Kinh tế Mỹ "gặp hạn" vì Harvey và Irma

Số liệu mới nhất của Bộ Thương mại Mỹ cho hay nền kinh tế nước này trong quý II/2017 đã đạt nhịp độ tăng trưởng cao nhất trong hai năm qua, với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng 3% nhờ chi tiêu tiêu dùng và đầu tư của doanh nghiệp tăng.

Mặc dù số liệu khả quan trên là tin vui đối với chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Donald Trump, người từng cam kết sẽ giúp nền kinh tế Mỹ tăng trưởng vững ở mức 3%/năm, song giới chuyên gia cho rằng mục tiêu trên của ông Trump khó thực hiện được trong năm nay. Một trong những nguyên do chính là vì tác động từ hai siêu bão Harvey và Irma liên tiếp tràn vào Mỹ trong những ngày qua.

Các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của tạp chí Wall Street Journal nhận định siêu bão Harvey (đổ bộ vào bang Texas và Louisiana ở Đông nam nước Mỹ khoảng ba tuần trước) sẽ khiến việc đánh giá tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn trong những tháng tới.

Giới chuyên gia nhận định rằng siêu bão Harvey sẽ khiến nhịp độ tăng trưởng GDP của nền kinh tế đầu tàu thế giới suy giảm khoảng 0,3 điểm phần trăm trong quý III/2017 trước khi có thể sẽ tăng lên trong ba tháng đầu của năm 2018.

Các bằng chứng ban đầu về tác động của bão Harvey đối với thị trường việc làm ở Mỹ đã xuất hiện vào ngày Thứ năm (7/9), khi Bộ Lao động nước này thông báo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng lên mức cao nhất kể từ sau siêu bão Sandy hồi tháng 11/2012.

Ước tính bão Harvey sẽ khiến thị trường việc làm giảm khoảng 27.000 việc làm mỗi tháng trong quý III/2017. Sang quý IV, ảnh hưởng này sẽ giảm bớt và thị trường lao động Mỹ sẽ ít biến động. Sau đó, nhờ quá trình tái thiết giúp nhiều người kiếm được việc làm hơn, thị trường lao động của Mỹ sẽ tăng trung bình 13.000 việc làm trong quý I/2018.

Do tác động của bão Harvey, giá xăng tăng đột biến vì hoạt động của các nhà máy lọc dầu tại Houston bị gián đoạn. Theo số liệu của Hiệp hội Ô tô Mỹ (AAA), giá xăng trung bình trên toàn quốc hôm 6/9 ở mức 2,66 USD/gallon, tăng so với mức 2,35 USD/gallon của một tháng trước đó. Một số chuyên gia dự báo giá xăng tại quốc gia Bắc Mỹ này có thể chạm mức 2,75 USD/gallon trước khi bắt đầu “hạ nhiệt”.

Chi phí năng lượng đóng góp tới 7% vào chỉ số giá tiêu dùng, với nhiên liệu động cơ chiếm gần một nửa số đó. Sự biến động của giá xăng có thể làm tăng tỷ lệ lạm phát tại Mỹ thêm khoảng 0,5% và những ảnh hưởng này sẽ có thể biến mất trong vòng vài tháng.

Houston là thành phố lớn thứ tư của nước Mỹ, với gần ba triệu công nhân và đóng góp khoản 500 tỷ USD mỗi năm vào GDP của nước này. Sự tàn phá ở khu vực trên đủ lớn để gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh và thị trường việc làm trên quy mô quốc gia, đặc biệt là trong quý thứ III năm nay.

Với giá xăng tăng, người tiêu dùng Mỹ sẽ còn dư lại ít tiền hơn cho những chi tiêu khác. Theo hãng đánh giá tín nhiệm Moody's, cứ mỗi xu giá xăng tại Mỹ tăng sẽ khiến chi tiêu tiêu dùng của người dân nước này tăng thêm 1 tỷ USD tính trên cả năm.

Bên cạnh đó, mặc dù thiệt hại về nhà ở và hoạt động kinh doanh không được biểu thị trong GDP, song những tổn thất trên sẽ được phản ánh thông qua những số liệu về tình hình tài chính của các hộ gia đình .

Một điều cần chú ý là nhiều chủ nhà và doanh nghiệp không mua bảo hiểm lũ lụt, đồng nghĩa với việc một phần lớn trong tổng số thiệt hại ước tính 100 tỷ USD sẽ không được chi trả và có thể khiến tình hình tài chính của các hộ gia đình suy giảm.

Hiện tại, các ước tính tác động của bão Harvey lên nền kinh tế Mỹ vẫn còn ở mức sơ bộ, và cơn bão Irma tràn vào Florida có thể làm trầm trọng thêm những tác động này.

Công ty dự báo thời tiết AccuWeather (Mỹ) cho biết thiệt hại kinh tế do siêu bão Harvey và Irma gây ra cho riêng nước Mỹ có thể lên tới 290 tỷ USD, tương đương khoảng 1,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), do các doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, giao thông và cơ sở hạ tầng hư hại, mùa màng bị phá hủy, và giá nhiên liệu leo thang.

Hãng tái bảo hiểm lớn nhất thế giới Munich Re (Đức) mới đây cũng đã đưa ra dự báo rằng các công ty bảo hiểm có thể sẽ phải chi trả từ 25 tỷ đến 30 tỷ USD cho các khách hàng bị ảnh hưởng bởi siêu bão Harvey. Theo Munich Re, việc xác định thiệt hại của bão Harvey rất phức tạp do tình hình ngập lụt vẫn diễn ra ở nhiều nơi.

Các chuyên gia kinh tế nhận định hai siêu bão trên tuy sẽ không gây tác động quá lâu dài cho dù mục tiêu tăng trưởng 3% cả năm nay có thể sẽ không trở thành hiện thực. Song các dự báo về tăng trưởng GDP, tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát và các chỉ số kinh tế chính khác của nước Mỹ trong năm 2018 sẽ không thay đổi so với những ước tính trước đó./.