Công ước Hà Nội là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật

Sáng 25/10, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”.

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì buổi lễ cùng với sự tham dự của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres.

Cùng tham dự buổi lễ có các đồng chí Ủy Viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Lương Tam Quang; và lãnh đạo, đại diện cấp cao khoảng 110 nước và nhiều tổ chức quốc tế; trong đó 60 nước cử đại diện ký Công ước.

Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng được Liên hợp quốc khởi xướng từ năm 2019, xuất phát từ nhu cầu cấp bách xây dựng khuôn khổ pháp lý toàn diện để giải quyết các thách thức toàn cầu về an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Sau 5 năm đàm phán, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chính thức đồng thuận thông qua vào ngày 24/12/2024.

Công ước gồm 9 chương, 71 điều khoản, đưa ra cách tiếp cận toàn diện nhằm ngăn ngừa và đấu tranh với vấn nạn tội phạm mạng toàn cầu cũng như bảo đảm các nguyên tắc về quyền con người. Văn kiện này giải quyết những thách thức kỹ thuật và pháp lý bằng cách điều chỉnh các phương thức điều tra hình sự truyền thống cho phù hợp với môi trường công nghệ thông tin và truyền thông, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế.

Phát biểu chào mừng tại buổi lễ, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định đây là một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng, không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu, mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua các khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”, Lễ mở ký thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung của các quốc gia cùng xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững.

Chỉ rõ con người đã và đang bước vào không gian mạng, nơi mỗi dòng dữ liệu, mỗi thao tác công nghệ, mỗi tương tác số đều có thể tác động sâu rộng đến an ninh, kinh tế, phát triển và cả tương lai của các quốc gia, Chủ tịch nước đánh giá, không gian mạng vừa là không gian mới của phát triển, vừa là mặt trận mới của an ninh toàn cầu, nơi cơ hội và thách thức đan xen, nơi tiến bộ công nghệ phải song hành cùng đạo đức và trách nhiệm.

Theo Chủ tịch nước, cùng với những tiến bộ vượt bậc của công nghệ số, các hoạt động tội phạm mạng đang gia tăng nhanh chóng về quy mô, mức độ và hậu quả, trở thành thách thức trực diện đối với an ninh, phát triển của mỗi quốc gia và đời sống, hạnh phúc của mỗi người dân trong thời đại số.

Chính vì vậy, bảo vệ chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, bảo vệ không gian mạng, không chỉ là yêu cầu của thời đại, mà còn là điều kiện tiên quyết để mỗi quốc gia phát triển nhanh, bền vững, góp phần củng cố hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, trước những thách thức của tội phạm mạng, Công ước Hà Nội - một công ước đa phương toàn cầu về chống tội phạm mạng ra đời, là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật, phản ánh tinh thần đồng thuận, sức sống của chủ nghĩa đa phương và vai trò trung tâm của Liên hợp quốc.

Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới. Đó là: Khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế; đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau; nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển mang lại cơ hội cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.

Chủ tịch nước khẳng định ba thông điệp thể hiện rõ nét tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội cũng chính là phương châm mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế, lấy pháp luật làm nền tảng, lấy hợp tác làm động lực, lấy người dân là chủ thể, là trung tâm và mục tiêu của mọi nỗ lực.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, là thành viên chủ động, tích cực, đối tác tin cậy và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, việc đăng cai Lễ mở ký và là nước đầu tiên ký Công ước Hà Nội là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với thượng tôn pháp luật, thực thi đầy đủ nghĩa vụ quốc tế và góp phần củng cố trật tự pháp lý toàn cầu trong không gian mạng.

Chủ tịch nước kêu gọi các quốc gia thành viên sớm phê chuẩn Công ước, để văn kiện này sớm có hiệu lực, thiết lập vững chắc một trật tự số công bằng, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Phát biểu tại buổi lễ, bày tỏ vinh dự được tham dự sự kiện mang tính lịch sử này, Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres gửi lời cảm ơn nước chủ nhà Việt Nam vì vai trò tiên phong, tinh thần kết nối và năng lực tổ chức mang tầm vóc quốc tế, đồng thời khẳng định Hà Nội là một thành phố thể hiện tinh thần của thời đại kỹ thuật số – đổi mới, năng động và kết nối.

Cho rằng nhân loại đang sống trong thời kỳ chuyển đổi công nghệ chưa từng có, với những tiến bộ giúp thế giới gần nhau hơn nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro ngày càng lớn, ông Guterres đánh giá Công ước Hà Nội là hiệp ước tư pháp hình sự toàn cầu đầu tiên sau hơn hai thập kỷ, tạo khuôn khổ pháp lý chung để các quốc gia phối hợp chống tội phạm mạng.

Tổng Thư ký kêu gọi các quốc gia sớm phê chuẩn và thực thi Công ước, biến những cam kết thành hành động cụ thể nhằm bảo đảm an toàn mạng toàn cầu, đồng thời khẳng định Liên hợp quốc sẽ đồng hành cùng các nước thông qua Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) và Văn phòng Pháp lý Liên hợp quốc (OLA) để hỗ trợ xây dựng năng lực và chương trình hợp tác giữa các quốc gia.

Tổng Thư ký Guterres nhấn mạnh, khi ký Công ước này, tất cả cùng đặt nền móng cho một không gian mạng an toàn, tôn trọng quyền con người và phục vụ hòa bình, an ninh, thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Về phần mình, Giám đốc điều hành UNODC Ghada Waly khẳng định việc thông qua và ký kết Công ước là thành tựu mang tính bước ngoặt sau 5 năm đàm phán đầy thử thách, đồng thời bày tỏ cảm ơn Việt Nam vì đã đăng cai và thể hiện vai trò tiên phong trong việc đưa cộng đồng quốc tế đoàn kết lại vì mục tiêu chung là đấu tranh với tội phạm mạng toàn cầu.

Theo người đứng đầu UNODC, một kỷ nguyên mới của tội phạm mạng đã hình thành, với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, tiền điện tử và công nghệ số, khiến các mối đe dọa ngày càng tinh vi và có tính chất xuyên biên giới. Bà nhấn mạnh, Công ước Hà Nội sẽ tạo ra một khuôn khổ pháp lý toàn cầu, thống nhất các tiêu chuẩn, chia sẻ và sử dụng bằng chứng điện tử, thúc đẩy hợp tác tư pháp và bảo vệ quyền con người.

Bà Ghada Waly kêu gọi các quốc gia nhanh chóng ký kết, phê chuẩn và thực thi Công ước, đồng thời đầu tư mạnh mẽ vào xây dựng năng lực, khuôn khổ pháp lý và hợp tác quốc tế, đặc biệt hỗ trợ các nước đang phát triển, đồng thời khẳng định UNODC sẽ tiếp tục đồng hành và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật để các nước thực hiện Công ước hiệu quả, góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn, nhân văn và thịnh vượng hơn.

Ngay sau phiên khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và các đại biểu đã chứng kiến đại diện các nước lên ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng tại nghi lễ chính thức do Văn phòng Pháp lý Liên hợp quốc (OLA) điều hành.