Vấn đề Trung Đông viết lại quan hệ tam giác Mỹ-Âu-Nga
Trước mắt, hòa bình ở Trung Đông đang đứng trước ngã rẽ mới - trong vài ngày tới, kết quả của tổng tuyển cử ở Iraq sẽ hé lộ. Cuộc tổng tuyển cử lần này thực ra là cuộc chiến giữa Thủ tướng đương nhiệm Haider al-Abadi và người tiền nhiệm Nouri al-Maliki.
Cả hai đều đại diện cho cộng đồng người Shi'ite chiếm đa số ở Iraq, nhưng ông Maliki có quan điểm rõ ràng hơn và giỏi hơn trong việc hòa hoãn mâu thuẫn với cộng đồng người Sunni.
Bất luận thế nào, hai nhân vật này đều không khoan nhượng với phong trào ly khai vũ trang của người Kurd. Trong cuộc chiến chống tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS), công tác tình báo, huấn luyện, chi viện vũ trang cho người Kurd của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), bao gồm Mỹ và Đức đã gây ra sự bất mãn của cộng đồng người Shi'ite tại Iraq, cho dù đó là phe ôn hòa hay cực đoan.
Bên cạnh đó, ông Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) và chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Đông Jerusalem với lễ khai trương rất trọng thể.
Được biết, các nhân viên của phía Mỹ đã nói rõ rằng họ sẽ không liên lạc với các quan chức Palestines. Động thái của ông Trump chắc chắn sẽ làm sâu sắc thêm sự xa lánh và hoài nghi vào chính quyền Washington của những người Arập Hồi giáo ở Iraq và Syria.
Ngược lại, Iran mặc dù chịu áp lực và những tổn thất kinh tế, song về ngoại giao, lại có thể sẽ nhận được sự đồng tình của các nước trong khu vực, thậm chí là các nước lớn trên thế giới.
Thời gian tới, mô hình đối lập với một bên là Mỹ-Israel-Saudi Arabia, một bên là Nga-Iran-Syria ngày càng trở nên vững chắc hơn, mâu thuẫn giữa Sunni-Shi'ite ngày càng nan giải hơn so với cuộc chiến tranh Iran-Iraq. Trong đó, trách nhiệm của ông Trump là lớn nhất và những sai lầm mà ông phạm phải cũng là "khó chữa nhất".
Sức mạnh tổng hợp, ảnh hưởng ngoại giao của Mỹ hiện nay không thể cùng lúc gây sức ép lên cả Nga và Trung Quốc; giữa Bắc Kinh và Moskva, giữa hai phần Đông và Tây của lục địa Âu-Á.
Cho dù muốn hay không thì ông Trump cũng luôn phải phân định: trước và sau, chủ yếu và thứ yếu. Đến nay, ông Trump vẫn chưa cho dư luận thấy rõ rằng Washington thực hiện chiến lược “tái cân bằng” trên hành trình "trở lại châu Á-Thái Bình Dương".
Trên thực tế, ông Trump đã nhậm chức được hơn một năm, đặc trưng trong chính sách đối nội và đối ngoại của ông là đi ngược lại chính sách của người tiền nhiệm Obama - tức là: phản đối những gì mà Tổng thống Obama tán thành và ủng hộ những gì mà ông Obama ghét bỏ.
Vì vậy, việc rút quân khỏi Syria (mặc dù là cam kết khi tranh cử của ông Trump), nhưng nếu so với ý tưởng của ông Obama và bà Hillary trong việc chuyển trọng tâm chiến lược, triển khai quốc phòng về phía Đông, ông Trump vẫn mong muốn lưu lại Trung Đông một thời gian nữa.
Liên minh châu Âu (EU) lấy Đức làm hạt nhân, bị kẹp ở giữa cũng khó chịu đựng. Không có gì ngạc nhiên khi gần đây Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng đã nhận định rằng tình hình ở Trung Đông cho thấy những năm tháng người châu Âu dựa vào Mỹ và quân đội Mỹ (đóng vai trò "người bảo vệ") đã kết thúc.
Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng cho rằng, người châu Âu phải chủ động hơn trong các lĩnh vực ngoại giao và quốc phòng thì chắc chắn "lời nói sẽ đi đôi với việc làm".
Có thể nói, vấn đề Trung Đông sẽ viết lại quan hệ tam giác Mỹ-Âu-Nga, vấn đề hạt nhân Iran, vấn đề Syria sẽ không dẫn đến việc phân tách giữa Brussels, Paris, Berlin và Washington, nhưng EU với xu thế ngày càng chủ động hơn về ngoại giao và quốc phòng, sẽ dần được thực hiện dưới sự lãnh đạo của hai mũi nhọn “Angela Merkel-Emmanuel Macron”.
Trong thời điểm chính quyền Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran và kiểm nghiệm sự đồng thuận của phương Tây trong các vấn đề liên quan, sự phối hợp giữa Trung Quốc và Nga trong bối cảnh rối ren của Trung Đông càng quan trọng hơn.
Thời gian tới, Moskva và Bắc Kinh có thể một bên về quân sự, một bên về ngoại giao, thúc đẩy sự ổn định và phát triển của khu vực Tây Á-Bắc Phi, sẽ là chủ đề then chốt trong cục diện mới của thế giới./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ mở rộng danh sách trừng phạt Iran
08:43' - 23/05/2018
Mỹ đã áp đặt trừng phạt đối với 5 công dân Iran mà Washington cho là liên quan đến Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC).
-
Kinh tế Thế giới
Iran bác bỏ yêu sách mới của Mỹ là "không thể chấp nhận được"
07:49' - 22/05/2018
Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã chỉ trích những yêu cầu mới của Mỹ với Tehran là "không thể chấp nhận được" cũng như lặp lại những chiến thuật "vô ích" mà Washington từng áp dụng trong quá khứ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ nêu điều kiện cho một thỏa thuận hạt nhân Iran mới
07:22' - 22/05/2018
Mỹ sẽ gia tăng áp lực tài chính lên Iran với "những lệnh trừng phạt mạnh nhất trong lịch sử".
-
Kinh tế Thế giới
Mexico phản ứng mạnh mẽ trước tuyên bố của Tổng thống Donald Trump chống lại người di cư
11:05' - 18/05/2018
Bộ trưởng Videgaray cho biết những phát ngôn "không thiện chí" từ Nhà Trắng là nguyên nhân khiến Tổng thống Mexico Enrique Peña Nieto yêu cầu rà soát lại các cơ chế hợp tác song phương với Mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ D.Trump tuyên bố không áp dụng "mô hình Libya" cho Triều Tiên
08:41' - 18/05/2018
Tổng thống Trump khẳng định sẽ không tìm cách áp dụng cái gọi là "mô hình Libya" về phi hạt nhân hóa để buộc Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Donald Trump chờ đợi diễn biến tiếp theo của cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều
10:58' - 17/05/2018
Ngày 16/5, Tổng thống Mỹ tuyên bố sẽ chờ đợi diễn biến tiếp theo của cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sau khi Bình Nhưỡng cảnh báo sẽ hủy cuộc gặp này.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50'
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57'
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32'
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.