Cách phòng tránh và xử lý cháy nổ do bị chập điện hiệu quả

Những ngày này tại Hà Nội, nắng nóng gay gắt với nhiệt độ trung bình trên 38 độ C, ngoài trời nhiều nơi trên 40 độ C. Ảnh: Tuấn Đức-TTXVN

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết, năm 2023, hiện tượng ENSO (sự biến đổi có tính chu kỳ không đều của gió và nhiệt độ bề mặt biển trên Đông Thái Bình Dương) duy trì trạng thái trung tính từ nay đến khoảng tháng 6/2023. Sau đó nhiệt độ mặt nước biển khu vực trung tâm Thái Bình Dương có xu hướng tăng dần và nghiêng về pha nóng El Nino.

Theo đó, từ tháng 4-6/2023, nhiệt độ cả nước xấp xỉ cho tới nóng hơn trung bình nhiều năm khoảng 1 độ C. Mỗi đợt nắng nóng thường 3-5 ngày, năm nay có thể dài hơn, khoảng 5-7 ngày, riêng Trung Bộ hơn 7 ngày. Những ngày cuối tháng 3 Hòa Bình, Sơn La đã ghi nhận mức nhiệt trên 38 độ C. Cao điểm hè sẽ là hai tháng 6-7 ở miền Bắc và từ cuối tháng 6 đến 8 ở miền Trung với khả năng xuất hiện nắng nóng gay gắt (từ 37 đến 39 độ C) và đặc biệt gay gắt (từ 39 độ C trở lên). Dự báo, Nam Bộ sẽ dứt nắng nóng từ tháng 6, miền Bắc kéo dài đến đầu tháng 8, miền Trung đến cuối tháng 8.

Những ngày nắng nóng gay gắt, việc sử dụng điều hòa để làm mát diễn ra ở hầu hết các gia đình.

Còn theo các chuyên gia ngành điện, mới bước vào đầu mùa hè thời tiết nắng nóng gay gắt, có những ngày trên 40 độ C khiến nhu cầu sử dụng các thiết bị điện của người dân để làm mát, làm lạnh và phục vụ việc sản xuất, kinh doanh tăng vọt, đặc biệt với các thiết bị công suất lớn, tiêu thụ điện cao như quạt máy, điều hòa…

Cùng với nhu cầu sử dụng điện lớn dễ dẫn tới quá tải hệ thống điện trong mỗi gia đình, cơ quan, tổ chức khiến xảy ra chập cháy hiện hữu, đặc biệt là hộ gia đình, nhà ở kết hợp kinh doanh trong khu dân cư…

Nhiều thiết bị điện hoặc sản phẩm sử dụng điện kém an toàn, cùng những bất cẩn trong quá trình sử dụng thiết bị điện có thể dẫn đến các sự cố quá tải, chập điện và gây ra cháy, nổ…

Sử dụng nhiều thiết bị điện cùng chung một ổ điện dễ gây ra chập và cháy điện. Ảnh: CAHN

Theo Công an thành phố Hà Nội, chập điện là nguyên nhân hàng đầu và thường gặp nhất dẫn đến cháy nổ. Để tránh được những nguy cơ rủi ro, trong quá trình lắp hệ thống điện tại nhà, bạn cần lưu ý những điều sau:

Dây dẫn điện

- Dây dẫn điện phải có tiết diện đủ để dòng điện cho phép đi qua dây lớn hơn dòng điện nguồn và phụ tải, ít nhất là gấp đôi để tránh quá tải, không được chọn dây dẫn có dòng điện nhỏ hơn dòng điện phụ tải bởi dễ làm cháy nổ, chập mạch.

Người tiêu dùng nên lựa chọn dây dẫn có bọc cách điện chất lượng từ những hãng sản xuất uy tín. Ảnh minh họa: BNEWS/TTXVN phát

- Dây đồng bên trong chất lượng tốt thì có màu vàng đỏ, bóng và mềm. Ngược lại, nếu dây đồng kém chất lượng thì có màu vàng đen và dễ gãy khi bị uốn cong. Tốt nhất bạn nên chọn mua dây dẫn điện của những nhà sản xuất có uy tín.

- Bạn nên dùng dây dẫn có bọc cách điện chất lượng từ những hãng sản xuất uy tín chính hãng trên thị trường hiện nay, không nên dùng dây dẫn điện loại trần.

- Dây dẫn nếu sử dụng đi ngầm thì ít nhất phải có 2 lớp cách điện và phải luồn trong ống nhựa chống cháy.

- Không để dây dẫn điện chạm vào bàn là, chạm vào block máy lạnh, không để dây dẫn điện gần lò nấu, bếp gas. Các thiết bị dụng cụ điện phát nhiệt như bàn là, bếp điện, bếp gas không để gần vật, chất dễ cháy để tránh phát hỏa khi tiếp xúc.

