Chuyển vùng nuôi ra xa bờ - hướng phát triển bền vững nghề nuôi thủy sản lồng bè
Nuôi trồng thủy sản bằng lồng bè trên đầm, vịnh biển ở Khánh Hòa là nghề mang lại lợi ích kinh tế rất lớn, các đối tượng nuôi có giá trị cao và được thị trường ưa chuộng như: tôm hùm, cá mú, cá bớp.
Lợi ích kinh tế mang lại cũng đang làm cho nghề này phát triển “nóng”, khiến các đầm, vịnh biển dần bị quá tải, môi trường nước bị ô nhiễm.
Đầm, vịnh quá tải và ô nhiễm
Vùng đầm, vịnh biển của tỉnh Khánh Hòa hội tụ được các yếu tố “thiên thời, địa lợi” để phát triển nghề nuôi thủy sản lồng bè, mà không nhiều địa phương ven biển có được.
Đó là hai đầm Nha Phu và Thủy Triều, cùng ba vịnh Vân Phong, Nha Trang và Cam Ranh, có nước sâu, kín gió do có hệ thống đảo ven bờ che chắn, khí hậu ôn hòa, ít có bão nên rất phù hợp cho việc nuôi thủy sản.
Tuy nhiên, những yếu tố bất lợi cũng thường xuyên xảy ra như, dịch bệnh, môi trường nước bị ô nhiễm… đang ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững của nghề này.
Từ đầu tháng 9/2016 đến nay, nhiều hộ nuôi cá bớp, cá chim ở đầm Nha Phu và ven vịnh Cam Ranh đã phải “treo lồng”, bởi cá chết rải rác nhưng lại kéo dài liên tục trong vài tháng qua, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Cá bớp bị chết, loại nhỏ cũng đã 0,5kg, lớn lên đến 4kg.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Khánh Hòa, thời gian qua, trên đầm Nha Phu có trên 94 tấn cá bớp, cá mú, cá chim của 40 hộ bị chết; trong đó, nhiều nhất là cá bớp, thiệt hại 4,6 tỷ đồng. Ở vùng nuôi thuộc phường Cam Phúc Nam, vịnh Cam Ranh có trên 160.000 con bớp của 29 hộ bị chết, thiệt hại khoảng 6,7 tỷ đồng.
Ông Lê Tấn Bản, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Khánh Hòa cho biết, qua kiểm tra ở đầm Nha Phu, lực lượng liên ngành phát hiện các hộ nuôi cá bớp, cá chim tự phát, vùng nước nuôi không thông thoáng, khiến môi trường nước bị ô nhiễm, mật độ nuôi từ 150 – 200 con/lồng là phù hợp, nhưng người dân nuôi đến 300 – 500 con/lồng dẫn đến cá thiếu ô xy.
Qua kiểm tra vùng nuôi cá bớp ở vịnh Cam Ranh, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa phát hiện, có dấu hiệu ô nhiễm, nên việc nuôi trồng gặp nhiều khó khăn như, cá chết rải rác, chậm lớn, bị bệnh nhiễm khuẩn làm cho tỷ lệ cá chết tích lũy cao.
Tỉnh Khánh Hòa hiện có trên 4.500 lồng nuôi cá ở “2 đầm, 3 vịnh”, cho sản lượng khoảng 3.500 tấn/năm, trong đó cá bớp trên 3.500 lồng, cá mú hơn 700 lồng… Các loại cá này cho giá trị kinh tế lớn do bán được giá cao như, cá bớp từ 150.000 – 180.000 đồng/kg, cá mú 250.000 – 300.000 đồng/kg.
Nói đến nghề nuôi thủy sản lồng ở Khánh Hòa cũng không thể không nhắc đến nghề nuôi tôm hùm. Bởi Khánh Hòa có nghề nuôi tôm hùm lồng phát triển nhất cả nước, bình quân hàng năm thả nuôi trên 23.000 lồng, cho sản lượng từ 800 - 1.100 tấn.
Đây cũng là đối tượng nuôi mang lại giá trị kinh tế cao nhất, khi tôm hùm có giá từ 1,2 – 1,5 triệu đồng/kg. Nghề nuôi tôn hùm lồng ở Khánh Hòa tập trung chủ yếu ở hai vịnh Vân Phong và Cam Ranh, một số ít ở vịnh Nha Trang.
