Thành công từ chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng

Trụ sở Ngân hàng Nhà nước. Ảnh: BNEWS/TTXVN

Năm 2020, nền kinh tế Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn thách thức do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, thiên tai bão lũ và tác động từ các xung đột thương mại thế giới.

Tuy nhiên, bám sát chủ trương của Quốc hội, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và ngoại hối, hỗ trợ phục hồi kinh tế.
* Chủ động các giải pháp kích thích kinh tế
Dưới tác động của dịch COVID-19, kinh tế toàn cầu suy thoái, nhiều biến động mạnh buộc Chính phủ và Ngân hàng trung ương nhiều nước nới lỏng chính sách tiền tệ chưa từng có, đồng thời thực thi các giải pháp kích thích kinh tế, hỗ trợ tài khóa quy mô lớn để phục hồi kinh tế.
Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã sớm chủ động, kịp thời triển khai các giải pháp chính sách tiền tệ, tín dụng hỗ trợ nền kinh tế ứng phó đại dịch COVID-19. Ngân hàng Nhà nước là một trong những Ngân hàng trung ương có phản ứng chính sách tiền tệ nhanh nhạy, sớm và mạnh nhất trong khu vực.
Bà Bùi Thúy Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước) cho biết,  Ngân hàng Nhà nước đã điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ đảm bảo thanh khoản thông suốt cho hệ thống tổ chức tín dụng, ổn định vững chắc thị trường tiền tệ, ngoại hối, tạo nền tảng cơ bản để tổ chức tín dụng giảm mặt bằng lãi suất thị trường.

Đến thời điểm 18/12/2020, tổng phương tiện thanh toán tăng 12,83% so với cuối năm 2019.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước giảm 3 lần đồng bộ các mức lãi suất điều hành với quy mô lớn từ 1,5-2,0%/năm, là 1 trong số các nước có mức giảm lãi suất điều hành lớn nhất khu vực ASEAN, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng  tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ Ngân hàng Nhà nước.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, với 3 lần điều chỉnh giảm đồng bộ các mức lãi suất điều hành từ phía Ngân hàng Nhà nước và sự chủ động giảm lãi suất của các ngân hàng đã đưa mặt bằng lãi suất cả cho vay và huy động về mức thấp nhất trong vòng nhiều năm qua.
Theo TS Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, động thái giảm lãi suất năm qua của Ngân hàng Nhà nước vừa tạo điều kiện thuận lợi cho cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp có được mặt bằng lãi suất thấp hơn, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
TS Võ Trí Thành cho rằng, thời điểm và liều lượng trong mỗi lần điều chỉnh lãi suất điều hành đều rất hợp lý, đủ hỗ trợ nền kinh tế mà vẫn đảm bảo không phá vỡ sự ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, cách điều hành chủ động, hợp lý tốc độ tăng trưởng với mức độ hấp thụ của nền kinh tế đã góp phần quan trọng khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, duy trì tăng trưởng kinh tế sau dịch COVID-19.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, dự kiến hết năm 2020, tăng trưởng tín dụng đạt khoảng 11%.

Trong năm 2020, tăng trưởng và mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn, hiệu quả, đảm bảo cung ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế, tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Ngành ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ cho người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, thiên tai trên tinh thần đồng hành, chia sẻ, cùng vượt qua khó khăn.
* Hỗ trợ phục hồi nhanh kinh tế

Kiểm đếm tiền USD và tiền VNĐ tại một ngân hàng. Ảnh: Trần Việt/TTXVN.

Sang năm 2021, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho hay, trên cơ sở mục tiêu của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong và ngoài nước, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, duy trì ổn định vĩ mô, thị trường, hỗ trợ phục hồi nhanh kinh tế.
Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt là lãi suất, tỷ giá chủ động, linh hoạt phù hợp với cân đối vĩ mô, diễn biến thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ, đảm bảo thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định, thông suốt.
Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước tập trung triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn tới, tập trung vào hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong hoạt động thanh toán.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục triệt để tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay, đơn giản hóa quy trình thủ tục, tạo điều kiện cho khách hàng vay mới phục hồi sản xuất kinh doanh, nhưng không hạ chuẩn cho vay, đảm bảo chất lượng, an toàn tín dụng, duy trì hoạt động lành mạnh của hệ thống ngân hàng.
Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh việc ngành ngân hàng cần tiếp tục điều hành tín dụng theo hướng mở rộng tín dụng hiệu quả, tập trung vốn cho vay các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đồng thời, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, nâng cao chất lượng, hiệu quả tín dụng.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng để tăng trưởng tín dụng, các ngân hàng cần phải nới lỏng điều kiện cho vay song điều này sẽ dẫn tới hệ lụy về nợ xấu. Do đó việc thận trọng của ngân hàng lúc này được cho là hợp lý.
Riêng đối với xử lý nợ xấu, ông Nguyễn Trọng Du, Phó Chánh thanh tra, Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng cho biết sẽ tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của tổ chức tín dụng, đặc biệt là đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao. Cơ quan này sẽ theo dõi, nắm bắt kịp thời các diễn biến bất thường có nguy cơ rủi ro để kiến nghị, khuyến nghị, cảnh báo tổ chức tín dụng xử lý kịp thời nhằm ngăn ngừa, hạn chế rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng.
Ngoài ra, Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng sẽ cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém bằng các hình thức phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, cẩn trọng, phối hợp hiệu quả với các chính sách vĩ mô, tăng cường hoạt động quản lý, thanh tra giám sát nhằm duy trì ổn định tiền tệ tài chính, cải thiện môi trường kinh doanh.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý triển khai các biện pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, tạo điều kiện cho hoạt động Fintech (công nghệ tài chính) nhằm tận dụng tốt cơ hội để phát triển kinh tế số tại Việt Nam nói chung và trong ngành ngân hàng nói riêng./.