Ý nghĩa của chuyến công du châu Á của Tổng thống Mỹ
Xung quanh chuyến công du châu Á dài ngày nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump kể từ trước đến nay với khái niệm “Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương mở và tự do” được đề cập, chuyên gia nghiên cứu Hoàng Thị Hà, Viện nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore) đã có những bình luận về chính sách của chính quyền Trump tại khu vực trước những động thái mới này.
Theo nhà nghiên cứu Hoàng Thị Hà, bất chấp những động thái mới đây của Tổng thống Mỹ như thực hiện chuyến công du châu Á dài ngày và quyết định dự Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS) tại Philippines, chính sách của chính quyền Donald Trump đối với khu vực này vẫn chưa định hình rõ nét và vẫn bị chi phối bởi điểm nóng trước mắt là vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên hay nỗi ám ảnh của ông Trump về thâm hụt thương mại với nhiều nước ở khu vực.
Điểm nhấn trong chính sách của chính quyền Mỹ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, theo chuyên gia Hoàng Thị Hà, đó chính là Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương mở và tự do mà ông Trump sẽ phác thảo trong những ngày tới.
Ban đầu đây là ý tưởng của Nhật Bản nhưng trong những tháng vừa qua, nó đã trở thành khung chiến lược cho chính sách châu Á của chính quyền Trump, với một số đường nét sơ bộ.
Thứ nhất về mặt phạm vi áp dụng, đây là sự mở rộng phạm vi chiến lược bao quát cả hai đại dương – Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, chứ không chỉ tập trung vào sườn Đông Á-Thái Bình Dương như trước. Và theo như tên gọi, chiến lược này dành nhiều ưu tiên cho không gian biển.
Thứ hai, nền tảng của chiến lược này dựa trên bộ tứ Mỹ-Nhật-Ấn Độ và Australia (mặc dù sự tham gia của Australia vẫn còn thận trọng do quan ngại Trung Quốc). Yếu tố mới ở đây là sự nâng tầm vai trò đối tác chiến lược của Ấn Độ vì Nhật-Mỹ và Australia vốn đã là những đồng minh quân sự.
Các thể chế đa phương như ASEAN hay liên quan đến ASEAN sẽ không bị phớt lờ, nhưng sẽ ko đóng vai trò nổi bật như thời Tổng thống Barack Obama.
Thứ ba là mục tiêu “mở và tự do” cho cấu trúc khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương – dựa trên luật lệ và những nguyên tắc căn bản như tự do hàng hải, thương mại công bằng và tự do, hội nhập kinh tế nhưng tôn trọng chủ quyền.
Tất cả những yếu tố này ngoài ý nghĩa kinh tế thì còn có hàm ý địa chiến lược rất rõ ràng. Đối tượng chiến lược ở đây là Trung Quốc, hay cụ thể hơn là sự trỗi dậy kinh tế của Trung Quốc kéo theo việc Bắc Kinh đang chủ động và ráo riết xây dựng một cấu trúc khu vực trong đó Trung Quốc là cường quốc trung tâm.
Điều này thể hiện rất rõ ở chiến lược “Vành đai và Con đường” (BRI) vốn bao quát không chỉ Thái Bình Dương mà còn Ấn Độ Dương. Chính vì vậy, theo chuyên gia Hoàng Thị Hà, một trong những thông điệp quan trọng trong Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương Mở và Tự do là có nhiều vành đai và nhiều con đường, và không phải mọi con đường đều dẫn đến Bắc Kinh.
Nhận định về việc Tổng thống Mỹ tham dự các sự kiện của ASEAN tại Philippines, nhà phân tích Hoàng Thị Hà cho rằng việc Philippines là Chủ tịch ASEAN và là nước chủ nhà của Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN cũng như những hội nghị liên quan khác là nguyên nhân khiến Manila trở thành một trong những điểm dừng chân của Tổng thống Trump trong chuyến công du châu Á lần này. Điều này đơn thuần xuất phát từ yếu tố hậu cần, tổ chức.
Tuy nhiên bản thân Philippines vẫn là một đồng minh quan trọng của Mỹ trong khu vực Đông Nam Á, cho dù liên minh này đã có nhiều sứt mẻ sau khi ông Duterte lên cầm quyền. Điều quan trọng là ông Duterte và ông Trump không có “cảm giác thù ghét” như giữa ông Duterte và Tổng thống Obama.
Khác với nhiều lãnh đạo phương Tây, ông Trump không những không chỉ trích mà còn đánh giá cao cuộc chiến chống ma túy của ông Duterte. Đây là cầu nối quan trọng của hai nhà lãnh đạo vốn là những cá tính đặc biệt và đều được bầu lên dựa trên hứa hẹn về việc đảm bảo pháp luật và trật tự.
Philippines cũng là một mắt xích quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu do Mỹ lãnh đạo. Điều này là rất rõ ràng sau thành công của chiến dịch Marawi, một phần lớn nhờ vào hợp tác an ninh-quân sự giữa hai bên.
Và cũng như Hà Nội, Manila là một bên tranh chấp quan trọng ở Biển Đông. Mặc dù Tổng thống Duterte ưu tiên tranh thủ hợp tác kinh tế với Bắc Kinh hơn là theo đuổi kiện tụng, nhưng Mỹ và Philippines đều có lợi ích chung trong việc đảm bảo hòa bình, ổn định và tự do hàng hải ở Biển Đông dựa trên luật pháp quốc tế.
