Khắc phục “thẻ vàng” IUU: Đà Nẵng tăng cường truy xuất nguồn gốc hải sản

Một số chủ tàu chưa nhận thức đúng, thờ ơ với tầm quan trọng của việc khai thác hợp pháp, có báo cáo; không quan tâm đến "thẻ vàng". Ảnh minh họa: Phước Ngọc-TTXVN

Thực hiện Chỉ thị 45/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Thời gian qua, thành phố Đà Nẵng đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền các quy định của pháp luật về việc quản lý hoạt động khai thác xa bờ nhằm nỗ lực xóa thẻ vàng lấy lại thẻ xanh cho ngành thủy sản Việt Nam.
Ông Đặng Duy Hải, Phó Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản thành phố Đà Nẵng cho biết, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Đà Nẵng đã tích cực phối hợp các lực lượng chức năng hướng dẫn ngư dân thực hiện khai thác hải sản hợp pháp.
Theo đó, tổ chức các lớp tuyên truyền các quy định của nhà nước về Luật Biển Việt Nam, Luật Thủy sản, quản lý ngư trường nguồn lợi theo sự quản lý của nhà nước đã được quy định và khai thác đúng ngư trường.

Đến nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố đã chủ trì phối hợp với Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng, UBND các quận tổ chức 7 lớp tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn cho 20 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản và gần 400 ngư dân là chủ tàu cá, thuyền trưởng tàu cá có công suất từ 90 CV trở lên.
Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Thủy sản thành phố Đà Nẵng Đặng Duy Hải cho rằng, hiện nay, việc kê khai nguồn gốc, xuất xứ thủy, hải sản gặp nhiều khó khăn bởi phần lớn ngư dân còn mang tâm lý giấu ngư trường, không muốn lộ vị trí đánh bắt của mình.

Một số chủ tàu chưa nhận thức đúng, thờ ơ với tầm quan trọng của việc khai thác hợp pháp, có báo cáo; không quan tâm đến "thẻ vàng" vì hầu hết họ bán sản phẩm cho nậu vựa, bán cá chợ; việc ghi, nộp sổ nhật ký khai thác, báo cáo khai thác; dè dặt, thiếu hợp tác với Ban quản lý.
Bên cạnh đó, việc kiểm tra, giám sát đối với lượng hàng hóa trên tàu khó khăn vì đặc thù của thủy sản là phải bảo quản lạnh, không thể đưa lên chợ bán cùng một lúc mà phải đưa nhiều đợt suốt trong thời gian của phiên chợ; trình độ của một số chủ tàu, ngư dân còn hạn chế nên việc tuyên truyền, vận động đến với bà con gặp những khó khăn nhất định.
Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố sẽ tiếp tục triển khai tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân về Luật Thủy sản 2017 và các quy định của pháp luật liên quan đến vấn đề về khai thác IUU.

Đồng thời, Sở tiếp tục tăng cường các hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và thanh tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU theo quy định tại Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về thủy sản và Bộ luật Hình sự; tiếp tục thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý tàu thuyền và các biện pháp bảo tồn, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Là đơn vị trực tiếp quản lý hoạt động khai thác tàu cá của ngư dân, ông Nguyễn Lại, đại diện Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang cho biết, nhằm nỗ lực xóa thẻ vàng đối với khai thác thủy sản của Việt Nam, thời gian qua, đơn vị đã phối hợp với Chi đội Kiểm ngư số 3 và Đồn Biên phòng Sơn Trà tổ chức tuyên truyền, phát tờ rơi về quản lý hoạt động khai thác thủy sản, đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động thủy sản trên các vùng biển, đặc biệt là các giải pháp khắc phục hoạt động khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định cho ngư dân trên các tàu thuyền đánh cá thường xuyên ra vào, neo đậu tại âu thuyền và cảng cá Thọ Quang.
Đến nay, Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đã phát 350 bộ tờ rơi, sổ tay cho gần 130 tàu cá và trực tiếp giới thiệu hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện ghi, nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác theo mẫu mới của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Cùng với việc tuyên truyền, Ban quản lý đã triển khai quyết liệt việc truy xuất nguồn gốc, xuất xứ các loại thủy hải sản, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Từ đầu năm đến nay, chợ đầu mối thủy sản Thọ Quang đã thực hiện 6.996 lượt kê khai nguồn gốc, xuất xứ các loại thủy hải sản, với tổng sản lượng trên 24.500 tấn.