Hiện nay, một số vùng nuôi tôm hùm đã “quá tải”, nhất là ở một số khu vực gần bờ của vịnh Vân Phong, làm cho môi trường nước ngày càng xấu đi, dịch bệnh diễn biến phức tạp.
Theo giám sát của Chi cục Thủy sản Khánh Hòa, số lồng nuôi tôm hùm bị thiệt hại do bị bệnh năm 2013 là trên 14.000 lồng, năm 2014 gần 19.000 lồng, năm 2015 khoảng 3.000 lồng. Tôm hùm lồng ở Khánh Hòa thường bị chết do mắc các bệnh đen mang, đỏ thân, long đầu và nhất là bệnh sữa được phát hiện năm 2006.
Tuy nhiên, việc “trị bệnh” cho tôm hùm lồng vẫn chưa có giải pháp căn cơ, do nghề này phát triển khó kiểm soát. Theo Thạc sĩ Nguyễn Cơ Thạch, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III, nghề nuôi tôm hùm lồng hiện nay thiếu sự kiểm soát và không giới hạn được số lồng nuôi trên một vùng biển, điều này đã làm xuất hiện những vấn đề khó giải quyết như, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh...
Chuyển vùng nuôi ra xa bờ
Theo các nhà quản lý và nghiên cứu về nuôi trồng thủy sản, để giải quyết những bất cập của nghề nuôi trồng thủy sản trên “2 đầm, 3 vịnh” ở Khánh Hòa, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp.
Đó là quy hoạch chi tiết vùng nuôi; nâng cao ý thức, kỹ thuật nuôi, vệ sinh trong và ngoài vùng nuôi; thu gom rác thải, xử lý thức ăn thừa, tôm cá bị chết do nhiễm bệnh; tổ chức liên kết theo chuỗi giá trị; chủ động được nguồn giống sạch bệnh.
Hiện nay, ngoài vịnh Nha Trang có quy hoạch chi tiết vùng nuôi trồng thủy sản, các vịnh, đầm còn lại chưa có quy hoạch chi tiết nên người dân gặp khó khăn trong việc xác định vùng nuôi. Vì vậy, việc hoàn thiện quy hoạch chi tiết theo hướng chuyển vùng nuôi ra xa bờ đang là vấn đề cấp bách.
Bà Nguyễn Thị Toàn Thư, Phó trưởng Phòng Nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản Khánh Hòa đánh giá, sau thời gian dài nuôi trồng ở gần bờ, lớp trầm tích đã bị ô nhiễm.
Khi thủy triều rút, lồng nuôi hạ xuống gần lớp trầm tích, khiến thiếu ô xy và có nhiều khí độc làm tôm, cá bị chết hoặc sinh trưởng chậm. Quy hoạch chi tiết vùng nuôi xa bờ vừa giải quyết được tình trạng ô nhiễm, vừa giảm quá tải cho vùng gần bờ.
Đối với vùng gần bờ hai đầm Nha Phu và Thủy Triều, nhiều nhà nghiên cứu khuyến cáo, nên nuôi xen ghép các loài thân mềm, nhuyễn thể vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa góp phần cải tạo môi trường nước, qua đó giúp nghề nuôi tôm, cá lồng ở đây được thuận lợi hơn.
Riêng với nghề nuôi tôm hùm lồng, Tiến sĩ Thái Ngọc Chiến, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III cho rằng, cần chú ý đến công nghệ nuôi mới, cụ thể là nuôi xa bờ với hệ thống lồng hiện đại có thể hạ sâu xuống tầng giữa vào mùa mưa bão, nuôi trong bể trên đất liền, nuôi đáy nhằm giảm áp lực nuôi ven bờ. Về môi trường, các tổ nuôi tôm hùm tự quản cần giám sát việc thực hiện vệ sinh, thu gom và tiêu hủy rác thải.
Bên cạnh việc giải quyết vấn đề môi trường, quy hoạch, ông Huỳnh Kim Khánh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Khánh Hòa còn cho rằng, tổ chức liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị trong nuôi trồng thủy sản cần được chú trọng hơn nữa.
Trong mối liên kết bốn nhà: nhà nông, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học và nhà nước, phải ưu tiên xây dựng mối quan hệ bền vững giữa nhà nông và doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm ổn định.
