mực, bạch tuộc của Việt Nam trong năm 2025 đạt được mức tăng trưởng ấn tượng, nhưng sang năm 2026 có thể đối mặt với nhiều thử thách nếu thẻ vàng IUU từ thị trường EU và “thẻ đỏ MMPA” từ thị trường Mỹ chưa được tháo gỡ.

Trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều thách thức, các doanh nghiệp xuất khẩu mực, bạch tuộc Việt Nam nên tập trung vào các thị trường ổn định và có tiềm năng tăng trưởng mạnh như Hàn Quốc, Nhật Bản, và Thái Lan. Các sản phẩm mực khô ăn liền, mực một nắng và bạch tuộc chế biến sẵn sẽ tiếp tục là những mặt hàng chiến lược, giúp gia tăng kim ngạch xuất khẩu và bảo vệ thị phần tại các thị trường này.

“Việc đa dạng hóa sản phẩm chế biến sẵn cũng là một hướng đi chiến lược. Các sản phẩm chế biến không chỉ mang lại biên lợi nhuận cao hơn từ 20-30% so với sản phẩm thô mà còn đáp ứng nhu cầu thị trường về sự tiện lợi và an toàn thực phẩm. Các doanh nghiệp cũng cần chú trọng hoàn thiện các chứng nhận và nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc. Chỉ khi có đầy đủ chứng nhận và hồ sơ hợp pháp, doanh nghiệp mới có thể vượt qua các rào cản pháp lý và bảo vệ thị trường xuất khẩu”, bà Kim Thu khuyến nghị.