Kinh tế Trung Đông trong kịch bản hậu COVID-19
Đại dịch được dự báo sẽ còn kéo dài và diễn biến phức tạp, song một số nền kinh tế như Ai Cập và Saudi Arabia đã cho thấy năng lực thích ứng tốt hơn với tình hình mới. Nội dung bài viết như sau:
* Triển vọng sáng của kinh tế toàn cầu
Báo cáo "Triển vọng Kinh tế Thế giới" mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố tuần qua đã phát đi tín hiệu cho thấy quá trình chuyển đổi kinh tế thời kỳ hậu đại dịch COVID-19 có thể đến sớm hơn và mạnh mẽ hơn so với dự tính trước đó chỉ ba tháng.
IMF cho rằng kinh tế toàn cầu đã sụt giảm 3,5% trong năm 2020, cải thiện đáng kể so với mức dự báo giảm 4,4% đưa ra hồi tháng 10 năm ngoái. Mức tăng trưởng dự kiến của kinh tế thế giới năm 2021 là 5,5%, cao hơn so với mức dự báo tăng 5,1% trước đó.
Triển vọng khả quan này dựa trên những kỳ vọng trong hoạt động kinh tế giai đoạn cuối năm nay khi sẽ có thêm nhiều người được tiêm vaccine ngừa COVID-19.
Một lý do khác là sự chuyển biến mạnh mẽ diễn ra ở Mỹ, bắt đầu từ nửa cuối năm 2020. Kinh tế Mỹ ước giảm 3,4% năm 2020, cải thiện hơn so với mức dự kiến giảm 4,3% trước đó.
Nhịp độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể đạt 5,1% trong năm 2021, tăng 2 điểm phần trăm so với dự báo tương ứng vào tháng 10 năm ngoái.
Tờ Wall Street Journal trong bài báo cuối tuần qua từng khẳng định rằng kinh tế Mỹ đang trong thời kỳ "sẵn sàng tăng trưởng" và sẽ tạo nên “cú hích” vào cuối năm nay.
Tiếp sau đó là Trung Quốc, khi tăng trưởng kinh tế của nước này ước tính đạt 2,3% năm 2020 và lên tới 8,1% vào năm 2021.
IMF nhận định kết quả tích cực của Trung Quốc là nhờ chính phủ nước này đã hỗ trợ chi đầu tư cho cơ sở hạ tầng công cộng, bên cạnh các động thái quyết liệt của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương) để hỗ trợ thanh khoản và đảm bảo nguồn cung tín dụng mạnh mẽ, cũng như gia tăng đầu tư và tiêu dùng của khu vực tư nhân.
Tuy nhiên, các xu hướng cũng chỉ ra rằng khoảng cách giữa các nền kinh tế phát triển và mới nổi sẽ lớn hơn giai đoạn hậu COVID-19, và sẽ làm đảo ngược những thành quả mà thế giới đã vất vả đạt được trong xóa đói giảm nghèo toàn cầu, khi sẽ có thêm 90 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực.
* Trung Đông hậu COVID-19
Khu vực Trung Đông và Trung Á, giống như nhiều khu vực khác trên thế giới, đã cho thấy những tín hiệu phục hồi trong quý cuối cùng của năm 2020, thu hẹp mức độ suy giảm tăng trưởng từ giảm 4,1% xuống còn giảm 3,2%, đồng thời dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng 3% trong năm nay.
Trong khi báo cáo của IMF chỉ ra rằng các nhà xuất khẩu dầu mỏ và các nền kinh tế dựa vào du lịch phải đối mặt với kịch bản đặc biệt khó khăn do tiến trình bình thường hóa du lịch xuyên biên giới dự kiến chậm lại và triển vọng giá dầu thấp, tác động thực tế đối với các nhà xuất khẩu dầu mỏ chủ chốt như Saudi Arabia lại không quá tiêu cực như dự báo trước đó, nhờ sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động phi dầu mỏ.
Ngoài Lebanon, quá trình chuyển đổi kinh tế dự kiến sẽ diễn ra ở Iraq, Sudan và Oman, trong khi xung đột kéo dài để lại những hậu quả nghiêm trọng đối với các nền kinh tế như Syria, Yemen và Libya.