Một số cách phòng và xử lý cháy nổ do bị chập điện an toàn hiệu quả:

Cầu dao điện

- Mỗi gia đình phải lắp cầu dao, aptomat, hoặc rơle cắt điện nhanh ở phía sau điện kế, đầu đường dây chính trong nhà hoặc ở đầu mỗi nhánh dây phụ.

Mỗi gia đình cần lắp cầu dao, aptomat, hoặc rơle cắt điện nhanh ở phía sau điện kế phòng khi có sự cố chập điện xảy ra. Ảnh minh họa: BNEWS/TTXVN phát

- Tất cả cầu dao, cầu chì phải có nắp đậy. Khi phát hiện các chỗ dây điện bong tróc lớp cách điện phải thay sửa ngay, các mối nối quấn lại băng keo chắc chắn.

- Thường xuyên kiểm tra các automat, trường hợp thấy automat nóng và phát tiếng kêu phải thay thế ngay.

- Khi sửa chữa điện trong nhà phải cắt cầu dao điện, thông báo cho mọi người cùng biết để không đóng điện bất ngờ trong quá trình sửa chữa. Tốt nhất là nhờ người có chuyên môn kỹ thuật về điện để sửa chữa nhằm tránh nguy cơ tai nạn hoặc chập điện gây cháy sau khi đóng lại cầu dao.

Các chú ý khác

Chập cháy điện gây nguy hiểm chết người

- Bạn nên nhớ không cắm nhiều thiết bị vào cùng 1 ổ điện để tránh quá tải dễ dẫn đến chập điện.

Việc cắm nhiều thiết bị vào cùng 1 ổ điện sẽ dẫn đến quá tải và gây ra chập, cháy điện. Ảnh minh họa: pcccdongnam.vn

- Khi sử dụng các thiết bị điện cầm tay như máy sấy tóc, máy massage, máy mài, máy khoan… phải mang găng tay cách điện để tránh giật nếu rò điện. Tắt nguồn khi di chuyển các dụng cụ đang cắm điện.

- Và điều quan trọng không thể bỏ qua đó là bạn cần phải đọc kỹ hướng dẫn an toàn về điện của các thiết bị trong nhà như máy điều hòa, bình nóng lạnh, tủ lạnh, tivi, máy giặt, lò vi sóng, máy bơm… Các thiết bị có vỏ bằng kim loại cần phải có dây tiếp địa hoặc lắp thêm thiết bị chống giật.

- Mỗi khi ra khỏi nhà bạn phải tắt hết các thiết bị dùng điện đang dùng ngoại trừ tủ lạnh và wifi kết nối các thiết an ninh, tốt nhất là cắt cầu dao tổng bởi thiết bị điện hoạt động trong thời gian dài rất dễ phát nhiệt gây cháy.

Cách xử lý khi xảy ra cháy nổ trong nhà

Khi bị chập cháy điện hãy thực hiện đúng tiêu lệnh chữa cháy. Đó là báo động, khi xảy ra cháy cần báo động gấp; cắt cầu dao điện nơi xảy ra cháy; sử dụng bình chữa cát và bọt để dập tắt; điện thoại đến số chữa cháy chuyên nghiệp 114.

Khi xảy ra chập cháy điện hãy thực hiện theo 4 bước của Tiêu lệnh chữa cháy. Ảnh: CAHN/BNEWS/TTXV phát

- Chập điện dẫn đến cháy nhà là điều không ai mong muốn. Nhưng để tránh nguy cơ rủi ro, mỗi gia đình cần trang bị những kiến thức về sử dụng các thiết bị điện an toàn để giảm thiểu tối đa những thiệt hại nếu có.

- Khi có trường hợp chập điện gây cháy, cần cắt ngay cầu dao điện, báo động cho mọi người thoát ra khỏi nhà. Nếu chắc chắn không còn ai mắc kẹt trong nhà mới sử dụng bình chữa cháy để dập lửa. Đồng thời cài đặt sẵn số điện thoại 114 vào điện thoại để trong trường hợp cần thiết phải gọi cho cảnh sát phòng cháy chữa cháy hỗ trợ.

Vụ cháy quán karaoke ở Bình Dương 9/2022 được cơ quan chức năng xác định nguyên nhân cháy do chập điện trên tầng 2. Ảnh: Chí Tưởng/TTXVN

- Lắp chuông báo khói ở nhiều vị trí trong nhà bạn để khi xảy ra sự cố bạn hoàn toàn có thể loại trừ nguy cơ chết cháy trong nhà. Bạn nên kiểm tra pin báo cháy thường xuyên để đảm bảo thiết bị báo cháy của bạn luôn luôn hoạt động tốt. Thường 6 tháng bạn nên thay pin 1 lần.

- Không bao giờ dùng nước để dập tắt những đám cháy do chập điện. Trong khi chờ lực lượng cứu hỏa đến, ngồi thấp xuống để tránh hít khói. Nếu quần áo bị bắt lửa, thì lăn vòng ra đất để dập tắt lửa.

- Mỗi gia đình nên trang bị bình chữa cháy CO2 để dập tắt lửa khi có những sự cố cháy nổ bất ngờ xảy ra./.