Vì sao thị trường lao động Nga ngày càng thiếu hụt? Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo một báo cáo của Viện kinh tế quốc dân và hành chính công thuộc Văn phòng Tổng thống Liên bang Nga, năm 2017, trên thị trường lao động Nga xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của việc thiếu hụt nhân lực.
Lực lượng lao động trong nước đã giảm khoảng 500.000 người, xuống mức 76,3 triệu lao động. Trong 10 năm gần đây, số lượng này vẫn tương đối ổn định, thậm chí còn tăng lên, mặc dù dân số trong độ tuổi lao động - đàn ông ở khoảng từ 16-59 tuổi và phụ nữ trong độ tuổi từ 16-54 tuổi - vẫn giảm từ năm 2006.
Theo báo cáo trên, vấn đề nằm ở chỗ có nhiều người về hưu ở độ tuổi vẫn còn sung sức, chính thức bước ra khỏi độ tuổi lao động nhưng vẫn tiếp tục làm việc.
Theo lập luận của Rostislav Kapelyushnikiv - Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu lao động thuộc Trường Đại học kinh tế cao cấp - những người về hưu tiếp tục làm việc tích cực như trước đây đơn giản là bởi dân số trong độ tuổi lao động đã giảm nhiều và bắt đầu ảnh hưởng tới thị trường lao động.
Số lượng người thất nghiệp còn giảm nhiều hơn so với số lượng người làm việc chính thức. Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức 5,2% - lặp lại mức tối thiểu lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga hiện đại hồi năm 2014.
Theo số liệu của Uỷ ban việc làm quốc gia, số lượng vị trí tuyển dụng cho 100 người đăng ký thất nghiệp đã tăng từ 116 lên 146 vào năm ngoái. Vào tháng 1/2018, tỷ lệ thất nghiệp còn giảm xuống mức dưới trung bình, và theo các nhà phân tích của Viện kinh tế quốc dân và hành chính công, con số này đã giảm xuống mức lịch sử là 4,95%.
Theo báo cáo nêu trên, số lượng người tham gia lao động giảm xuống chủ yếu là bởi những lĩnh vực kinh tế phi chính thức đã tăng lên trong giai đoạn 5 năm gần đây. Theo con số thống kê năm 2017 thì số lượng nhân viên đã giảm 0,5%/năm.
Các chuyên gia của Viện Kinh tế quốc dân và hành chính công tin rằng ở Nga đã đạt tới mức đầy đủ việc làm, còn những người thất nghiệp đang tiệm cận với tỷ lệ tự nhiên, có nghĩa là lý do không phải bởi những biến động về nhu cầu lao động mà là do sự không hoàn hảo của thị trường lao động, chẳng hạn như do chi phí thay đổi việc làm hay sự thiếu thông tin về các việc làm đang tuyển dụng.
Trong thời gian tới, các công ty sẽ ngày càng cảm thấy thiếu hụt lao động hơn. Chuyên gia Kapelyushnikiv cho biết, theo dự báo “mang tính lạc quan” thì vào năm 2030, số lượng lao động ở Nga sẽ giảm đi 7 triệu người.
Và có lẽ, các công ty Nga đã cảm thấy điều đó và đã bắt đầu trả lương nhiều hơn cho các công nhân của mình: trong quý IV/2017, tiền lương thực tế tăng 5,9% so với cùng kỳ năm 2016, và tính cả năm là tăng 3,5%.
Theo phân tích của Ngân hàng Trung ương Nga, mức lương thực tế năm 2017 đã tăng nhanh hơn năng suất lao động. Các công ty cũng bắt đầu khai thác nhân viên của họ một cách tích cực hơn, điển hình như số giờ làm việc trung bình trong năm 2017 đã đạt mức tối đa trong 8 năm gần đây.
Cũng theo Ngân hàng Trung ương, những người sử dụng lao động có thể tăng lương để giữ chân và thu hút nhân viên trong điều kiện thiếu hụt thị trường lao động, và điều này có thể dẫn tới tăng giá.
Lạm phát ở mức thấp và nhu cầu đối với các sản phẩm là vừa phải nên cần phải làm chậm tốc độ chỉ số hoá tiền lương trong các khu vực tư nhân, và để tăng công nhân thì buộc các công ty phải hy sinh lợi nhuận để tăng lương.
Các khu vực công trong năm nay cũng sẽ toàn tất việc tăng lương theo “sắc lệnh tháng 5” của Tổng thống Vladimir Putin và việc tăng lương cho công chức nhà nước không có trong sắc lệnh này.