Chuyên gia Hoàng Thị Hà cho rằng chính quyền Mỹ vẫn chưa có chính sách ổn định và nhất quán về Đông Nam Á. Cụ thể là chính quyền Trump chưa có một khuôn khổ chiến lược chủ đạo để liên kết với Đông Nam Á, đặc biệt là với các thể chế đa phương như ASEAN.
Cho đến nay và trong tương lai sắp tới, sự hiện diện của Mỹ ở khu vực và việc thúc đẩy quan hệ Mỹ-ASEAN chủ yếu dựa trên nỗ lực ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng, chứ không phải dựa trên sự chỉ đạo chiến lược và tham gia trực tiếp của Tổng thống Trump.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Vị thế Philippines trong chiến lược của Mỹ
06:30' - 21/11/2017
Đối với hầu hết các nhà lãnh đạo châu Á, công bằng mà nói chiến lược của Tổng thống Mỹ Donald Trump là một bí ẩn, nhưng liệu chìa khoá để hiểu được mục tiêu của Mỹ ở châu Á liệu có nằm ở Philippines?
-
Kinh tế Thế giới
Đằng sau các thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung
05:30' - 21/11/2017
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa kết thúc chuyến công du châu Á đầu tiên, trong đó Bắc Kinh là chặng dừng được chú ý nhất với hơn 250 tỷ USD giá trị thỏa thuận hợp tác kinh tế thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Những câu hỏi mới về mối quan hệ Mỹ - Nhật
06:30' - 16/11/2017
Theo mạng tin của tổ chức phân tích thông tin tình báo Stratfor, trong 7 thập niên qua, Mỹ là đồng minh song phương quan trọng nhất của Nhật Bản.
-
Kinh tế Thế giới
Báo Mỹ: "Nước Mỹ trên hết" có thể trở thành nước Mỹ "cô độc"
05:30' - 15/11/2017
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra hai lời kêu gọi mâu thuẫn nhau nhân chuyến công du châu Á: Các quốc gia trên thế giới cần tập hợp đằng sau Mỹ để đối phó với mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ và Philippines cam kết duy trì tự do hàng hải trên Biển Đông
08:18' - 14/11/2017
Theo Tuyên bố chung Mỹ-Philippines, hai bên nhấn mạnh lại cam kết duy trì các nguyên tắc, trong đó có tự do hàng hải, tự do bay ngang qua Biển Đông và sự tự kiềm chế.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nga chi hơn 130 tỷ USD cho các siêu dự án bảo đảm chủ quyền công nghệ
16:15'
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, Chính phủ Nga đã xây dựng danh mục 12 “siêu” dự án bắt đầu triển khai từ năm 2025 nhằm đảm bảo chủ quyền công nghệ.
-
Kinh tế Thế giới
Nhiều vật thể có khả năng chứa nhiên liệu hạt nhân nóng chảy trong nhà máy Fukushima số 1
15:27'
Đây là lần đầu tiên các vật thể nghi chứa mảnh vỡ nhiên liệu hạt nhân nóng chảy được phát hiện trên mặt nước.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh nghiệp Hoa Kỳ mong muốn mở rộng hợp tác lâu dài tại Việt Nam
09:34'
Từ ngày 18-21/3, đoàn doanh nghiệp cấp cao Hoa Kỳ bao gồm 50 doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) tổ chức sẽ tới thăm và làm việc tại Việt Nam.
-
Kinh tế Thế giới
Chile đã tránh được suy thoái kinh tế
08:58'
Ngày 18/3, Tổng thống Chile Gabriel Boric xác nhận nền kinh tế nước này đã tránh được suy thoái kinh tế trong năm 2023, sau khi ghi nhận mức tăng trưởng 0,2%.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc siết quy định hưởng bảo hiểm y tế với người nước ngoài
08:40'
Hàn Quốc sẽ siết chặt hơn nữa điều kiện để công dân nước ngoài tham gia bảo hiểm y tế với tư cách là người phụ thuộc.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc thu hút khách du lịch chữa bệnh
08:23'
Lĩnh vực du lịch y tế bị đình trệ do đại dịch COVID-19 đang phục hồi và ngày càng nhiều bệnh nhân chọn đến Hàn Quốc để điều trị các bệnh hiểm nghèo cũng như chăm sóc sắc đẹp và phẫu thuật thẩm mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc phát hiện mỏ dầu lớn ở Bột Hải
07:55'
Tập đoàn Dầu khí Ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) ngày 18/3 thông báo đã phát hiện một mỏ dầu ở Bột Hải với trữ lượng dầu đã được chứng minh là 104 triệu tấn.
-
Kinh tế Thế giới
EU tìm kiếm thêm FTA với các nước Đông Nam Á
07:54'
EU và Philippines hôm 18/3 đã chính thức tái khởi động tại Brussels các cuộc đàm phán FTA, trong bối cảnh châu Âu đang tìm cách đa dạng hóa việc nhập khẩu nguyên liệu thô.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc xem xét gia hạn giảm thuế tiêu thụ nhiên liệu để kiềm chế lạm phát
06:00'
Theo Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính Hàn Quốc Choi Sang-mok, chính phủ sẽ xem xét việc gia hạn giảm thuế tiêu thụ nhiên liệu với nỗ lực kiềm chế lạm phát và giảm bớt gánh nặng kinh tế cho người dân.