Đối với khu vực vùng Vịnh, sự phục hồi kinh tế cuối cùng sẽ vẫn phụ thuộc vào cách các nhà sản xuất dầu mỏ thích ứng với sự thay đổi của thị trường năng lượng toàn cầu, dẫn đầu là Mỹ. Nguồn thu dầu mỏ của các nền kinh tế Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) đã bị “tàn phá” do mất cân đối cán cân cung-cầu, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và xu hướng dịch chuyển sang các tài nguyên năng lượng thay thế.
Cách duy nhất để các quốc gia khu vực thích ứng với tình hình mới là áp dụng chính sách tài khóa thắt chặt hơn và thu hút thêm những nguồn đầu tư mới.
Cho đến nay, Saudi Arabia đã ứng phó với đại dịch COVID-19 tốt hơn dự kiến. Mức độ suy giảm tăng trưởng kinh tế của nước này trong năm 2020 đã thu hẹp từ giảm 5,4% xuống còn giảm 3,9%, và có thể tăng trưởng 2,6% năm 2021.
Dự án thành phố tương lai NEOM, một phần của kế hoạch Tầm nhìn 2030, có thể trở thành điểm nhấn và biến Saudi Arabia trở thành một đầu mối giao thương trong khu vực như Dubai của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).
* Câu chuyện thành công của Ai Cập
Một ví dụ điển hình khác là Ai Cập khi quốc gia này được coi là thành công trong đối phó với đại dịch COVID-19. Trong khi phần còn lại của khu vực chịu tác động nặng nề từ đại dịch, Ai Cập là quốc gia duy nhất ở Trung Đông và Bắc Phi ghi nhận mức tăng trưởng dương.
IMF dự báo Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này dự kiến sẽ tăng 2,8% trong tài khóa 2020-2021 (kết thúc cuối tháng 6/2021), bất chấp dịch COVID-19 đã ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch và nguồn kiều hối của Ai Cập.
Báo cáo đánh giá Chính quyền Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi đã thực hiện "các biện pháp chủ động" để giải quyết nhu cầu y tế và xã hội nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, IMF lưu ý rằng những thành quả của Ai Cập vừa đáng chú ý song cũng rất mong manh trước những rủi ro và sự không chắc chắn từ môi trường bên ngoài, đặc biệt là ảnh hưởng của dịch bệnh.
IMF khuyến cáo Ai Cập cần đi đúng hướng để tiến hành tái cơ cấu, bao gồm hỗ trợ khu vực tư nhân và minh bạch hơn trong hoạt động của khối doanh nghiệp nhà nước.
Bài học của Ai Cập là đặc biệt đáng chú ý khi Lebanon, Iraq và Sudan cũng đang tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ IMF.
Tuy nhiên, chương trình cải cách này thường đi kèm quy định “thắt lưng buộc bụng” và cắt giảm trợ cấp, vốn là điều cần thiết về dài hạn, song trong ngắn hạn lại gây ra những hệ lụy kinh tế đối với những người dân đang quay cuồng với các điều kiện kinh tế yếu kém và tác động của đại dịch COVID-19./.
- Từ khóa :
- khu vực trung đông
- covid 19
- ai cập
- trung quốc
- mỹ
- quan hệ mỹ trung
Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Đầu tư vào các công ty khởi nghiệp tại Trung Đông-Bắc Phi chạm mốc 1 tỷ USD
08:09' - 13/01/2021
Số thương vụ của các startup trong khu vực đã giảm 13% năm 2020 so với năm trước đó, song giá trị đầu tư lại tăng 13% lên mức 1,03 tỷ USD.
-
Ý kiến và Bình luận
Fitch Solutions: Kinh tế Ai Cập sẽ tăng trưởng nhanh nhất Trung Đông-Bắc Phi
07:46' - 09/11/2020
Theo báo cáo kinh tế khu vực Trung Đông-Bắc Phi của Fitch Solutions, kinh tế Ai Cập có thể tăng trưởng nhanh nhất tại khu vực này trong giai đoạn 2020-2024.