Hiện nay, giống cá bớp, cá chim… đã sinh sản nhân tạo nên chủ động được nguồn giống. Riêng tôm hùm giống vẫn phải nhập từ các nước trong khu vực Đông Nam Á nên cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng và mầm bệnh trước khi thả nuôi. Về lâu dài, tỉnh cần hỗ trợ nghiên cứu sinh sản nhân tạo tôm hùm giống./.
Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Nuôi trồng thủy sản tại Đồng bằng sông Cửu Long gặp khó vì ngập mặn
16:19' - 16/09/2016
Mặc dù là ngành kinh tế mũi nhọn nhưng hiện nay nghề nuôi trồng thủy sản ở đồng bằng sông Cửu Long đang gặp nhiều trở ngại do tác động của biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn.
-
Kinh tế Việt Nam
Tổ chức hướng dẫn khai thác, nuôi trồng thủy sản sau sự cố môi trường biển
19:00' - 24/08/2016
Tổng cục Thủy sản được giao nhiệm vụ tổng hợp tình hình thiệt hại của 4 địa phương; khẩn trương hoàn chỉnh Đề án về giải pháp, khắc phục sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho ngư dân
-
Kinh tế Việt Nam
Quảng Ninh khắc phục tình trạng cá chết ở các lồng bè trên vịnh Bái Tử Long
16:38' - 16/08/2016
Ngày 16/8, UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu các ngành chức năng thành phố Cẩm Phả khẩn trương tổng vệ sinh bến bãi, thu gom rác thải, ô lồng nuôi hải sản và vệ sinh môi trường biển.
-
Kinh tế Việt Nam
Giám sát chặt hơn việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản
21:39' - 30/05/2016
Hiện nay nuôi trồng thủy sản phục vụ xuất khẩu đang gặp những khó khăn, thách thức lớn khi mà dịch bệnh trên thủy sản tiếp tục diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn cho người nuôi.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Ùn tắc giao thông kéo dài, BOT cầu Rạch Miễu liên tục xả trạm
19:34' - 12/07/2025
Chiều 12/7, Trạm thu phí BOT cầu Rạch Miễu đã tiến hành xả trạm nhiều lần để giảm ùn tắc kéo dài theo yêu cầu của Cảnh sát giao thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giải ngân vốn đầu tư công chuyển biến rõ rệt nhờ loạt giải pháp quyết liệt
16:10' - 12/07/2025
Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đã có chuyển biến rõ rệt nhờ hàng loạt giải pháp tháo gỡ khó khăn và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ.
-
Kinh tế Việt Nam
Hải Phòng giữ vững vai trò đầu tàu phát triển phía Bắc
15:42' - 12/07/2025
Ngày 12/7, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng triệu tập tổ chức Hội nghị Thành ủy lần 2 cho ý kiến nhiều nội dung quan trọng.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Xây dựng đôn tốc tiến độ dự án Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh
13:53' - 12/07/2025
Ngày 12/7, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trực tiếp khảo sát, kiểm tra công trình đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh.
-
Kinh tế Việt Nam
Đề xuất chuyển đổi số toàn diện trong cấp phù hiệu và giấy phép kinh doanh vận tải
13:48' - 12/07/2025
Sau khi hợp nhất, TP. Hồ Chí Minh (mới) có số lượng hồ sơ tiếp nhận giải quyết cấp giấy phép kinh doanh vận tải, phù hiệu kinh doanh vận tải… rất lớn.
-
Kinh tế Việt Nam
Chỉ thị của Thủ tướng về giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường
13:46' - 12/07/2025
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Xây dựng thị sát tiến độ cầu Rạch Miễu 2
12:51' - 12/07/2025
Sáng 12/7, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cùng đoàn công tác đã đến kiểm tra thực tế tại hiện trường tiến độ dự án đầu tư xây dựng cầu Rạch Miễu 2 nối hai tỉnh Đồng Tháp và Vĩnh Long.
-
Kinh tế Việt Nam
Từ cựu thù đến đối tác chiến lược toàn diện
10:04' - 12/07/2025
Việt Nam đã chuyển mình từ một đối tác thương mại nhỏ trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ vào năm 2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Quan hệ Việt - Mỹ: Kết nối doanh nghiệp – Gắn kết quốc gia
09:39' - 12/07/2025
30 năm sau khi bình thường hóa quan hệ (1995-2025), Việt Nam và Mỹ đã đi một chặng đường dài, từ cựu thù thành bạn bè và đối tác, rồi trở thành đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023.