Chủ đầu tư lý giải nguyên nhân chậm tiến độ dự án kênh Tham Lương - Bến Cát

Liên quan những khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án xây dựng hạ tầng kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước lên, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP. Hồ Chí Minh (Ban Hạ tầng đô thị, chủ đầu tư) đã nêu ra nhiều nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ, đồng thời cho biết hiện thực tế công trường thi công đã đạt gần 70% khối lượng.

Dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên (kết nối tỉnh Long An qua sông Chợ Đệm và tỉnh Bình Dương, tỉnh Đồng Nai qua sông Sài Gòn) được khởi công đầu năm 2023, mục tiêu hoàn thành dịp 30/4/2025. Tổng mức đầu tư ban đầu 8.200 tỷ đồng, thực hiện giai đoạn 2021 - 2025, tuy nhiên cuối năm 2024, Thành phố điều chỉnh mức đầu tư lên 9.000 tỷ đồng, thực hiện giai đoạn 2021 - 2026.

Dự án có tất cả là 40 gói thầu; trong đó có 10 gói thầu xây lắp đang thực hiện. Tổng khối lượng công trình đạt đến nay 56,55%, với gói thầu đạt khối lượng cao nhất là XL-09 gần 70%, XL-01 đạt 62%... trong khi gói XL-02 mới đạt 47,18%, gói XL-04 mới đạt 44,36%.

Tuy nhiên, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP. Hồ Chí Minh (Ban Hạ tầng đô thị, chủ đầu tư) cho biết, thực tế khối lượng đã thi công tại công trường đã đạt khoảng 67 - 70% do có nhiều hạng mục đang thực hiện dang dở. Phần khối lượng còn lại chủ yếu nằm ở đường giao thông trên tuyến. Đến nay, dự án đã thông xe kỹ thuật được một số đoạn đường ven kênh dài gần 15 km (đạt 23%); dự kiến cơ bản thông xe toàn tuyến (trừ những vị trí vướng mặt bằng) cuối năm 2025; hoàn thành toàn bộ dự án đưa vào sử dụng vào năm 2026 theo đúng kế hoạch.

Chủ đầu tư cho biết, dự án có tất cả 10 gói thầu xây lắp được đấu thầu rộng rãi qua mạng, đơn vị trúng thầu đều là các liên danh nhà thầu. Theo tiến độ hợp đồng đã ký kết, các gói thầu sẽ hết hạn vào tháng 3/2026, riêng gói thầu số 10 là tháng 8/2026. Hiện nay, thời gian thực hiện của hợp đồng vẫn đang còn hiệu lực và Ban Hạ tầng đô thị đang tập trung đôn đốc, yêu cầu nhà thầu đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành gói thầu theo hợp đồng.

Theo Ban Hạ tầng đô thị, qua thực tế thi công tại công trường nhận thấy, trong liên danh các nhà thầu thực hiện có những nhà thầu tiến độ thi công rất tốt, vượt kế hoạch chung của gói thầu, tuy nhiên cũng có mốt số nhà thầu, nhất là các nhà thầu đảm nhận hạng mục hạ tầng đường giao thông thực hiện còn chậm.

Phân tích nguyên nhân chậm trễ do yếu tố khách quan, Ban Hạ tầng đô thị chỉ ra các lý do: Vướng mặt bằng một số vị trí không thể thi công; công trình được thực hiện theo tuyến, trải dài qua 17 phường xã của thành phố với chiều dài tuyến kênh tới hơn 32 km, đi qua nhiều vùng địa hình, địa chất khác nhau dẫn đến phải thay đổi phương án thiết kế để phù hợp thực tế thi công.

Tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu nhất là cát, đá không chỉ ở khu vực Thành phố mà còn ở các địa phương khác dẫn đến nhà thầu không thể mua được vật liệu đưa về công trường; trường hợp mua được cũng phải đợi mất nhiều thời gian (như vật liệu đá 1 tuần được khoảng 1.000 m3 do nhu cầu mua đá của các nhà thầu khác cũng rất lớn).

Ngoài ra, dự án cũng khó khăn ở vị trí bãi đổ đất dư (một số vị trí đổ thải vẫn chưa thực hiện xong thủ tục). Dự án vẫn còn 14 trường hợp chưa được bàn giao mặt bằng, việc chậm trễ công tác bàn giao mặt bằng có thể sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công của các gói thầu, ảnh hưởng đến kế hoạch thông xe của dự án.

Chủ đầu tư cũng chỉ rõ nguyên nhân trì trệ xuất phát từ yếu tố chủ quan của nhà thầu. Đó là chưa đảm bảo dòng tài chính cho dự án; chưa tập trung đầy đủ nhân lực, thiết bị, vật tư để đẩy nhanh tiến độ; chưa có giải pháp để chủ động thi công trong tình trạng thời tiết phức tạp, địa hình, địa chất thay đổi và thi công trong môi trường đô thị chật hẹp.

Ban Hạ tầng đô thị cho biết hiện đã triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm đôn đốc tiến độ thi công của nhà thầu; hỗ trợ nhà thầu giải quyết các khó khăn để tập trung thi công, theo tiến độ hiện tại. Giai đoạn hiện nay, thời tiết đang chuyển dần từ mùa mưa sang mùa khô rất thuận lợi để triển khai đồng loạt nhiều mũi thi công nhằm bù đắp lại tiến độ thời gian qua.

Như TTXVN đã thông tin, dự án xây dựng hạ tầng kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên đang gặp nhiều khó khăn, nổi bật là tình trạng khan hiếm vật liệu cát, đá khiến tiến độ thi công một số hạng mục bị ảnh hưởng trực tiếp. Nhu cầu cát của dự án khoảng 1,4 triệu m3, nhu cầu đá khoảng 755.000 m3, hiện nay khối lượng đã được đưa về công trường chỉ mới đạt khoảng 20-25% nhu cầu.

Theo Ban Hạ tầng đô thị, qua các buổi làm việc, chủ đầu tư nêu quan điểm nhất quán, nguồn vật liệu để thi công gói thầu là trách nhiệm của nhà thầu phải đảm bảo như đã cam kết theo hợp đồng. Tuy nhiên, để hỗ trợ nhà thầu giải quyết khó khăn nguồn vật liệu, Ban đã chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh để cập nhật thông tin các mỏ vật liệu còn trữ lượng lớn có thể cấp cho dự án, gửi các nhà thầu thông tin để tiếp cận.

Ngoài ra, chủ đầu tư cũng thường xuyên cùng với nhà thầu thi công đặt lịch làm việc trực tiếp với chủ các mỏ vật liệu để đề nghị hỗ trợ phân phối nguồn đá cho dự án. “Với nhiều phương án, biện pháp khác nhau, nếu nguồn vật liệu đá, cát đảm bảo thì tiến độ sẽ được đẩy nhanh, nhất là trong giai đoạn mùa khô sắp đến sẽ thuận lợi cho công tác thi công và hoàn thành dự án theo đúng kế hoạch được phê duyệt”, đại diện Ban Hạ tầng đô thị cho biết.

Dự án kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên xây dựng tuyến kè bờ kênh tổng chiều dài 63,11 km; nạo vét tuyến kênh 31,46 km; xây dựng đường giao thông hai bên bờ tổng chiều dài 63,41 km; với mục tiêu chống ngập, chỉnh trang đô thị và phát triển giao thông thủy cho khu vực rộng lớn lên đến 14.900 ha.