Tạo đột phá từ quyết tâm hoàn thiện thể chế

Theo Báo cáo về Môi trường kinh doanh năm 2017 của Ngân hàng Thế giới, chỉ số cấp phép xây dựng của Việt Nam được xếp hạng thứ 20/190 quốc gia, tăng 4 bậc so với năm 2016, xếp thứ hạng cao nhất trong 10 chỉ số được xếp hạng của Việt Nam.

Đây là một trong những minh chứng rõ nét nhất cho nỗ lực của Bộ Xây dựng trong việc hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện môi trường kinh doanh và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Phóng viên BNEWS đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà xung quanh vấn đề này. 

Phóng viên: Thành công nổi bật của Bộ Xây dựng trong năm qua được Chính phủ đánh giá cao là việc hoàn thiện thể chế nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện môi trường kinh doanh và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Xin Bộ trưởng chia sẻ cụ thể hơn về những kết quả này? 

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính được coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt để tập trung chỉ đạo thực hiện và Bộ Xây dựng đã đạt được thành công nhất định. Hoạt động xây dựng năm qua đã được thúc đẩy đi vào nề nếp. Bộ đã phát huy được vai trò phổ biến, hướng dẫn các địa phương, các doanh nghiệp, các chủ thể tháo gỡ khó khăn vướng mắc. 

Về hoàn thiện thể chế, Bộ Xây dựng đã bảo đảm tiến độ xây dựng 2 dự án luật rất quan trọng, Luật Quản lý phát triển đô thị và Luật Kiến trúc; trong đó Luật Quản lý phát triển đô thị sẽ được báo cáo Quốc hội thông qua tại kỳ họp cuối năm 2018. Quản lý phát triển đô thị từ trước đến nay quy định rải rác ở các quy định pháp luật nhưng chưa có bộ luật hoàn chỉnh để điều chỉnh phát triển đô thị nên đây là bộ luật được kỳ vọng rất nhiều, nhất là các địa phương.

Bộ Xây dựng cũng tích cực phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành liên quan để hoàn chỉnh Luật Quy hoạch trình Quốc hội thông qua. Ngoài ra, Bộ Xây dựng đã chủ động rà soát, hoàn thành hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Quy hoạch đô thị và đã được Chính phủ thông qua để đưa vào Đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh 2018. Các Luật này sẽ tháo gỡ được những vấn đề vướng mắc trong thực tiễn.

Phóng viên: Điểm sáng của ngành xây dựng được Chính phủ, các địa phương, doanh nghiệp và cả người dân ghi nhận đó là nhanh và thông thoáng trong các thủ tục hành chính – khâu mà trước đó được cho là “rào cản” khó vượt. Xin Bộ trưởng cho biết những đổi mới trong “phân cấp – ủy quyền” của cải cách thủ tục hành chính?

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Đặc điểm đặc biệt trong năm 2017 là sự ra đời của Nghị định số 42/2017/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 59/2015/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Đây là Nghị định rất quan trọng, tháo gỡ cơ bản các vướng mắc của hoạt động xây dựng trong thời gian vừa qua.

Điều đáng chú ý là Nghị định 42 đã tăng cường phân cấp, ủy quyền của Bộ Xây dựng cho các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cũng như một số bộ, ngành. Với Nghị định này, sự phân cấp, ủy quyền có thể nói là được thực hiện mạnh nhất từ trước đến nay. Cùng đó, Nghị định này đã tháo gỡ những bất cập, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật Xây dựng. Ví dụ về vai trò, nhiệm vụ của Ban quản lý dự án, về quy trình thẩm định, vấn đề về cấp phép xây dựng cũng hết sức rõ ràng.

Bởi vậy, có thể khẳng định, thành công nổi bật nhất trong hoạt động xây dựng chính là đổi mới thể chế phân cấp, ủy quyền trong các vấn đề về thẩm định dự án, thẩm định dự toán, thiết kế - đó là nét nổi bật trong thời gian vừa qua. Qua phân cấp, ủy quyền, số hồ sơ đưa về Bộ Xây dựng giảm đi tới 75%. Trong hoạt động xây dựng đã có những chuyển biến rất quan trọng đó là thay vì chúng ta tự thực hiện, hướng dẫn thì chuyển sang tự kiểm tra, phối hợp với các địa phương để kiểm tra, thanh tra, chấn chỉnh luôn từ cơ sở. So với năm 2016, số vụ vi phạm trật tự xây dựng đã giảm đi 13,2% - đó là những chuyển biến rất lớn.

