Châu Phi đối mặt với thảm họa kinh tế do dịch COVID-19
Theo nhật báo La Tribune của Pháp số ra ngày 20/4, mối lo lắng sâu sắc của lục địa này đã thay đổi. Không chỉ đơn thuần là một thảm họa về y tế, châu Phi giờ đây lo sợ hơn hết là một thảm họa về kinh tế do đại dịch gây ra.
Trích dẫn đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tờ báo Pháp cho rằng châu Phi cận Sahara đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chưa từng có, đe dọa sẽ kéo tụt cả khu vực xuống vực thẳm và đảo ngược những tiến bộ mà khu vực này đã đạt được trong những năm gần đây. Đại dịch COVID-19 đã khiến nền kinh tế châu Phi bị đình trệ hoặc gần như vậy.
Còn theo nhận định của Ngân hàng Thế giới (WB), rất khó để đánh giá đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của cuộc suy thoái ở châu Phi, có thể dao động từ 2% đến 4,5%. Đây là cú “tuột dốc không phanh” đối với không chỉ nền kinh tế châu Phi, mà cả châu Âu và Mỹ cũng đều phải đương đầu. Tuy nhiên, nhà kinh tế Kako Nubukpo, cựu Bộ trưởng tài chính nước cộng hòa Togo, nhấn mạnh rằng vấn đề là các nền kinh tế châu Phi đôi khi từng có những giai đoạn “sáng sủa” trước khi xảy ra đại dịch COVID-19.
Theo Ngân hàng Phát triển châu Phi (AfDB), các khoản nợ của hầu hết các quốc gia của châu lục này đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây, mặc dù tình hình giữa các quốc gia cũng có những thay đổi cơ bản. Nhìn chung, các khoản nợ so với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đã tăng từ 30% trong năm 2012 lên 56%, hoặc thậm chí đến 95%. Khả năng thanh toán nợ của các quốc gia châu Phi hiện đang là một thách thức và đôi khi là không thể.
Đầu năm 2019, 18 quốc gia châu Phi đã trải qua một cuộc khủng hoảng nợ. Thêm vào đó là nguyên liệu thô vốn cung cấp phần lớn ngân sách ở nhiều quốc gia lại bị mất giá. Các quốc gia sản xuất dầu như Nigeria (quốc gia xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu châu Phi), Angola và các quốc gia ở Trung Phi, đặc biệt là Gabon và Congo, là những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Nigeria đã xây dựng một ngân sách dựa trên giá dầu khoảng 60 USD/thùng, trong khi giá dầu WTI hiện nay đã rơi xuống mức âm lần đầu tiên trong lịch sử. Bên cạnh đó, ngành dịch vụ và du lịch, nguồn thu ngoại hối lớn khác đối với các quốc gia như Cape Verde, Seychelles, Kenya và thậm chí cả Nam Phi, cũng đã bị chững lại do COVID-19.
Các dịch vụ công cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục và y tế. Giữa bối cảnh này, việc thanh toán nợ chính là một thách thức và đôi khi là không thể. Do vậy, nhiều quốc gia chủ nợ đã buộc phải xem xét xóa nợ cho châu Phi.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từng đề nghị một biện pháp như vậy ngay sau hội nghị trực tuyến với các thành viên Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) hồi cuối tháng Ba vừa qua, trước khi nhắc lại đề nghị này với Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Italy Giuseppe Conte mới đây. Ngay sau đó, G20 đã cấp viện trợ khẩn cấp và gia hạn nợ đến tháng 4/2021 cho 75 quốc gia, trong đó có 40 quốc gia châu Phi.
Vấn đề là việc xóa nợ không hề đơn giản. Nhà nghiên cứu Serge Michailof, thuộc Viện quan hệ quốc tế và chiến lược Pháp (IRIS), giải thích: "Đó là một chiến dịch tinh vi, và không giống như những năm 1980, cấu trúc nợ lần này phức tạp hơn nhiều". Trong những năm 1980, các khoản nợ chủ yếu ở châu Phi được vay từ các quốc gia phương Tây hoặc các tổ chức quốc tế.
Tuy nhiên, phải mất 10 năm để điều chỉnh nguồn vay. Lần này, các khoản nợ công, khoảng 450 tỷ USD, được vay từ nhiều nguồn, như đa phương (chiếm 50%), tư nhân và các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia mới nổi, trong đó có Trung Quốc. Bắc Kinh là chủ của khoảng 150 tỷ USD tiền nợ mà các nước châu Phi đã vay.
