Khủng hoảng lạm phát hàng hóa thế giới sẽ đi về đâu?
Các giải pháp tiền tệ đã nhanh chóng giúp hoạt động kinh tế được phục hồi, nhưng trong quá trình phục hồi này, cán cân cung cầu vẫn chưa trở về trạng thái cân bằng cần thiết.
Khác với cuộc khủng hoảng năm 2008, suy thoái kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra không bắt nguồn từ những trục trặc hệ thống về kinh tế hoặc tài chính.Lần này, hoạt động kinh tế dễ phục hồi hơn. Cuộc khủng hoảng năm 2008 mang tính hệ thống bắt nguồn từ thị trường bất động sản, sau đó lan ra toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu.
Nhưng lần này, thời gian thất nghiệp của người lao động không dài. Nhiều ngành nghề đã nhanh chóng thích nghi với trạng thái bình thường mới bằng cách áp dụng mô hình làm việc kết hợp trực tiếp và trực tuyến.Nguồn cung tiền tệ lãi suất thấp và các gói hỗ trợ tài chính dồi dào đã thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng.
Tuy nhiên, ở phía bên kia của cán cân, nguồn cung không phục hồi suôn sẻ như vậy. Nhiều yếu tố mới đã xuất hiện sau đại dịch.Ví dụ người dân thay đổi nhu cầu tiêu dùng do ảnh hưởng của đại dịch, thương mại điện tử tăng trưởng nhanh chóng. Hệ thống hậu cần và chuỗi cung ứng bị đứt gãy. Xuất hiện một số cuộc khủng hoảng thiếu, như cuộc khủng hoảng trên thị trường chất bán dẫn.
Các nền kinh tế lớn ở Đông Á, một trong những trung tâm quan trọng nhất của hệ thống sản xuất toàn cầu, tiếp tục áp dụng chính sách phỏng tỏa và truy vết COVID-19. Tất cả khiến tốc độ gia tăng của nguồn cung không bắt kịp với cầu. Như một lẽ thông thường, cầu lớn hơn cung sẽ đẩy giá lên cao.Trước tình trạng giá cả tăng mạnh trên quy mô toàn cầu, những người có ảnh hưởng tới chính sách tiền tệ đã đưa ra các phản ứng khác nhau.Nhiều nước từng tuyên bố lạm phát sẽ chỉ là "tạm thời" trong một thời gian dài, nhưng sau đó dự đoán này dần thay đổi theo thời gian, đặc biệt là khi thị trường hàng hóa liên tục tăng.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được cho là từ năm 2023 mới bắt đầu thắt chặt tiền tệ và rút dần lượng tiền mặt khỏi thị trường. Nhưng ngay trong quý đầu tiên của năm 2022, Fed đã phải hành động bằng cách tăng lãi suất, do đã chậm trễ trong đưa ra các thông báo mang tính định hướng. Mặc dù giá cả hàng hóa tăng nhanh là dấu hiệu các nước sẽ phải thắt chặt tiền tệ từ nay đến cuối năm, nhưng chính sự phản ứng chậm trễ của các ngân hàng trung ương trước lạm phát đã đẩy nhanh tốc độ tăng giá.Trong cuộc khủng hoảng giá hàng hóa hiện nay, tác động của đại dịch COVID-19 được nhắc đến nhiều nhất, nhưng còn nhiều yếu tố khác.Cuộc xung đột tại Ukraine và các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga đã tạo ra một áp lực mới lên nguồn cung.
Nga là một trong những nhà sản xuất dầu mỏ và khí đốt tự nhiên hàng đầu thế giới, cũng là một trong những nhà cung cấp lớn nhiều loại nguyên liệu thô phục vụ công nghiệp, đặc biệt là palladium, nickel và bạch kim.
Nguồn cung từ Nga bị hạn chế, kết hợp với căng thẳng sẵn có trên thị trường, đã đẩy giá hàng hóa tăng lên mức chưa từng có.Để có hình dung rõ ràng hơn, so với tháng 3/2020, khi dịch COVID-19 bắt đầu tác động mạnh mẽ nhất, giá nickel hiện nay đã tăng 200%, giá nhôm tăng 150%, trong khi các nguyên liệu sắt, đồng và dầu tăng 100%. Mức giá cao ngất ngưởng của các hàng hóa phục vụ công nghiệp đã trực tiếp và gián tiếp đẩy giá tiêu dùng tăng trên quy mô toàn cầu.
