Điều gì khiến Mỹ loại Trung Quốc ra khỏi danh sách quốc gia thao túng tiền tệ?

Mỹ không còn chỉ trích Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ. Bộ Tài chính Mỹ vừa khẳng định trong báo cáo trình Quốc hội rằng đồng nhân dân tệ (NDT) đã mạnh lên và Bắc Kinh không còn bị coi là một quốc gia thao túng tiền tệ.

Theo đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tuyên bố Trung Quốc đã đưa ra những cam kết có thể thực thi nhằm kiềm chế hành động giảm giá mang tính cạnh tranh và không sử dụng tỷ giá hối đoái của họ vì những mục đích cạnh tranh.

Vào tháng 8/2019, Mỹ lần đầu tiên kể từ năm 1994 đã chính thức liệt Trung Quốc vào danh sách những quốc gia thao túng tiền tệ và cáo buộc Bắc Kinh giảm giá đồng NDT khi cuộc chiến thương mại giữa hai bên leo thang.

Vào thời điểm đó, đồng NDT của Trung Quốc đã giảm hơn 6% trong một khoảng thời gian tương đối ngắn và phá ngưỡng 7 NDT đổi 1 USD. Điều này có liên quan đến một vòng leo thang mới trong cuộc chiến thương mại, sau khi Washington liệt một số công ty Trung Quốc vào danh sách đen của Bộ Thương mại và tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 10% đối với số hàng hóa trị giá 300 tỷ USD của Trung Quốc.

Đã có những nguyên nhân khác làm suy yếu đồng NDT. Năm 2019, nhiều thị trường mới nổi đã trải qua cuộc suy thoái. Kết quả là, tiền tệ cũng suy giảm. Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng rupee của Indonesia, đồng rand của Nam Phi đều giảm giá. Tất cả những yếu tố này gây áp lực lên đồng nhân dân tệ. Ngay cả các tổ chức tài chính có uy tín của phương Tây cũng không đồng ý với Washington khi đánh giá chính sách tiền tệ của Trung Quốc.

Ví dụ, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã lưu ý rằng, theo cách đánh giá của họ, trong chính sách tỷ giá hối đoái của Trung Quốc không có yếu tố nào có thể được coi là thao túng tiền tệ. Thặng dư ngân sách Trung Quốc chỉ chiếm 0,4% GDP trong năm 2018. Hơn nữa, theo tính toán của IMF, tỷ giá đồng nhân dân tệ trong năm 2018 thậm chí đã tăng 1,4% so với năm 2017.

Hồi tháng 8/2019, tờ Washington Post đã trích dẫn lời Marc Chandler, chiến lược gia thị trường tại Bannockburn Global Forex, cho rằng biến động tỷ giá là khá tự nhiên khi có các yếu tố gây bất ổn nghiêm trọng như vậy. 

Điều gì đã khiến Mỹ thay đổi cách đánh giá? Vì xét theo các tuyên bố của Chính quyền Trung Quốc, chính sách tiền tệ của đất nước vẫn ổn định, không có bất kỳ thay đổi đáng kể nào. Rõ ràng, trong khi chờ đợi lễ ký kết thỏa thuận giai đoạn một vào ngày 15/1, Mỹ đã quyết định thực hiện bước nhượng bộ với Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này cho thấy rằng Mỹ dường như đã sử dụng cái “mác” thao túng tiền tệ và đây là một công cụ nhằm gây áp lực lên các quốc gia khác.

Chuyên gia Cui Lei, nhà nghiên cứu tại Phòng Nghiên cứu Mỹ thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế (Trung Quốc), nói với Sputnik: “Rõ ràng Mỹ sử dụng “mác” thao túng tiền tệ như một công cụ gây áp lực với Trung Quốc. Vào tháng Tám năm ngoái, khi Trung Quốc và Mỹ áp thuế lên hàng hóa của nhau, đồng NDT đã giảm giá đáng kể. Mỹ đã nhanh chóng liệt Trung Quốc vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ.

Tất nhiên, vào thời điểm đó, khách quan mà nói thì Trung Quốc không thể bị coi là thao túng tiền tệ, vì vậy đây chỉ là một công cụ chính trị của Mỹ. Bây giờ, khi Trung Quốc và Mỹ đang chuẩn bị ký kết thỏa thuận giai đoạn một, Mỹ không còn cần công cụ này nữa và họ rất nhanh chóng bãi bỏ quyết định liệt Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ.

Vì vậy, tôi cho rằng quyết định này gắn liền chặt chẽ với quá trình đàm phán thương mại. Xét theo cách Mỹ sử dụng “mác” thao túng tiền tệ và một số sự kiện có liên quan khác, có thể rút ra kết luận rằng động cơ thúc đẩy hành vi của Mỹ không phải là những thay đổi thực sự trong chính sách tiền tệ của Trung Quốc, mà chỉ là tình hình trong cuộc đàm phán thương mại”./.