Thời gian tới, Ban quản lý sẽ tăng cường tuyên truyền về an toàn thực phẩm đến thương nhân, ngư dân thông qua hệ thống phát thanh, tờ rơi, pa nô, treo băng rôn; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định về điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm...
Ông Cao Văn Minh, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà (Đà Nẵng) chia sẻ, những năm qua, nghiệp đoàn nghề cá phường Nại Hiên Đông luôn chấp hành tốt các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước trong khai thác và đánh bắt thủy hải sản, đặc biệt trong nghiệp đoàn không có tàu cá nào vi phạm vùng đánh bắt.
Kết quả đó xuất phát từ ý thức, trách nhiệm của mỗi ngư dân khi tham gia nghiệp đoàn nghề cá. Khi tham gia vào nghiệp đoàn nghề cá, mỗi thành viên đều phải ký cam kết, ngoài việc nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, phải tuân thủ đầy đủ các quy định của Việt Nam và quốc tế khi hành nghề trên biển. Đặc biệt, ngư dân phải có tinh thần tự giác, đoàn kết và tương trợ giúp nhau trong khai thác hải sản cũng như khi gặp khó khăn, sự cố xảy ra.
Theo ông Cao Văn Minh, hiện Nghiệp đoàn nghề cá phường Nại Hiên Đông có 350 chủ tàu; trong đó có trên 60 tàu có công suất từ 400-800 CV, với 19 tổ khai thác xa bờ. Nghiệp đoàn nghề cá yêu cầu khi ra khơi, mỗi tàu trong tổ, đội đều phải kết nối với nhau qua hệ thống ICom để thường xuyên liên lạc để nắm bắt được vị trí, tình hình thời tiết, luồng cá, hỗ trợ nhau khi gặp hoạn nạn trên biển.

Thời gian tới, nghiệp đoàn nghề cá sẽ tiếp tục phát triển các tổ, đội liên kết, trang bị các kiến thức kỹ năng cho thành viên để nghiệp đoàn nghề cá thực sự trở thành ngôi nhà chung để gắn kết ngư dân.
Nhằm nâng cao hiệu quả khai thác thủy, hải sản, tháng 10/2017, gia đình anh Nguyễn Vũ, trú tại phường Nại Hiên Đông đã đầu tư đóng mới chiếc tàu vỏ gỗ theo Quyết định 47/QĐ-UBND của UBND thành phố Đà Nẵng về chính sách hỗ trợ ngư dân đóng mới tàu khai thác hải sản và tàu dịch vụ khai thác sản.

Với số tiền hỗ trợ của thành phố và vốn của gia đình, anh Vũ đã đầu tư đóng mới con tàu công suất hơn 800CV, trị giá 3 tỷ đồng. Từ khi con tàu mới đi vào hoạt động, anh Vũ đã quen dần với việc kê khai nguồn gốc thủy, hải sản khai thác khi trở về cảng cá Thọ Quang.
Anh Vũ cho hay, việc truy xuất nguồn gốc thủy, hải sản là cần thiết, bởi khi EU siết chặt doanh nghiệp thì doanh nghiệp sẽ phải siết chặt với ngư dân. Thực tế cho thấy, nếu ngư dân đánh bắt không ghi chép nhật ký khai thác thì cơ quan chức năng sẽ không xác nhận, doanh nghiệp sẽ không thu mua. Vì vậy, cần có sự liên kết chặt chẽ giữa ngư dân, chính quyền và doanh nghiệp để sản phẩm khai thác khi lên bờ có giá trị kinh tế cao.
Hơn 30 năm gắn bó với biển, ngư dân Cao Văn Ninh, trú tại phường Nại Hiên Đông chưa một lần vi phạm chủ quyền, lãnh hải nước ngoài, bởi trên mỗi chuyến ra khơi, ông luôn chấp hành Luật Thủy sản Việt Nam và quốc tế để nắm rõ vị trí, vùng biển; tuyệt đối đánh bắt không vi phạm vùng biển nước ngoài.
Ông Ninh chia sẻ, trước mỗi chuyến vươn khơi, ông được tuyên truyền, tập huấn về các quy định bắt buộc có liên quan, nhất là quy định Luật Thủy sản. Từ đó, ông hiểu rõ hơn khi đánh bắt ngoài khơi, chủ động đầu tư lắp đặt trang thiết bị hiện đại, bảo quản an toàn sản phẩm để nâng cao hiệu quả khai thác, nhất là tránh rủi ro, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản sau mỗi chuyến vươn khơi.
Ông Ninh cho biết, giờ đây, trên mỗi chuyến biển của ông ngoài các nhu yếu phẩm cần thiết, ông không quên mang theo quyển sổ, bút để ghi chép nhật ký khai thác. Theo ông Ninh, khi ngư dân làm đúng theo quy định của Nhà nước, hải sản khai thác được xuất ra nước ngoài thì thu nhập của ngư dân sẽ cao hơn. Thời gian tới, ông sẽ cùng các ngư dân trong nghiệp đoàn nghề cá tiếp tục vươn khơi bám biển, đánh bắt thủy, hải sản, khai thác đúng ngư trường để làm giàu cho quê hương, đất nước../.

>>> Khắc phục “thẻ vàng” IUU: Thuỷ sản Việt Nam trước giờ G

>>> Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường làm việc với Cao ủy EU về vấn đề thẻ vàng IUU