Ngoài ra, do Nga và Ukraine đều là những nhà cung cấp nông sản rất lớn, đặc biệt là lúa mỳ và hướng dương, xung đột đã làm tăng áp lực lên giá lương thực.Một số quốc gia bắt đầu nhìn trước được nguy cơ liên quan đến nguồn cung đã quyết định hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô và các sản phẩm thực phẩm. Đồng thời, các nước cũng đưa ra các biện pháp áp đặt hạn ngạch và thuế với mục đích bảo hộ sản xuất trong nước. Các yếu tố này đã đưa giá lương thực lên mức cao nhất trong lịch sử.
Theo tính toán của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc, giá lương thực toàn cầu đã tăng khoảng 60% trong 2 năm qua, trong khi mức tăng này là 70% đối với giá ngũ cốc và 150% đối với giá dầu thực vật.Thực phẩm đang hướng đến mức giá thực tế cao nhất từ những năm 1960. Sự gia tăng này diễn ra trong một thời gian tương đối ngắn, trong khi khoảng 6-7 năm trước khi xảy ra dịch COVID-19 giá lương thực dao động rất ít, cho thấy một khía cạnh khác của cú sốc.
Tại thời điểm này, giá cả hàng hóa toàn cầu vẫn chưa có dấu hiệu chững lại. Cuộc xung đột Nga-Ukraine đang là trở ngại chính khiến giá cả chưa thể đi xuống.Các biện pháp giãn cách xã hội mạnh tay đang được thực hiện đối với người nhiễm COVID-19 ở Trung Quốc cũng "góp phần" đe dọa an ninh nguồn cung.
Mặc dù đã bắt đầu xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ, nhưng vẫn chưa thấy các nước có dấu hiệu thắt chặt tài chính và giảm cung ứng thanh khoản. Do đó, ba yếu tố chính khiến giá hàng hóa tăng kỷ lục vẫn có xu hướng tiếp tục duy trì.Khó có thể nhìn thấy tác động của việc điều chỉnh chính sách tiền tệ trong ngắn hạn. Một số chuyên gia táo bạo đã dự báo Fed sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản, thay vì 25 điểm cơ bản, nhưng sẽ mất một thời gian để sự điều chỉnh tác động tới giá cả. Sự cứng rắn của Trung Quốc trong cuộc chiến chống COVID-19 không thay đổi. Tuy nhiên, cũng có thể nhu cầu giảm ở Trung Quốc sẽ tác động mạnh hơn so với nguồn cung giảm, qua đó góp phần kéo giá hàng hóa thế giới đi xuống. Nếu vậy, dường như việc kiểm soát giá cả - vốn đang chiếm lĩnh các chương trình nghị sự kinh tế của các chính phủ toàn cầu - trong ngắn hạn sẽ phụ thuộc vào tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine./.Tin liên quan
-
Tài chính & Ngân hàng
BoJ nâng dự báo lạm phát của Nhật Bản
08:54' - 29/04/2022
BoJ đã nâng dự báo về tỷ lệ lạm phát trong tài khóa 2022 lên mức 1,9%, tăng mạnh so với con số 1,1% trong dự báo trước đó.
-
Kinh tế Thế giới
Lạm phát ở Đức lên mức cao nhất trong 40 năm qua
20:17' - 28/04/2022
Việc đứt gãy nguồn cung, đại dịch COVID-19 và xung đột ở Ukraine đã khiến giá cả các mặt hàng ở Đức tăng mạnh từ nhiều tháng qua.
-
Kinh tế Thế giới
IMF: Lạm phát tăng và giảm tốc ở Trung Quốc đe dọa tăng trưởng Mỹ Latinh
06:30' - 27/04/2022
IMF cũng chỉ ra rằng chi phí tài chính toàn cầu và trong nước tăng cao có thể đẩy nhanh việc thoái vốn của các nhà đầu tư và đặt ra thách thức cho khu vực.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Châu Á đối mặt với triển vọng lạm phát kèm suy thoái
14:12' - 26/04/2022
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 25/4 đưa nhận định các nước châu Á đang chịu những tác động từ cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, trong đó giá cả leo thang, còn tăng trưởng bị kìm hãm.