-
Ý kiến và Bình luận
Chuyên gia: Thị trường thế giới sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn cung dầu từ Trung Đông
18:40' - 17/10/2020
Các chuyên gia trong ngành nhận định, thị trường dầu thế giới sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Đông do sản lượng dầu đá phiến của Mỹ dự kiến tiếp tục giảm.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò quan trọng tại Trung Đông-Bắc Phi
08:47' - 24/09/2020
Báo cáo của IMF cho thấy, các SME còn tạo ra khoảng 50% việc làm và đóng góp tới 70% giá trị Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho một số quốc gia Trung Đông-Bắc Phi.
-
Công nghệ
Samsung dẫn đầu thị trường máy tính bảng tại châu Âu, Trung Đông và châu Phi
07:00' - 06/09/2020
Hãng nghiên cứu thị trường toàn cầu IDC công bố số liệu cho thấy Samsung Electronics, Hàn Quốc là nhà cung cấp máy tính bảng số một tại châu Âu, Trung Đông và châu Phi (EMEA) trong quý II/2020.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
EU khẳng định không thay đổi lập trường về đàm phán hậu Brexit
13:22'
EU sẽ không đưa ra chỉ thị mới đàm phán lại các quy định thương mại hậu Brexit liên quan đến Nghị định thư Bắc Ireland.
-
Ý kiến và Bình luận
Đức cam kết viện trợ không hoàn lại 1 tỷ euro cho Ukraine
09:06'
Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner ngày 19/5 công bố nước này sẽ đóng góp 1 tỷ euro (tương đương 1,1 tỷ USD) hỗ trợ tài chính cho Chính phủ Ukraine.
-
Ý kiến và Bình luận
EU thúc đẩy thành lập Cộng đồng địa chính trị châu Âu
09:33' - 19/05/2022
Liên minh châu Âu (EU) ngày 18/5 thông báo khối này sẽ nỗ lực thành lập "Cộng đồng địa chính trị châu Âu" để chuẩn bị cho sự hội nhập của các ứng cử viên gia nhập EU.
-
Ý kiến và Bình luận
Italy cảnh báo rủi ro từ việc không tiêm vaccine
09:00' - 19/05/2022
Ngày 18/5, Bộ Y tế Italy đã gửi văn bản đến chính quyền các địa phương, yêu cầu hành động để nâng cao tỷ lệ bao phủ vaccine ngừa COVID-19.
-
Ý kiến và Bình luận
Fed muốn tăng trưởng kinh tế của Mỹ chậm lại
10:30' - 18/05/2022
Nến kinh tế lớn nhất thế giới đối mặt với lạm phát ở mức cao nhất trong bốn thập niên, khiến Fed phải nỗ lực kiểm soát sức ép giá cả.
-
Ý kiến và Bình luận
Hãng thông tấn Malaysia đánh giá tích cực trang thông tin của TTXVN
10:12' - 18/05/2022
TTXVN đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và luôn nỗ lực truyền tải nội dung thông tin nhanh chóng, đầy đủ và đa dạng trên trang web.
-
Ý kiến và Bình luận
Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan lo ngại về tình trạng giá nội địa tăng
08:45' - 18/05/2022
Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan đã bày tỏ lo ngại ngày càng tăng về triển vọng xuất hàng trong quý II/2022, do giá nội địa tăng mạnh có thể khiến các nhà nhập khẩu ngừng mua gạo của nước này.
-
Ý kiến và Bình luận
Chính sách “không COVID” của Trung Quốc sẽ kìm hãm đà phục hồi của ngành hàng không châu Á
17:32' - 17/05/2022
Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) ngày 17/5 cảnh báo chính sách “Không COVID” của Trung Quốc sẽ kìm hãm đà phục hồi hoàn toàn của du lịch hàng không tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
-
Ý kiến và Bình luận
Vaccine cúm cũng có khả năng ngừa virus SARS-CoV-2
15:55' - 17/05/2022
Các loại vaccine cúm cũng có khả năng phòng COVID-19, đặc biệt là những thể nặng nhất, song tác dụng này có thể không kéo dài.