Bưởi Tết lên giá sớm, người trồng dè dặt, người mua tính toán

Trong bối cảnh thời tiết bất lợi kéo dài, nhiều vùng bưởi mất mùa, nguồn cung phục vụ thị trường, nhất là thị trường Tết dự kiến sẽ rất khan hiếm. Diễn biến này không chỉ tác động đến thu nhập của người trồng mà còn làm thay đổi hành vi tiêu dùng bưởi Tết của người dân đô thị.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh), hiện toàn thành phố có khoảng 3.515 ha bưởi, sản lượng ước đạt hơn 34.280 tấn/năm, chủ yếu là bưởi da xanh. Các vùng trồng tập trung tại phường Tân Thành, phường Tân Uyên, xã Châu Đức, xã Thái Mỹ, xã Tân An Hội, xã Nhuận Đức, xã Thanh An, xã Bắc Tân Uyên, xã Minh Thạnh… Tuy nhiên, sản lượng bưởi phục vụ riêng cho dịp Tết năm nay được dự báo giảm mạnh so với các năm trước.

Tại phường Tân Uyên (TP. Hồ Chí Minh) một vùng trồng bưởi lâu năm của khu vực Đông Nam Bộ, nổi tiếng với thương hiệu Bưởi Bạch Đằng với diện tích cây trồng hơn 350 ha, tình trạng sụt giảm mạnh về sản lượng diễn ra rõ rệt. Ông Võ Hoàng Phi Vân, Chủ tịch Hội Nông dân phường Tân Uyên, cho biết thời tiết mưa bão, thất thường trong giai đoạn cây ra hoa đã khiến tỷ lệ đậu trái thấp. Sản lượng bưởi Tết năm nay của nhiều vườn giảm khoảng 40–50% so với các năm thuận lợi. Một số diện tích bưởi chín sớm buộc phải bán trước vụ, khiến lượng bưởi đạt chuẩn thu hoạch đúng dịp Tết không còn nhiều.

Nguồn cung giảm kéo theo giá bưởi tăng sớm. Hiện bưởi loại 1 tại vườn dao động 60.000–80.000 đồng/kg, tăng khoảng 20–30% so với cùng kỳ năm trước; bưởi loại 2 ở mức 45.000–50.000 đồng/kg. Theo dự báo của nhà vườn và thương lái, vào cao điểm cận Tết, giá bưởi tuyển chọn, trái đẹp có thể lên tới 100.000–150.000 đồng/kg.

Anh Lê Minh Sang, Giám đốc Hợp tác xã cây ăn quả Tân Mỹ (phường Tân Uyên, TP. Hồ Chí Minh), nhận định năm 2025 là một năm khó khăn với người dân trồng bưởi. Thời tiết cực đoan khiến sinh trưởng bị ảnh hưởng, số trái đạt chuẩn trưng Tết không nhiều. Do lo ngại khan hàng, một số thương lái đã ứng vốn, chốt mua bưởi non từ sớm với giá trung bình gần 50.000 đồng/kg, cao hơn đáng kể so với năm trước. Tuy nhiên, nhiều hộ trồng bưởi vẫn thận trọng, cân nhắc thời điểm xuất bán để tránh rủi ro khi thị trường chưa bước vào cao điểm.

Không chỉ chịu tác động từ thời tiết, diện tích trồng bưởi tại một số địa phương còn thu hẹp trong những năm gần đây do chi phí vật tư nông nghiệp tăng cao, trong khi giá bán có giai đoạn xuống thấp. Điều này khiến nông dân dè dặt trong việc mở rộng hoặc đầu tư mạnh cho vụ bưởi Tết.

Tại phường Tân Thành (TP. Hồ Chí Minh) nơi có hơn 200 ha bưởi da xanh chất lượng cao, người trồng bưởi phải điều chỉnh kỹ thuật canh tác do năm nay là năm nhuận. Việc xử lý ra hoa phải lùi lại một tháng, kéo theo nhiều thay đổi về chăm sóc để đảm bảo trái kịp thu hoạch đúng Tết. Ông Dương Hoàng Nam (ở phường Tân Thành), canh tác hơn 1,5 ha bưởi da xanh tại khu phố Sông Xoài 1, cho biết mưa nhiều đúng thời điểm xử lý hoa đã khiến hoa rụng, trái đậu ít. Sản lượng giảm mạnh khiến nhà vườn kỳ vọng giá bán cao hơn để bù đắp chi phí.

