Ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam: Bài 2 - Sớm hoàn thiện chính sách quản lý
Do vậy, Việt Nam đang từng bước giảm dần và tiến tới loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm nhựa. Cần xây dựng lộ trình, cơ chế chính sách, pháp luật để hình thành, vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn, đảm bảo thực hiện có hiệu quả các mục tiêu phát triển bền vững Liên hợp quốc.
* Thiếu những công trình nghiên cứu tác động của vi nhựa
Theo số liệu của Liên hợp quốc, quản lý nhựa trên toàn cầu vẫn ở mức kém khi chỉ có 9% được tái chế, 12% được đốt và gần 70% chôn lấp hoặc thải bỏ. Các nhà khoa học cho rằng, trước những tác hại mà nhựa đem lại cho môi trường, con người cần phải hành động để thay đổi.
Thực tế, có rất ít công trình khoa học nghiên cứu sâu về tác động của các loại hạt vi nhựa đến sức khỏe lâu dài của con người và động vật. Một số nghiên cứu đã xác định sự phân bố và hàm lượng vi nhựa trong các mẫu trầm tích và môi trường nước nhưng chưa đánh giá tổng thể về nguồn phát sinh (từ các sản phẩm tẩy rửa, mỹ phẩm, hoạt động giặt là, dệt may, giao thông...) và thực trạng vi nhựa trong môi trường (đất, nước, không khí...).
Theo kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, sông Sài Gòn mật độ vi nhựa dạng sợi tại mỗi điểm từ 172.000 sợi vi nhựa/m3 nước đến 519.000 sợi vi nhựa/m3 nước; dạng mảnh từ 10 sợi vi nhựa/m3 nước đến 223 sợi vi nhựa/m3 nước. Trầm tích bãi triều huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa có hàm lượng hạt vi nhựa từ 0.02 - 0.0798g/kg với giá trị trung bình 0.0229 - 0.0089 g/kg, tương ứng với 2532 - 6875 mảnh vi nhựa/kg trầm tích.
Ở vùng biển Tiền Giang, Cần Giờ và Bà Rịa-Vũng Tàu, mật độ vi nhựa dao động từ 0.04 - 0.82 sợi vi nhựa/m3 nước biển, thấp nhất ở vùng Cần Giờ và cao nhất ở vùng Tiền Giang. Thực tế, có ít tài liệu, báo cáo rà soát các văn bản, chính sách kiểm soát ô nhiễm vi nhựa đã được ban hành nhưng chưa được cập nhật đầy đủ.
Ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường cho biết: Theo Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 4/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đã đặt ra một loạt các mục tiêu để giải quyết cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa, bao gồm cắt giảm một nửa lượng chất thải nhựa trong môi trường biển vào năm 2025; giảm thiểu 75% lượng chất thải nhựa trên biển vào năm 2030; loại bỏ hoàn toàn đồ nhựa sử dụng một lần và túi ni-lon khó phân hủy tại các điểm du lịch ven biển và các khu bảo tồn biển vào năm 2030.
Theo đó, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách pháp luật về quản lý chất thải nhựa. Tuy nhiên, hiện, vẫn chưa có quy định về giảm chất thải từ các sản phẩm nhựa sử dụng một lần; việc tái chế chất thải nhựa chưa được triển khai một cách chính thức.
Bên cạnh đó, còn tồn tại khoảng trống trong tri thức, hiểu biết và chính sách pháp luật về quản lý ô nhiễm vi nhựa từ các nguồn sơ cấp. Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc, bất cập trong áp dụng thuế bảo vệ môi trường đối với túi ni-lon và việc thu hồi các sản phẩm trong danh mục theo Quyết định số 16/QĐ-TTg chưa được triển khai; chưa có quy định về vi nhựa trong xử lý nước thải, quản lý chất lượng không khí.
* Hoàn thiện chính sách pháp luật để quản lý nhựa
Để quản lý ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam một cách hiệu quả, theo ông Nguyễn Trung Thắng, Việt Nam cần xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 về quản lý chất thải nhựa và kiểm soát ô nhiễm vi nhựa; đưa nội dung về quản lý chất thải nhựa và kiểm soát ô nhiễm vi nhựa vào các quy định của Luật Tài nguyên Môi trường biển, hải đảo sửa đổi, các luật có liên quan và các văn bản hướng dẫn thi hành; lồng ghép nội dung về phát triển kinh tế tuần hoàn, quản lý chất thải nhựa và kiểm soát ô nhiễm vi nhựa trong các chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực.
Bên cạnh đó, cần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của cộng đồng nhằm giảm thiểu việc thải bỏ chất thải nhựa, vi nhựa vào môi trường. Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng công nghệ trong quản lý chất thải nhựa, vi nhựa và sản xuất các nguyên liệu nhựa sinh học, sản phẩm thân thiện với môi trường. Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế về quản lý nhựa và vi nhựa; tăng cường thực thi, tuân thủ chính sách pháp luật về quản lý chất thải nhựa và vi nhựa thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát.