-
Tài chính & Ngân hàng
Khả năng Hàn Quốc điều chỉnh chính sách tiền tệ để kiềm chế lạm phát
12:58' - 19/04/2022
Ngày 19/4, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) được đề cử, ông Rhee Chang-yong, đã trình bày phương hướng điều chỉnh chính sách tiền tệ ở mức độ phù hợp để kiềm chế lạm phát.
-
Kinh tế Thế giới
Nhìn lại những bài học lạm phát trong thập niên 1970
06:30' - 19/04/2022
Trong năm qua, các chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách đã theo dõi việc lạm phát gia tăng ở cả hai bờ Đại Tây Dương với sự lo lắng ngày càng tăng.
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
“Bùa chú” của ngành bán lẻ Thái Lan
05:30'
Có một điều không thể phủ nhận là AI đang làm thay đổi trải nghiệm mua sắm và trở thành động lực chính cho tăng trưởng trực tuyến và lợi nhuận cho các nhà bán lẻ Thái Lan.
-
Phân tích - Dự báo
Đồng yen suy yếu có làm ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế Nhật Bản
08:39' - 25/04/2024
Thông tin về đồng yen yếu liên tục xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, từ TV, báo chí cho đến các quầy giao dịch ngân hàng.
-
Phân tích - Dự báo
Liệu Trung Quốc có vượt qua bẫy thu nhập trung bình?
05:30' - 25/04/2024
Tờ The Edge Malaysia đăng bình luận của tác giả Nouriel Roubini, Giáo sư danh dự kinh tế tại Đại học New York về việc Trung Quốc đang phải đối mặt với bẫy thu nhập trung bình.
-
Phân tích - Dự báo
Vì sao đà tăng của giá dầu bị suy yếu?
06:47' - 24/04/2024
Bất chấp tình hình địa chính trị tại khu vực Trung Đông đang leo thang, giá dầu trong những ngày gần đây đã quay đầu đi xuống, khiến kỳ vọng về ngưỡng giá 100 USD/thùng ngày càng trở nên yếu hơn.
-
Phân tích - Dự báo
Sức mạnh của đồng USD - kịch bản nằm ngoài dự báo cho năm 2024
09:11' - 23/04/2024
Các thị trường tài chính thế giới đang đối diện với một kịch bản không hề được dự báo cho năm 2024. Đó là sức mạnh của đồng USD.
-
Phân tích - Dự báo
Thách thức trên con đường phục hồi kinh tế Nhật Bản
06:38' - 23/04/2024
So với các nước khác, kinh tế Nhật Bản không thể nói là đang phát triển tốt. Nhật Bản, từng là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã bị Trung Quốc và gần đây là Đức vượt qua.
-
Phân tích - Dự báo
Ngành bán dẫn Nhật Bản sẽ sớm trở lại thời kỳ huy hoàng?
05:30' - 22/04/2024
Trong liên tiếp nhiều năm, Nhật Bản đã phải vượt qua một loạt thách thức để khẳng định mình là một trung tâm bán dẫn có sức hấp dẫn toàn cầu.
-
Phân tích - Dự báo
Cuộc chiến giá xe điện lan sang Malaysia
06:30' - 21/04/2024
Đối với Malaysia, tốc độ thay đổi nhanh chóng trên thị trường toàn cầu đã có tác động đáng kể đến lĩnh vực sản xuất ô tô của quốc gia Đông Nam Á này.
-
Phân tích - Dự báo
Xung đột tại Trung Đông leo thang phủ bóng kinh tế toàn cầu
05:30' - 21/04/2024
Theo tờ Financial Times, sự leo thang xung đột ở Trung Đông là nguy cơ lớn đối với tăng trưởng kinh tế thế giới, phủ bóng lên các thị trường và đẩy giá dầu lên cao hơn.