Thương vụ Nippon Steel - U.S. Steel hoàn tất với điều kiện đặc biệt

Thông báo chung từ hai công ty xác nhận việc kết thúc quá trình kéo dài 18 tháng đầy cam go, đồng thời hé lộ những điều khoản trao cho Tổng thống Donald Trump quyền lực đáng kể đối với hoạt động của U.S. Steel sau sáp nhập.

Theo các điều khoản, Nippon Steel đã mua 100% cổ phần của U.S. Steel với giá 55 USD/cổ phiếu, giữ nguyên mức giá chào mua ban đầu hồi tháng 12/2023 cho nhà sản xuất thép từng một thời lừng lẫy nhưng đang gặp khó khăn này.

Đáng chú ý, hai công ty cũng công bố chi tiết về một thỏa thuận an ninh quốc gia đã ký với Chính phủ Mỹ. Thỏa thuận này trao cho Tổng thống Trump quyền bổ nhiệm một thành viên hội đồng quản trị và nắm giữ một "cổ phần vàng". Cổ phần vàng (golden share) là loại cổ phần thường được nắm giữ bởi Chính phủ trong các công ty nhà nước được cổ phần hóa hoạt động trong lĩnh vực quan trọng đối với an ninh quốc gia như hàng không, quốc phòng, viễn thông.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai gọi đây là một "thỏa thuận lịch sử", khẳng định "cổ phần vàng" sẽ "bảo vệ an ninh quốc gia và kinh tế của Mỹ".

Ông Eiji Hashimoto, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành (CEO) của Nippon Steel, bày tỏ sự hào hứng của Nippon Steel khi "mở ra một chương mới trong lịch sử lẫy lừng của U.S. Steel".

Thỏa thuận này chứa đựng một mức độ kiểm soát bất thường mà các công ty phải nhượng bộ cho chính phủ để cứu vãn thương vụ, sau một quá trình phê duyệt đầy sóng gió do vấp phải sự phản đối chính trị ở cấp cao. Theo các luật sư chuyên về an ninh quốc gia, việc chấp nhận "cổ phần vàng" để được Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), cơ quan chuyên xem xét rủi ro an ninh quốc gia từ các khoản đầu tư nước ngoài, thông qua có thể khiến những nhà đầu tư nước ngoài e ngại khi đầu tư vào các công ty Mỹ.

Nghiệp đoàn Công nhân ngành Thép Mỹ (United Steelworkers), vốn phản đối kịch liệt thỏa thuận này, cho biết sẽ "tiếp tục theo dõi, yêu cầu Nippon Steel thực hiện các cam kết", đồng thời nhấn mạnh "cổ phần vàng" trao cho Tổng thống Trump "một mức độ quyền lực cá nhân đáng kinh ngạc đối với một tập đoàn".

Đối với Nippon Steel, việc giành được chỗ đứng tại Mỹ là chìa khóa cho chiến lược tăng trưởng toàn cầu. Thị trường thép Mỹ, bao gồm nhu cầu thép chất lượng cao, lĩnh vực thế mạnh của Nippon Steel, đang tăng trưởng trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng.

Thương vụ này sẽ bao gồm khoản đầu tư 11 tỷ USD vào U.S. Steel cho đến năm 2028, trong đó có 1 tỷ USD cho một nhà máy mới tại Mỹ, mà sẽ tăng thêm 3 tỷ USD trong những năm sau đó.

Điều này cũng cho phép Nippon Steel, công ty thép lớn thứ tư thế giới, tận dụng hàng loạt dự án cơ sở hạ tầng của Mỹ trong khi các đối thủ nước ngoài của họ phải đối mặt với mức thuế thép 50%. Tập đoàn Nhật Bản cũng tránh được khoản phí phá vỡ hợp đồng trị giá 565 triệu USD nếu thỏa thuận không được chấp thuận.

Nippon Steel ngày 18/6 cho biết công suất sản xuất thép thô hàng năm của tập đoàn dự kiến đạt 86 triệu tấn, tiến gần hơn đến mục tiêu 100 triệu tấn công suất sản xuất thép thô toàn cầu.