Ông Trương Trần Nguyễn Sang, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc giám sát quốc gia về vi nhựa trong không khí là cần thiết để hiểu mức độ lắng đọng khác nhau ở các khu vực khác nhau và hậu quả tiềm ẩn của vi nhựa đối với sức khỏe con người. Cảnh báo người dân địa phương về sự hiện diện của vi nhựa trong khí quyển và rủi ro tiềm ẩn. Chính sách giảm thiểu khối lượng chất thải nhựa và khuyến khích sử dụng các giải pháp thân thiện với môi trường hơn trong xử lý chất thải. Do đó, việc giảm thiểu chất thải nhựa và hạn chế sử dụng các đồ nhựa, đặc biệt là đồ dùng một lần hoặc thay thế đồ nhựa vật liệu trong cuộc sống hàng ngày là giải pháp ưu tiên.
Còn theo ông Vũ Minh Lý, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), để giảm thiểu, chống ô nhiễm rác thải nhựa ở Việt Nam, tháng 6/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phát động phong trào nói không với rác thải nhựa trên phạm vi toàn quốc. Tất cả các bộ, ngành, địa phương đã xây dựng kế hoạch, hành động giảm thiểu rác thải nhựa, đặc biệt là sản phẩm nhựa dùng một lần và chất hữu cơ khó phân hủy.
Do vậy, thời gian tới, Việt Nam cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp phát triển sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, tăng thuế đối với các doanh nghiệp sản xuất túi ni-lon và đồ nhựa dùng một lần; đầu tư phát triển công nghệ tái chế, xử lý rác thải nhựa độc hại từ hoạt động sản xuất và tiêu dùng. Đồng thời, các cơ quan có trách nhiệm cần tăng cường mở các lớp tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng truyền thông cho cán bộ môi trường các bộ, ngành, địa phương, đơn vị.
Bên cạnh đó, cần tập trung nguồn lực đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng trong chống rác thải nhựa. Giải pháp đột phá vẫn là thay đổi nhận thức, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa một lần trong sinh hoạt của người dân; thay đổi hành vi sản xuất kinh doanh sản phẩm nhựa, xả thải gây ô nhiễm môi trường./.
Xem thêm:
>>Ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam: Bài 1- Mức độ ô nhiễm đáng báo động
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam: Bài 1- Mức độ ô nhiễm đáng báo động
12:38' - 02/05/2021
Tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm rác thải nhựa đã và đang đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển bền vững.
-
Kinh tế & Xã hội
Nghệ An: Tình trạng ô nhiễm ở bãi rác Quỳ Hợp vẫn chưa được giải quyết
11:26' - 20/04/2021
Bãi rác thị trấn Quỳ Hợp, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) nằm sát Quốc lộ 48C, được xây dựng từ hàng chục năm trước, là nơi tập kết rác thải tập trung duy nhất của thị trấn.
-
Kinh tế & Xã hội
Thủ đô Bắc Kinh chìm trong cát bụi ô nhiễm
18:37' - 15/04/2021
Chiều 15/4, bầu trời Bắc Kinh chuyển sắc vàng trong khi mức độ ô nhiễm cũng tăng lên các mốc nguy hiểm khi một đám mây cát và bụi khổng lồ tràn vào thành phố.
-
Dự báo thời tiết
Hôm nay, Bắc Bộ có 9 điểm không khí ô nhiễm nặng
08:57' - 04/04/2021
Chủ nhật (4/4), trên bản đồ quan trắc chỉ số chất lượng không khí của ứng dụng PAM Air, có 9 điểm không khí ô nhiễm nặng.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Nhà thầu Thuận An ngừng thi công, chủ đầu tư dự án Tham Lương – Bến Cát yêu cầu báo cáo
21:38' - 18/04/2024
Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An đã ngưng thi công và các nhân sự ban chỉ huy công trường, nhân công... không có mặt trên công trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài cuối: Hài hòa mục tiêu chuyển đổi
09:48' - 18/04/2024
Do nhiều doanh nghiệp hoạt động từ lâu, người lao động cũng ổn định công việc suốt hàng chục năm tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 nên những khó khăn là không thể tránh khỏi trong quá trình di dời.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Quốc Giỗ, dâng hương các Vua Hùng
09:45' - 18/04/2024
Sáng 18/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính về dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Điện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng ở thành phố Việt Trì.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài 1: Định hướng phát triển xanh
09:40' - 18/04/2024
Việc di dời và chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 theo đề án mới vừa được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt vào tháng 2/2024 sẽ đẩy mạnh phát triển xanh tại địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Những vấn đề nóng tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU
08:53' - 18/04/2024
Trong hai ngày 17-18/4, hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tại thủ đô Brussels của Bỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
08:52' - 18/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II
07:00' - 18/04/2024
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 17/4/2024 công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II.
-
Kinh tế Việt Nam
Cao Bằng dùng ngân sách hỗ trợ Lạng Sơn thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
21:43' - 17/04/2024
Tổng mức đầu tư dự án cao tốc đường bộ Đồng Đăng (Lạng Sơn)- Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn I là trên 14.331 tỷ đồng; trong đó, chi phí cho giải phóng mặt bằng và tái định cư trên 9.444 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm cách gỡ vướng mắc dự án khí điện, năng lượng do EVN đầu tư tại Dung Quất
20:45' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã có buổi làm việc với EVN và đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đến dự án do EVN đầu tư trong Khu kinh tế Dung Quất.