“Đầu ra” là yếu tố “sống còn” để phát triển sản phẩm OCOP và làng nghề

Ngày 24/10, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Ban Chỉ đạo Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” Thành phố Hà Nội, UBND phường Tây Hồ và các đơn vị liên quan tổ chức Tọa đàm trực tuyến “Phát triển làng nghề Hà Nội gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP”.

Tại tọa đàm, nhiều ý kiến nhận định: để tạo động lực thúc đẩy các chủ thể đầu tư, sản xuất và nâng cao chất lượng hàng Việt, việc giải quyết hiệu quả bài toán đầu ra cho sản phẩm chính là yếu tố “sống còn” đối với sự phát triển bền vững của làng nghề và sản phẩm OCOP.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị nhấn mạnh, trong thời đại hội nhập, thương hiệu là sức mạnh cạnh tranh của sản phẩm. Mỗi sản phẩm OCOP không chỉ là kết tinh của lao động sáng tạo, mà còn là “sứ giả văn hóa” của người Việt. Việc phát triển làng nghề gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP vừa mang ý nghĩa kinh tế, vừa góp phần bảo tồn giá trị văn hóa – xã hội của Thủ đô.

Hiện, Hà Nội có hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề, chiếm trên 60% tổng số làng nghề cả nước; trong đó, hơn 337 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận. Những tên tuổi như: gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, mây tre Phú Vinh, sơn mài Hạ Thái, khảm trai Chuyên Mỹ… đã trở thành biểu tượng văn hóa của đất Thăng Long – Hà Nội. Tuy nhiên, trước yêu cầu hội nhập, nhiều làng nghề vẫn đối mặt khó khăn như: quy mô nhỏ lẻ, thiếu đổi mới mẫu mã, công nghệ lạc hậu và hạn chế trong quảng bá, bảo hộ thương hiệu.Theo bà Hoàng Thị Hòa, Trưởng phòng Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội), giá trị của làng nghề chính là nguồn tài nguyên vô giá để phát triển sản phẩm OCOP. Thực tế, hàng nghìn sản phẩm OCOP đã được hình thành từ các làng nghề truyền thống. Trong những năm qua, Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích các chủ thể đầu tư sản xuất, phát triển sản phẩm OCOP chất lượng cao.Tuy vậy, theo ông Vương Đình Lương, chủ cơ sở sản xuất miến dong Dũng Thúy (xã Hưng Đạo), để người dân mạnh dạn đầu tư phát triển sản xuất, cần có giải pháp căn cơ cho đầu ra sản phẩm. Cùng quan điểm, bà Hoàng Thị Hòa khẳng định. đầu ra không chỉ là động lực then chốt mà còn là yếu tố mang tính sống còn với sự phát triển bền vững của sản phẩm OCOP và làng nghề.

Từ thực tiễn hoạt động của Hiệp hội, bà Hà Thị Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội cho rằng, mỗi làng nghề Thủ đô đều gắn liền với một câu chuyện văn hóa riêng, chứa đựng tinh hoa truyền thống và bản sắc kinh kỳ. Chính bề dày văn hóa ấy mang lại lợi thế đặc biệt khi tham gia chương trình OCOP – nơi sản phẩm không chỉ có giá trị kinh tế mà còn hàm chứa yếu tố văn hóa, nhân văn, phù hợp xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Để làng nghề phát triển bền vững, bà Vinh nhấn mạnh cần chuyển từ tư duy “làm nghề” sang tư duy “làm thương hiệu”. Từ kinh nghiệm của Đề án “Bảo tàng sinh thái Làng cổ Bát Tràng”, bà đề xuất nhân rộng mô hình này tại các làng nghề khác, hướng đến mục tiêu phát triển xanh, sáng tạo và hội nhập.

Bà Hà Thị Vinh cũng kiến nghị thành phố tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực cho phát triển làng nghề và nâng tầm thương hiệu OCOP; trong đó, tập trung vào: quy hoạch và phát triển ổn định vùng nguyên liệu, bảo đảm chất lượng, tiêu chuẩn môi trường, truy xuất nguồn gốc; ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất, chuyên môn hóa chuỗi cung ứng, đổi mới quy trình kỹ thuật, xử lý chất thải để cải thiện môi trường sinh thái; đẩy mạnh xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, hỗ trợ doanh nghiệp, nghệ nhân, hợp tác xã tham gia hội chợ, triển lãm quốc tế, quảng bá thương hiệu hàng Việt.

Cùng với đó, xây dựng Trung tâm Thiết kế – Đổi mới sáng tạo tại các cụm làng nghề tiêu biểu, làm hạt nhân nghiên cứu, sáng tạo mẫu mã, phát triển sản phẩm mới, kết nối với trường đại học, viện thiết kế trong và ngoài nước; tổ chức các cuộc thi thiết kế sản phẩm quà tặng, lưu niệm, OCOP để khuyến khích sáng tạo. Đặc biệt, tích hợp chương trình OCOP với phát triển du lịch văn hóa – du lịch cộng đồng, để sản phẩm làng nghề trở thành “trải nghiệm văn hóa Việt” hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Để hỗ trợ các chủ thể mở rộng thị trường, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã phối hợp với các địa phương triển khai nhiều giải pháp kết nối cung – cầu, phát triển hơn 115 điểm trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, tổ chức các tuần hàng, hội chợ thương mại, đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống siêu thị lớn…

Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hà Nội Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh, Hà Nội là cái nôi của hàng trăm làng nghề trứ danh, có truyền thống sản xuất thủ công mỹ nghệ lâu đời. Việc gắn phát triển làng nghề với chương trình OCOP là hướng đi đúng đắn, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị hàng Việt trong nước và quốc tế.

Theo ông Tuấn, Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” những năm qua đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và tinh thần tiêu dùng hàng Việt, đồng thời khích lệ doanh nghiệp, làng nghề đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng để chinh phục người tiêu dùng. Thời gian tới, Mặt trận Tổ quốc Thành phố sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và cơ quan truyền thông để lan tỏa sâu rộng tinh thần Cuộc vận động, gắn với chương trình phát triển kinh tế nông thôn bền vững, nâng cao đời sống người dân.

Trong khuôn khổ tọa đàm, 13 gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP tiêu biểu của Hà Nội đã được tổ chức tại không gian phường Tây Hồ, giới thiệu các sản phẩm đặc sắc từ gốm sứ, mây tre đan, thổ cẩm, lụa, thực phẩm chế biến, nông sản sạch… góp phần quảng bá hình ảnh sản phẩm hàng Việt đến gần hơn với công chúng.