Trích dẫn một báo cáo của Trung tâm phân tích và dự báo (CAPS) thuộc Bộ ngoại giao Pháp, tờ La Tribune cho biết thêm, ngoài khía cạnh tài chính, sự sụp đổ của các quốc gia yếu nhất ở châu Phi có thể dẫn đến các phong trào xã hội khó lường. Bên cạnh đó, nhiều nhà quan sát còn cho rằng tình trạng người lao động mất việc làm (khoảng 20 triệu việc làm) và thiếu triển vọng có thể đẩy nhanh nạn di cư, từ đó gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng khác nếu các nước không nhanh chóng tìm ra giải pháp./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Châu Phi và cơ hội tái thiết, tự chủ hậu COVID-19
06:00' - 22/04/2020
Năng lực quản lý của nhà nước trong điều hành sản xuất hàng hóa và dịch vụ thiết yếu đã trở thành biện pháp can thiệp mang tính quyết định trong đại dịch COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Thêm quốc gia ở châu Phi gia hạn lệnh phong tỏa
14:03' - 19/04/2020
Ngày 18/4, Hội đồng Chính phủ Maroc đã quyết định kéo dài thời hạn phong tỏa trên toàn quốc đến ngày 20/5 tới, nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.
-
Kinh tế & Xã hội
WHO cảnh báo về tốc độ lây nhiễm COVID-19 tại châu Phi
07:49' - 18/04/2020
Ngày 17/4, Tổ chức Y tế Thê giới (WHO) đã báo động về diễn biến nhanh chóng của đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) do virus corona chủng mới (Sars-CoV-2) gây ra ở châu Phi.
-
Kinh tế Thế giới
AfDB ra mắt quỹ tín dụng 10 tỷ USD giúp các nước châu Phi ứng phó dịch COVID-19
08:21' - 09/04/2020
Ngày 8/4, Ngân hàng phát triển châu Phi (AfDB) đã ra mắt quỹ ứng phó dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 trị giá 10 tỷ USD nhằm cung cấp cho các quốc gia châu Phi.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Pháp và Australia tạo dựng "khởi đầu mới"
17:45'
Australia và Pháp là hai quốc gia của cả Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và có chung lịch sử hợp tác lâu dài trong khu vực, bao gồm các vùng lãnh thổ thuộc Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Tốc độ dự trữ khí đốt của châu Âu giảm mạnh
16:18'
Số liệu do Gas Infrastructure Europe (GIE) công bố ngày 2/7 cho biết tỷ lệ dự trữ khí đốt trong các kho chứa ngầm của châu Âu tính đến tháng 6 vừa qua đạt 60%.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ mở cửa cho nhiều hoạt động khoan dầu khí ngoài khơi
14:11'
Chính phủ của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mở cửa cho nhiều hoạt động khoan dầu khí ngoài khơi tại vùng biển liên bang trong vòng 5 năm tới.
-
Kinh tế Thế giới
Kim ngạch thương mại Trung Quốc-Hong Kong tăng mạnh sau 25 năm
13:55'
Sau 25 năm, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc đại lục và Hong Kong đã tăng từ 50,77 tỷ USD lên 360,33 tỷ USD, tăng 7,1 lần, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 8,5%.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn – Mỹ thảo luận việc áp giá trần đối với dầu thô của Nga
13:40'
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Choo Kyung-ho và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã thảo luận phương án áp giá trần đối với dầu thô của Nga.
-
Kinh tế Thế giới
Nga thông báo sửa chữa cả hai đường ống của Dòng chảy phương Bắc
10:58'
Công ty Nord Stream AG ngày 1/7 đã xác nhận việc tạm thời ngừng hoạt động cả hai đường ống của tuyến đường ống Dòng chảy phương Bắc từ ngày 11/7 đến 21/7 do sửa chữa theo lịch trình hàng năm.
-
Kinh tế Thế giới
Lãnh đạo Ấn Độ và Nga thảo luận về năng lượng và lương thực
09:27'
Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm, thảo luận về các vấn đề liên quan thị trường năng lượng và lương thực toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động sản xuất tại châu Á đình trệ
20:20' - 01/07/2022
Hoạt động sản xuất của châu Á đã bị đình trệ vào tháng Sáu vừa qua, do nhiều công ty bị ảnh hưởng bởi sự gián đoạn nguồn cung từ việc phong tỏa xã hội nghiêm ngặt ở Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Thâm hụt thương mại của Hàn Quốc cao nhất trong vòng 25 năm
18:08' - 01/07/2022
Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc (MOTIE) ngày 1/7 công bố số liệu xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm, trong đó ghi nhận cán cân thương mại thâm hụt 10,3 tỷ USD.