Dư địa tăng trưởng lớn xanh hóa ngành nhựa và cao su

Ngành nhựa và cao su Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển lớn, với dư địa tăng trưởng lớn; đồng thời, xu hướng phát triển bền vững và yêu cầu về kinh tế tuần hoàn tạo động lực mạnh mẽ để doanh nghiệp Việt Nam đổi mới công nghệ, mở ra thị trường giá trị gia tăng cao cho ngành.

Theo Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA), động lực thúc đẩy tăng trưởng ngành nhựa có thể kể đến là nhờ nhu cầu trong nước tiếp tục gia tăng với gần 100 triệu dân và tốc độ đô thị hóa cao. Tại Việt Nam, mức tiêu thụ nhựa bình quân/người vẫn thấp hơn nhiều so với các nước phát triển, cho thấy còn dư địa tăng trưởng rất lớn tại thị trường nội địa.

Với quy mô doanh thu năm 2024 đạt khoảng 31,5 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt gần 10 tỷ USD, sản phẩm nhựa Việt Nam đã có mặt tại hơn 190 quốc gia, được hưởng lợi trực tiếp từ Hiệp định thương mại tự do (FTA). Ngành này, cũng đón làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng, cùng với một số dự án lớn mới đây như Tập đoàn LEGO lên đến 1,3 tỷ USD tại TP. Hồ Chí Minh.

Qua đó, có thể thấy Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho sản xuất nhựa và vật liệu polymer kỹ thuật cao. Ngoài ra, Hiệp hội Nhựa Việt Nam đã đưa ra dự báo ngành không chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng trên 10%/năm, mà còn có thể trở thành ngành công nghiệp xanh, bền vững, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

Riêng ở lĩnh vực tái chế nhựa tại Việt Nam, bà Huỳnh Thị Mỹ, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam nhấn mạnh, lĩnh vực này đang ở giai đoạn chuyển mình từ mô hình nhỏ lẻ, truyền thống sang dự án quy mô lớn, công nghệ cao. Nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – cộng đồng, Việt Nam hoàn toàn có thể nâng tỷ lệ tái chế lên mức 30–50% trong thập kỷ tới, biến thách thức thành cơ hội phát triển bền vững.“Trong vai trò tổ chức ngành, Hiệp hội Nhựa Việt Nam cũng đang tiên phong đề xuất cơ chế thành lập các khu công nghiệp kinh tế tuần hoàn để tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tái chế mở rộng đầu tư. Với nền tảng này, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện thuận lợi hơn trong góp phần thúc đẩy ngành tái chế phát triển mạnh mẽ và hiệu quả”, bà Mỹ cho biết thêm.Trong khi đó, phát triển song hành và không thể tách rời với ngành nhựa, ngành cao su cũng cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ với năng năng suất bình quân của ngành đạt 1.720kg/ha, đứng thứ nhất châu Á. Thống kê diện tích trồng cây cao su Việt Nam đạt 929,5 nghìn ha và chiếm 7,2% tổng diện tích cao su toàn cầu; đồng thời là quốc gia xuất khẩu cao su lớn thứ 3 thế giới và chiếm 17,4% tổng thương mại cao su toàn cầu.

Một số chuyên gia đánh giá, ngành sản xuất nhựa và cao su Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, phù hợp với xu hướng thương mại toàn cầu. Sự điều chỉnh thuế quan tại những thị trường lớn dự kiến sẽ hỗ trợ cho sự tăng trưởng này, đồng thời tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho ngành.

Ghi nhận thực tế cũng cho thấy, ngành nhựa và cao su Việt Nam đang chuyển hướng mạnh mẽ sang sản xuất xanh, từ nguyên liệu bền vững đến đa dạng giải pháp tái chế tiên tiến, mang lại cơ hội cho doanh nghiệp duy trì sức cạnh tranh và thích ứng nhanh nhu cầu thị trường thay đổi. Với nhu cầu tăng trưởng ở đa dạng lĩnh vực ô tô, xây dựng, chăm sóc sức khỏe, hàng tiêu dùng…, VietnamPlas được xem là nền tảng năng động để nhà sản xuất, nhà cung cứng kết nối với người mua, duy trì và mở rộng quan hệ hợp tác, khai thác cơ hội trong thị trường.

Cụ thể tại VietnamPlas 2025, quy tụ 1.200 gian hàng của hơn 650 đơn vị đến từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, chú trọng giới thiệu đa dạng công nghệ hiệu suất cao và giải pháp bền vững có lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Nên cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng triển lãm tiếp tục góp phần quảng bá hình ảnh ngành nhựa và cao su Việt Nam năng động, hội nhập và thể hiện vai trò ngày càng quan trọng trong chuỗi cung ứng nhựa toàn cầu.

Đại diện Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) chỉ ra rằng, ở góc độ xúc tiến thương mại thì VRA đã đồng hành nhiều năm cùng Công ty CP Quảng cáo và Hội chợ Thương mại VINEXAD kết hợp Công ty TNHH MTV Yorkers Exhibition Service Việt Nam tổ chức VietnamPlas là triển lãm công nghiệp nhựa và cao su lớn nhất tại Việt Nam, đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Đây không chỉ là nơi cập nhật công nghệ, mà còn là nơi quy tụ máy móc, nguyên liệu, giải pháp tái chế và sản phẩm nhựa tiên tiến từ khắp thế giới, giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận nhanh chóng với công nghệ hiện đại, đáp ứng xu hướng xanh.

Đáng chú ý, ngày càng nhiều doanh nghiệp lớn tiên phong và có nhu cầu đầu tư công nghệ tiên tiến, xây dựng nhà máy tái chế quy mô lớn đạt chuẩn quốc tế, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn có khả năng xuất khẩu sang các thị trường khó tính. Mặt khác, trong bối cảnh triển khai cơ chế EPR (Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất) cùng định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn đang mở ra cơ hội phát triển bền vững, nhưng cũng đòi hỏi ngành nhựa và cao su Việt Nam từng bước xây dựng hệ thống tái chế hiện đại, minh bạch và bền vững.

Về phía doanh nghiệp, ông Lê Anh, Đại diện DUYTAN Recycling (Nhà máy Nhựa Tái chế DUYTAN) cho rằng, trong bối cảnh ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng đáng lo ngại, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò then chốt không chỉ trong sản xuất mà còn trong tái tạo giá trị từ vật liệu đã qua sử dụng. Việc xây dựng hệ sinh thái tái chế bền vững, với trọng tâm là kết nối chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng thông qua sáng kiến đồng hành đóng vai trò quan trọng trong chủ động thực hiện EPR cho đến phát triển phong phú dòng sản phẩm làm từ nhựa tái chế đạt chuẩn an toàn thực phẩm.

“Tại DUYTAN Recycling, doanh nghiệp đã và đang đầu tư công nghệ hiện đại, truy xuất nguồn gốc nguyên liệu và hợp tác cùng đối tác trong nước và quốc tế nhằm khép kín vòng tuần hoàn nhựa. Doanh nghiệp còn thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, tăng cường tái chế, tái sử dụng tài nguyên, góp phần hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) của Việt Nam”, ông Lê Anh chia sẻ thêm.

Cùng với Luật Bảo vệ môi trường 2020 và cơ chế EPR, có thể thấy có những tín hiệu tích cực đang thúc đẩy sự chuyển dịch "xanh hóa" ngành nhựa và cao su Việt Nam. Điều này, đã tạo thúc đẩy doanh nghiệp chủ động đầu tư, giảm dần phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu, đồng thời phù hợp với xu thế phát triển kinh tế tuần hoàn và cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam.