Thủ tướng Anh Theresa May phát biểu tại phiên họp Hạ viện ở London ngày 25/3/2019. Ảnh: TTXVN phát
Điều này có nghĩa là nước Anh có thể sẽ đối mặt với cuộc trưng cầu dân ý lần hai. Trong bài viết mới đây đăng trên mục bình luận của tờ Financial Times, tác giả Robert Shrimsley cho rằng một sự chia rẽ mới đã xuất hiện trên chính trường Anh. Sự chia rẽ chính yếu giờ không còn nằm ở giữa hai phe ủng hộ và phản đối việc nước Anh rời EU nữa.
Sự chia rẽ giờ đây là giữa những người tin Brexit sẽ thay đổi tất cả mọi thứ và những người vẫn đang cố gắng để đưa vấn đề này quay trở lại như bình thường; giữa những người cho rằng thỏa thuận Brexit cần được chỉnh sửa lại và những người muốn giữ nguyên.
Minh chứng rõ ràng nhất cho sự chia rẽ mới này là sự phản ứng tức thì của hai đảng Bảo thủ và Công đảng đối với kết quả bầu cử địa phương mới đây khi tổng số ghế mà hai đảng giành được đều giảm xuống còn có 56% trong tổng số ghế hội đồng địa phương. Việc đảng Bảo thủ thất bại nặng nề là điều đã được dự đoán từ lâu trước đó. Nhưng Công đảng cũng bị mất ghế là do cách mà đảng này đối mặt với vấn đề Brexit.
Bầu cử địa phương từ lâu đã là một cuộc chơi bên này được thì bên kia mất vì tổng số ghế hội đồng không đổi. Nếu như chính phủ yếu kém thì lực lượng đối lập chính sẽ hưởng lợi. Đây là những nguyên tắc của cuộc chơi mà tất cả các bên đều hiểu.
Câu hỏi đối với cả Thủ tướng Theresa May và ông Jeremy Corbyn, lãnh đạo Công đảng đối lập, khi đó là họ có thể làm gì để kết thúc tiến trình Brexit và khôi phục lại nền chính trị với những quy định thông thường của nó. Kết quả của cuộc bầu cử địa phương một lần nữa thể hiện tình trạng khẩn cấp bủa vây các cuộc thảo luận giữa hai đảng để tìm ra một thỏa thuận chung.
Một người đảng Bảo thủ tham gia hội đàm cho biết những người tham gia hội đàm đều hiểu đại khái thỏa thuận là gồm những nội dung gì. Vấn đề là liệu Công đảng có nghĩ đó cũng là lợi ích của họ để đi đến một thỏa thuận với Bảo thủ hay không.
Kết quả của cuộc bầu cử địa phương vừa qua cho thấy cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu sắp tới sẽ mang lại kết quả tồi tệ hơn cho hai đảng Bảo thủ và Công đảng. Hai đảng chính trị lớn nhất là Bảo thủ và Công đảng vốn là lực lượng đang dẫn dắt vấn đề Brexit sẽ không thể phớt lờ thực trạng họ không nhận được sự ủng hộ của phần đông cử tri. Vì nếu phớt lờ điều này sẽ chỉ càng khiến tình trạng đảng của họ trở nên manh mún hơn.
Nếu đảng Bảo thủ và Công đảng đồng ý về một kế hoạch, xây dựng dựa trên một liên minh thuế quan vĩnh viễn, thì những người theo chủ nghĩa thuần túy có thể sẽ đoàn kết lại với nhau trong Quốc hội để phản đối kế hoạch này. Những người ở phe ủng hộ ở lại EU sẽ phản đối bất cứ thỏa thuận nào nếu như không đi kèm với một cuộc trưng cầu dân ý lần nữa, còn những người cực đoan sẽ phản đối bất cứ thỏa thuận Brexit nào.
Những người ủng hộ nước Anh ở lại EU từ lâu đã coi việc trưng cầu dân ý lần hai là lựa chọn tốt nhất cho họ. Phe này được cho là không muốn bất cứ rủi ro nào có thể xảy ra. Nhưng thành công tại cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu sắp tới có thể sẽ thuyết phục họ cân nhắc lại. Nghị viện châu Âu sẽ không cho phép một sự ra đi mà không có thỏa thuận, bởi vậy những người thuộc chủ nghĩa thuần túy cần sự ủng hộ của cử tri để gây áp lực cho các nghị sĩ phải nghĩ lại.
Tác giả bài viết đi đến kết luận, khoảng trống trung lập sẽ dẫn đến một cuộc trưng cầu dân ý - con đường thực tế duy nhất cho những người theo thuyết thuần túy ở cả hai phe. Sự không khoan nhượng của cả hai bên sẽ đưa vấn đề Brexit quay trở lại với các cử tri. Tuy nhiên, vấn đề cần bàn là bằng cơ chế nào?./.