Bộ Xây dựng cũng là một trong các Bộ được Chính phủ đánh giá cao về cải thiện trong môi trường đầu tư kinh doanh. Trong tổng số 90 thủ tục hành chính, Bộ Xây dựng đã cắt giảm tới 49 thủ tục, đơn giản hóa 22 thủ tục.

Theo Báo cáo về Môi trường kinh doanh năm 2017 của Ngân hàng Thế giới, chỉ số cấp phép xây dựng của Việt Nam được xếp hạng thứ 20/190 quốc gia, tăng 4 bậc so với năm 2016, xếp thứ hạng cao nhất trong 10 chỉ số được xếp hạng của Việt Nam. Con số này là minh chứng rõ nét nhất cho những nỗ lực của ngành xây dựng thời gian qua. 

Phóng viên: Sự quyết liệt trong cải cách của Bộ Xây dựng còn được thể hiện một cách ấn tượng qua việc cắt bỏ đi nhiều ngành nghề, điều kiện kinh doanh liên quan đến lĩnh vực xây dựng. Bộ trưởng có thể chia sẻ về kinh nghiệm cũng như quyết tâm của ngành?  

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Bộ có 17 ngành nghề, chúng tôi đề xuất bỏ đi 7 ngành nghề, trong khi Bộ Tư pháp thẩm định lại thì cho rằng chỉ nên bỏ 5 ngành nghề. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng vẫn tiếp tục kiên trì bỏ đi 7 ngành nghề . 

Cùng đó, trong số 15 điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực Bộ Xây dựng quản lý cũng đã bỏ tới 43%. Đây là quyết tâm rất lớn, cũng là cuộc đấu tranh trong nội bộ với tinh thần dân chủ, quyết tâm từ bỏ đi những cái cục bộ của ngành. Tôi trực tiếp chủ trì đến 5 cuộc họp bàn về vấn đề này, thảo luận tranh luận cũng hết sức gay gắt. Qua đó điều kiện đầu tư kinh doanh của Bộ đã có cải thiện mạnh mẽ.

Bộ Xây dựng cũng vừa trình Thủ tướng Chính phủ Chỉ thị về tăng cường thực hiện các biện pháp nhằm mục tiêu rút ngắn thời gian cấp giấy phép xây dựng và các thủ tục liên quan. Theo đó, thời gian thực hiện các thủ tục sẽ rút từ 166 xuống còn 120 thủ tục (giảm 46 ngày). 

Trong thời gian tới Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu đề xuất các giải pháp như: tiếp tục đơn giản hóa thủ tục cấp giấy phép xây dựng; đổi mới cơ chế quản lý chi phí đầu tư xây dựng; giải quyết các bất cập trong lựa chọn chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở, bất cập trong cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; bãi bỏ, đơn giản hóa một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực nhà ở; cắt giảm và đơn giản hóa các thủ tục về cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ hoạt động xây dựng, cố gắng thúc đẩy để năm 2018 cấp được giấy phép chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng trực tuyến cấp độ 4 – tức là hoàn toàn thông qua mạng, bỏ cấp trực tiếp… 

Phóng viên: Thông điệp của ngành xây dựng năm 2018 là gì, thưa Bộ trưởng? 

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Năm 2018 là năm bản lề, có ý nghĩa lớn trong việc hoàn thành Chương trình công tác toàn khóa của ngành. Bộ Xây dựng tiếp tục nghiêm túc quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, đặc biệt là Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 1/1/2018 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế -  xã hội và dự toán ngân sách năm 2018, bám sát chủ đề của năm “Kỷ cương, Liêm chính, Hành động, Sáng tạo, Hiệu quả” để cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp và tập trung, cố gắng cao độ để tổ chức thực hiện hiệu quả. 

Bộ Xây dựng đã xác định 11 nhiệm vụ trong tâm với các mục tiêu cụ thể phấn đấu hoàn thành trong năm 2018; trong đó phấn đấu đạt mức tăng trưởng khoảng từ 8,46-9,21%; tiếp tục tạo sự chuyển biến và đột phá trong các lĩnh vực của ngành; tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết thống nhất, thể hiện trách nhiệm, sự nỗ lực, cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao...

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!