Theo Hợp tác xã bưởi da xanh Sông Xoài, nếu như Tết năm trước toàn vùng cung ứng hơn 1.000 tấn bưởi, thì Tết Bính Ngọ 2026 dự kiến chỉ còn khoảng 200 tấn. Nhiều hộ chủ động giảm diện tích làm bưởi Tết để hạn chế rủi ro. Gia đình anh Hồ Hoàng Kha (phường Tân Thành) từ 7 ha bưởi Tết năm ngoái, năm nay chỉ xử lý khoảng 2 ha, sản lượng dự kiến cũng chỉ đạt khoảng 20 tấn do ảnh hưởng thời tiết.

Trong bối cảnh nguồn cung hạn chế, thị trường bưởi Tết năm nay ghi nhận sự phân hóa rõ rệt. Bưởi loại 1, có mẫu mã đẹp, đạt tiêu chuẩn VietGAP hoặc hướng hữu cơ, tiếp tục giữ giá cao và được ưu tiên cho phân khúc chưng và biếu tặng. Trong khi đó, bưởi loại trung bình phục vụ tiêu dùng hằng ngày chịu áp lực cạnh tranh lớn hơn, mức tăng giá không đáng kể.

Ở góc độ người tiêu dùng, xu hướng chi tiêu cũng có sự điều chỉnh. Chị Nguyễn Thị Lệ (phường Phú Lợi) cho biết thay vì mua bưởi tạo hình giá tiền triệu như những năm trước, gia đình chị chọn bưởi da xanh ruột đỏ, vừa đẹp để thờ cúng, vừa đảm bảo chất lượng ăn. Mức chi 200.000–300.000 đồng cho một cặp bưởi được xem là hợp lý trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn. Chị cũng có xu hướng gom đơn cùng hàng xóm hoặc đồng nghiệp để nhập bưởi tận vườn hoặc mua sỉ từ các vựa lớn. Cách này giúp mình có được giá tốt hơn hẳn so với mua lẻ tại chợ hay siêu thị.

Khảo sát tại các chợ đầu mối, cửa hàng trái cây và hệ thống siêu thị trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh cho thấy giá bưởi Tết tăng chủ yếu ở phân khúc cao cấp. Ông Võ Nhất Vũ, Giám đốc siêu thị GO! Bình Dương, cho biết nguồn cung bưởi Tết năm nay biến động do ảnh hưởng thời tiết tại một số vùng trồng, song nhờ chuẩn bị sớm và liên kết trực tiếp với nhà vườn, hệ thống vẫn bảo đảm nguồn hàng ổn định. Giá bán cận Tết dự kiến tăng nhẹ so với năm trước, chủ yếu do chi phí đầu vào và vận chuyển tăng. Về giải pháp, siêu thị sẽ tăng cường liên kết với hợp tác xã, nhà vườn, ký hợp đồng thu mua dài hạn, tối ưu logistics và triển khai các chương trình bình ổn giá nhằm đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong dịp Tết.

Theo các nhà bán lẻ, bưởi vẫn giữ vai trò là loại trái cây chủ lực trong mỗi dịp Tết cổ truyền. Chị Cao Anh Thư, cửa hàng Lefarm ( phường Thủ Dầu Một) cho rằng, người tiêu dùng ngày càng ưu tiên bưởi có nguồn gốc rõ ràng, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc hữu cơ. Điều này giúp bưởi có chứng nhận giữ giá cao hơn mặt bằng chung trong thời gian cận Tết. Bưởi thương phẩm phục vụ ăn hằng ngày được dự báo dao động 50.000–70.000 đồng/kg, trong khi bưởi trưng bày loại đẹp có thể đạt 80.000–130.000 đồng/quả, thậm chí cao hơn với những cặp bưởi có thế đẹp, lá tươi.